Giảm chi từ bữa ăn

Chị Nguyễn Thu Liễu (P.Bình Trị Đông A, Q.Bình Tân, TP.HCM) nói như mếu: “Lúc trước đi chợ còn có miếng thịt nạc, lạng tôm về nấu canh, còn bây giờ cả tuần mới dám ăn như thế một bữa, còn lại chỉ toàn rau với đậu hũ”. Giải thích tại sao chỉ có thể rau… toàn tập cho cả nhà 4 miệng ăn, chị Liễu nói: “Tiền dành cho đi chợ mỗi tháng của cả nhà chỉ dao động từ 1,5 triệu đồng đến 1,8 triệu đồng, kể cả gạo, dầu, nước mắm… Bây giờ cứ mỗi thứ lên giá một ít, không còn cách nào khác phải cắt giảm trực tiếp trong thực phẩm”. Cắt giảm ngay trong bữa ăn đồng nghĩa với giảm dinh dưỡng và khoáng chất cần thiết. Quan sát tại chợ chồm hổm trên đường Phạm Hùng, xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh vào giờ tan tầm nhưng khá thưa thớt cả người mua lẫn người bán. Hầu hết người đi chợ (phần lớn là công nhân) đều ghé vào hàng rau cải, đậu hũ và khô. Chị Phan Bích Kim làm nghề phụ hồ cho hay: “Trung bình mỗi ngày chợ tăng hơn trước từ 10-15  ngàn đồng. Giảm được khoản chi nào là mừng khoản đó. Biết ăn uống thế này không đủ sức khỏe làm việc nặng nhưng tới đâu thì tới…”. Bà Nguyễn Thị Hải, chủ sạp thịt heo ở chợ Chiều P.Tân Quy, Q.7 cho biết, hơn tháng nay không riêng gì sạp chị mà hầu hết các sạp đều bán rất chậm do người dân không mua thịt nhiều như trước. Bên cạnh đó không ít bà nội trợ đã chuyển sang mua cá, trứng và rau cho đỡ tốn kém.

Cả hai vợ chồng đều là công nhân, tổng thu nhập trung bình không quá 4,3 triệu đồng/ tháng như vợ chồng anh Bảo Hưng (P.Tân Thuận Đông, Q.7) thì không tránh khỏi cảnh mượn nợ. Anh Hưng thống kê những khoản chi mà không thể cắt giảm: “Tiền thuê phòng 1,5 triệu đồng/ tháng, tiền điện nước không dưới 300 ngàn đồng/ tháng, tiền học cho đứa con đang lớp 1…”. Bấy nhiêu đấy thì khoản thu nhập của anh chị đã gần như bị âm. Và giải pháp để giảm chi hữu hiệu nhất theo gia đình anh  là giảm vào bữa ăn. Cụ thể, trước tằn tiện lắm cũng mất 50 ngàn đồng/ ngày ăn cho cả nhà thì nay chỉ còn khoảng 30-35 ngàn đồng/ ngày. Với số tiền này, khó mà có một bữa ăn đủ chất dinh dưỡng cho gia đình.

Kể từ đầu năm 2012 đến nay, chỉ riêng mặt hàng gas đã có đến ba lần tăng giá, trong đó có một lần giảm chính thức (16.000 đồng/ bình 12kg), như vậy giá gas tăng so với năm 2011 là hơn 100.000 đồng/ bình. Đó là chưa kể các mặt hàng thiết yếu khác như gạo, dầu ăn, nước mắm… Chúng tôi đến xóm trọ công nhân trên đường Lê Văn Lương, thuộc ấp 3, xã Phước Lộc, huyện Nhà Bè vào một ngày cuối tuần. Là ngày nghỉ nhưng cả khu trọ gần 50 căn khá yên ắng so với mọi khi. Theo chủ nhà trọ, từ khi nhiều mặt hàng thiết yếu tăng giá, cuối tuần công nhân không còn sum họp bạn bè nấu ăn, tiệc tùng bù khú như trước để tiết kiệm gas, nước. Họ tiết kiệm tối đa tiền điện bằng cách rủ nhau ra công viên để hóng mát”. Thay đổi rõ rệt trong thói quen nấu nướng của nhiều gia đình để hạn chế chi tiêu là thay bếp gas bằng một số loại bếp từ.

Nhiều mặt hàng tăng giá cũng là nguyên nhân khiến các khu trọ vắng bóng  trẻ con. Mới nghe thì thật vô lý nhưng đó là sự thật. Theo tìm hiểu của chúng tôi, cả xóm trọ thuộc khu dân cư mới P.Bình Thuận, Q.7 có khoảng 30 trẻ trong độ tuổi từ 1 đến 12 thế nhưng hiện tại con số này chỉ còn 1/2. Nguyên nhân là do cha mẹ chúng đã đưa về quê gửi cho ông, bà hoặc người thân, hàng tháng gửi tiền về nuôi. Chị Phan Ngọc Diễm, Công ty Zuki, khu chế xuất Tân Thuận có hai con đang độ tuổi đi học. Tính cả tiền tăng ca của hai vợ chồng cũng không thoát khỏi cảnh mượn nợ, tạm ứng lương. Từ sau Tết Nhâm Thìn 2012, vợ chồng chị đã tính đến chuyện gửi con về quê ngoại Nghệ An.

Không ít gia đình đã thay đổi thói quen sinh hoạt giản tiện hơn. Tuy nhiên, dù có cách giảm chi nào cũng gây xáo trộn không nhỏ trong gia đình. Như trường hợp gia đình anh Bảo Hưng là một ví dụ. Thành thói quen, mỗi sáng con anh Hưng phải ăn hủ tiếu, phở, cơm tấm và một hộp sữa. Chiều về nhà thì canh súp, thịt kho, hôm thì đổi món gà kho, sườn nướng… Từ lúc bữa ăn thay đổi món rẻ tiền hơn thì con của anh chẳng buồn ăn. Chị Thúy vợ anh Hưng tâm sự: “Mình cũng cố gắng lên thực đơn vừa rẻ vừa đỡ ngán cho con nhưng thật khó vì số tiền chỉ có bấy nhiêu. Bữa ăn nào cũng phải năn nỉ, giải thích từ từ để con hiểu là tiền chợ ngày một tăng mà cha mẹ làm không ra tiền. Cho con ăn kham khổ, thiếu chất như vậy mình cũng xót lắm nhưng không còn cách nào khác”.