Gian nan đời sống công nhân: “Góp gạo thổi cơm chung”

Trong vai người đi tìm phòng trọ, chúng tôi tìm đến khu trọ Việt Lập, xã An Bình, huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương. Đi sâu vào khu Việt Lập, dọc hai bên đường có rất nhiều dãy trọ của CN. Ở đây, đa số dãy trọ đều không có sự quản lý của chủ nên giờ giấc, sinh hoạt của CN rất tự do, thoải mái. “Chủ quy định bốn người ở một phòng, còn nam hay nữ, vợ chồng hay anh em thì không cần biết, miễn sao đóng tiền phòng, điện nước hằng tháng đầy đủ, không quậy phá, gây gổ đánh nhau là được. Vì vậy, chuyện CN “góp gạo thổi cơm chung” rất bình thường ở đây” – chị Nguyễn Thị Thủy, CN Công ty Freetrend – Khu chế xuất Linh Trung 1, cho biết. Ngồi “tám” với chị Thủy, chúng tôi được biết, khu trọ của bà Ngà mà chị đang thuê có gần 30 phòng, bình quân mỗi phòng rộng 12m2 và một gác lửng luôn kín người. Trong đó, 80% phòng trọ là các cặp “vợ chồng CN hờ”, nhiều phòng có tới hai cặp cùng quê hoặc cùng công ty, đăng ký với chủ nhà là anh chị em họ nhưng sinh hoạt, ăn, ngủ mỗi cặp có một “thế giới” riêng. Lân la làm quen với hai cặp CN ở đối diện với phòng chị Thủy, họ rất ngại ngùng và không muốn nói chuyện, gặng hỏi hai nữ CN mới chịu tiếp chuyện chúng tôi, còn hai nam CN thì vội lên gác “trốn mất”. Sau một lúc trò chuyện, chúng tôi mới biết được họ là hai chị em ruột, tên H. và G. cùng làm CN may trong Khu công nghiệp Bình Đường. Cả hai né tránh mọi câu hỏi về hai bạn nam cùng phòng, chỉ cho biết là anh em họ. Khi chúng tôi hỏi thẳng, H. trả lời ấp úng: “Không phải đâu anh, tụi em là anh em họ nên rủ về sống chung cho tiết kiệm chi phí”. Hai CN nam thấy bạn gái bị ép vào thế bí, xuống sừng sộ rồi đuổi khéo chúng tôi.

Rời khu trọ Việt Lập, chúng tôi tìm đến dãy trọ gần chợ Phước Long (phường Phước Long B, quận 9 – TP.HCM).  Khu trọ khá rộng với 3 dãy gần 70 phòng trọ, chủ yếu là cho CN và sinh viên ở thuê, trong đó có nhiều “cặp vợ chồng” sống thử. Bà Uông Thị Kim Chung, chủ nhà trọ, cũng xác nhận trong dãy trọ có nhiều đôi CN sống thử: “Ở chỗ tôi cũng có nhiều cặp CN sống thử nhưng vì họ luôn tuân theo nội quy nhà trọ nên tôi cũng chẳng có cớ gì để ngăn cấm”.

Để hạn chế những hậu quả xấu có thể xảy ra, Công đoàn (CĐ) Công ty Freetrend – Khu chế xuất Linh Trung 1 thường xuyên tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về sức khỏe sinh sản, tình dục an toàn và phát bao cao su miễn phí cho CN. Bà Nguyễn Thị Nga, cán bộ CĐ chuyên trách Công ty Freetrend, cho biết: “Thùng đựng bao cao su để sẵn trong phòng CĐ, CN nào có nhu cầu thì đến lấy. Ban đầu, CN ngại ngùng nhưng đến nay thì thùng đựng bao cao su lúc nào cũng “cháy hàng…”. Bà Nguyễn Thị Phương Ái, Phó giám đốc Phòng khám và Tư vấn sức khỏe sinh sản Công ty Marie Stopes International Việt Nam (MSIVN) chi nhánh tại Bình Dương, cho biết: “CN đến khám hoặc tư vấn, các chuyên viên đều tư vấn rất kỹ về các biện pháp tránh thai an toàn, hiệu quả nhưng vẫn có nhiều trường hợp để tái đi tái lại nhiều lần. Nhằm nâng cao nhận thức về sức khỏe sinh sản cho CN, MSIVN phối hợp với Thành đoàn TP.HCM sẽ tổ chức đoàn tư vấn, khám phụ khoa miễn phí cho nữ CN tại các khu lưu trú CN trên địa bàn TP.

Ông Huỳnh Ngô Tịnh, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ thanh niên CN TP.HCM, cho biết để tạo điều kiện cho những đôi yêu nhau nhưng còn khó khăn trong cuộc sống, trung tâm tổ chức lễ cưới tập thể hằng năm. Trong năm 2011, trung tâm đã tổ chức một lễ cưới ấn tượng cho 80 cặp CN. Tham gia lễ cưới, các cặp vợ chồng CN được tặng 1 thẻ ATM có tài khoản 2 triệu đồng, 1 cặp nhẫn cưới, 1 bàn tiệc, 2 bộ vải áo dài khăn đóng, album cưới và bộ ảnh cưới trị giá 3,5 triệu đồng. Bên cạnh đó, các cô dâu, chú rể còn được hỗ trợ xe hoa, bánh cưới, chụp ảnh, quay phim, trang điểm… Đặc biệt, các đôi sẽ được tham gia lớp huấn luyện “Tiền hôn nhân” về các vấn đề sức khỏe sinh sản, chi tiêu hợp lý… Trong năm nay, trung tâm dự kiến tổ chức một lễ cưới tập thể vào ngày 12-12-2012 cho 120 cặp cô dâu, chú rể. Đầu năm 2012, Thành đoàn TP.HCM phối hợp cùng Sở Y tế đã tổ chức “Chương trình tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng”. Một trong những hoạt động của chương trình là tình nguyện vì sức khỏe CN tại các khu lưu trú, nhà trọ văn hóa trên địa bàn TP.HCM với nhiều nội dung như tuyên truyền, tư vấn phòng chống dịch bệnh cộng đồng cho 4.000 lượt CN; tư vấn dinh dưỡng, tầm soát sức khỏe sinh sản cho 4.000 nữ CN; khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho 20.000 lượt CN.

Theo chuyên viên tâm lý Lý Thị Mai thì: “Được yêu, được hạnh phúc là nhu cầu chính đáng của CN. Nhưng CN, nhất là CN nữ phải tỉnh táo, biết tự bảo vệ. Sau các cuộc tình vội vàng, thiếu nghĩ suy chín chắn, thường người nữ bao giờ cũng chịu thiệt thòi, mất mát, phải gánh chịu hậu quả nặng nề nhất. Các tổ chức như CĐ, Đoàn thanh niên tại các doanh nghiệp nên chú ý tạo nhiều sân chơi lành mạnh để thanh niên CN gặp gỡ, kết bạn, tìm hiểu nhau trước khi tiến tới tình yêu, hôn nhân. Ngoài ra, cần trang bị cho CN kiến thức về tình yêu, tình dục để họ có thể yêu an toàn”.

Quang Huy – Phan Anh