Giáo dục giới tính cho con – sao cho thấu tình đạt lý?

Một điều hết sức hiển nhiên là khi trẻ bước vào tuổi dậy thì sẽ có những rung động và có xu hướng tìm bạn khác giới. Cho nên, các bậc phụ huynh có con đang ở tuổi dậy thì cần thông cảm và sẵn sàng chia sẻ những nỗi niềm cùng con nhưng phải giáo dục để con biết hành động tuân theo pháp luật khỏi rước họa vào thân.

Một chuyên đề về giáo dục giới tính tuổi dậy thì

Anh T.H. ngụ Q.Tân Bình đang đau đầu vì thằng bé H.L. (15 tuổi) – con trai của anh đang yêu một cô bạn cùng lớp. Biết con có người yêu, nhưng cả hai vợ chồng anh đều ngần ngại đề cập đến chuyện sức khỏe tình dục, giới tính… với con. Khi thấy hai đứa suốt ngày quấn quýt nhau, không chịu tập trung vào học hành, gia đình anh đã quát mắng các con không biết giữ mình khiến chúng không còn hợp tác với cha mẹ. Suy nghĩ và hành động của anh T.H. là mối lo về việc con mình quan hệ tình dục sớm và có thai ngoài ý muốn của trẻ vị thành niên, thanh niên… Càng tìm hiểu pháp luật anh T.H. càng cảm thấy bế tắc trong việc dạy con vì “buông không được, cấm không xong”.

Giáo dục giới tính ngay và luôn

Nhà trường có vai trò quan trọng trong việc giáo dục giới tính cho học sinh bên cạnh cha mẹ. Hiện nay, có một số bậc phụ huynh vẫn còn có tâm lý chờ đợi, ỷ lại cũng như khoán trắng việc giáo dục giới tính cho nhà trường. Trong khi, giáo viên cũng e ngại và ít có thời gian, nên học sinh có xu hướng tự khám phá, tìm hiểu rồi chia sẻ trên phương tiện thông tin đại chúng, vì vậy rất dễ bị ảnh hưởng, lôi kéo bởi những trào lưu, ngộ nhận sai lệch trong quan niệm về tình yêu, giới tính… Cha mẹ thường bối rối, lo sợ khi con quan tâm tìm hiểu hay thắc mắc về chuyện quan hệ tình dục, nên họ hay la mắng, quy kết con tò mò, chưa ngoan. Thực tế, muốn giáo dục tốt về giới tính cho trẻ, người lớn cần có nhận thức, quan điểm đúng về tình dục, xem đó là một phần tự nhiên và lành mạnh của đời sống con người. Từ đó càng thấy rõ trách nhiệm và vai trò của cha mẹ cũng như giáo viên trong chuyện này rất quan trọng, phải vượt qua được tâm lý e ngại khi trao đổi vấn đề này với trẻ và tỏ ra rất bình thản, đúng mực. Thái độ đó khiến trẻ nhìn vấn đề này một cách khoa học hơn và cũng không quá lo sợ khi đối mặt với mối quan hệ với bạn khác giới. Cùng với đó, người lớn phải có thái độ lắng nghe và đối mặt với bất kỳ vấn đề gì trẻ nêu ra, để giữa trẻ và người lớn có thể có những trao đổi chân thành, không ngại ngùng. Thái độ tôn trọng, thẳng thắn, khoa học đi kèm những giá trị mang tính văn hóa, sẵn sàng cùng giải quyết những tình huống nào mà trẻ gặp phải là thái độ cần có trong giáo dục giới tính.

Theo thống kê của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam, trung bình mỗi năm ở nước ta có đến khoảng 300.000 ca nạo phá thai. Đáng lo ngại hơn nữa là phần lớn trong số này là ca nạo phá thai của các bạn nữ từ 15 đến 19 tuổi. Trong đó, 20-30% các ca phá thai xảy ra ở phụ nữ chưa kết hôn và 60-70% người đi nạo phá thai là học sinh, sinh viên.

Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi bổ sung năm 2017) đã quy định rõ việc quan hệ tình dục tự nguyện với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi đó là: “Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi tự nguyện thì bị phạt tù từ 1 đến 5 năm”. Theo quy định trên, người dưới 18 tuổi quan hệ tình dục cũng là độ tuổi phải chịu trách nhiệm truy cứu hình sự (áp dụng mức hình phạt nhẹ hơn). Cha mẹ nên giáo dục con cái sống, hành động tuân thủ pháp luật. Con nào cũng cần được giáo dục giới tính cặn kẽ, tránh việc con có thể vô tình phạm tội giao cấu với trẻ dưới 16 tuổi.Việc giáo dục giới tính không chỉ truyền thụ cho trẻ kiến thức về chuyện “quan hệ tình dục” mà gồm nhiều khía cạnh liên quan như pháp luật, đạo đức, sức khỏe, cảm xúc… Nên việc giáo dục cũng phải toàn diện và sâu sắc chứ không đơn thuần chỉ dạy về cách dùng bao cao su hay sử dụng thuốc tránh thai một cách hình thức hời hợt, qua loa. Trẻ khám phá về đời sống tình dục và học hỏi các giá trị về giới tính là một hành động tự nhiên để phát triển và trưởng thành. Để việc giáo dục giới tính hiệu quả, trẻ cần được giáo dục về cơ thể, đặc điểm sinh lý thuộc giới tính phù hợp theo từng độ tuổi ngay từ nhỏ và phải bắt đầu từ trong gia đình.

Giáo dục về giới tính kết hợp với giáo dục lối sống tích cực

Tình yêu đôi lứa đó là tình cảm thuần khiết, thiêng liêng nhất giữa hai giới. Trong đời sống, những hiện tượng như có thai ở tuổi vị thành niên, phá thai, mắc bệnh đường sinh dục… thông thường là do giới trẻ thiếu hiểu biết và có hành vi tình dục vô trách nhiệm gây ra. Nếu quan hệ tình cảm giữa hai giới là tình yêu sẽ trở thành động lực để vượt qua mọi trở ngại. Cần phải nhận thức rõ rằng quan hệ tình dục là mối quan hệ tự nhiên, đẹp đẽ, nhưng trẻ vị thành niên nếu bước vào đời sống tình dục quá sớm thì sẽ không tốt cho sức khỏe và việc học hành cũng như tương lai. Tình yêu tuổi học trò sẽ làm các trẻ vị thành niên trở nên thông minh hơn, tự tin hơn. Trách nhiệm của phụ huynh là hướng dẫn cho con mình khi yêu đương phải biết cách tránh thai và tránh các bệnh lây qua đường tình dục.

Dù là cha mẹ – người gần gũi nhất với con cái, không ai có thể bảo đảm con cái mình sẽ không vì một phút rung động nhất thời mà có hành động không giữ mình. Do đó, cha mẹ cần chủ động trang bị cho con những kiến thức đầy đủ về giới tính và sức khỏe sinh sản vị thành niên, mạnh dạn trao tay cho con những dụng cụ như bao cao su, thuốc tránh thai cho con chính là nhằm ngăn chặn hậu họa không đáng có. Điều này có thể giảm bớt một cách hữu hiệu hiện tượng các em gái mang thai và sự lây lan các bệnh tình dục. Cha mẹ phải thừa nhận việc cung cấp bao cao su hay thuốc tránh thai cho trẻ vị thành niên như là một việc làm thể hiện sự quan tâm, yêu thương của xã hội đối với lớp con trẻ. Đồng thời cũng ngấm ngầm “chỉ lệnh” con suy nghĩ thấu đáo trước hành vi của mình. Trẻ vị thành niên sẽ trưởng thành hơn qua những hành động thẳng thắn, nghiêm khắc đầy trách nhiệm của bậc làm cha mẹ.

Đào Thị Yên
(Giảng viên tâm lý học – Trường ĐH Nguyễn Huệ)