Giáo dục linh hoạt Chìa khóa cho tương lai

Theo Diễn đàn kinh tế thế giới, khi máy móc dần thay thế con người trong nhiều lĩnh vực, thị trường lao động 10 năm tới sẽ ngày càng tự động hóa. Diễn đàn này cũng cho rằng, các kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy biện luận, khả năng sáng tạo là nền tảng không thể thiếu để người trẻ thích ứng và thành công trong thị trường lao động tương lai.

Cách tiếp cận kiến thức liên ngành là một điểm mạnh của hệ thống giáo dục New Zealand

Trong bảng xếp hạng “Chỉ số chuẩn bị cho tương lai” mà The Economic Intelligence Unit công bố vào tháng 9-2017, nền giáo dục New Zealand đang giữ vị trí số 1. Ngoài các chính sách ưu tiên cho giáo dục thì phương pháp dạy và học linh hoạt chính là bí quyết giúp New Zealand chuẩn bị cho công dân của họ những kỹ năng cần thiết để bước vào tương lai.

Hệ thống giáo dục linh hoạt

Hệ thống giáo dục New Zealand được thiết kế linh hoạt để phù hợp với nhiều đối tượng học sinh (HS), sinh viên (SV) và giáo viên. Từ lớp 1 đến lớp 10, chương trình học của New Zealand bám theo khung chuẩn quốc gia bao phủ nhiều lĩnh vực, giúp HS định hình nền tảng vững chắc cho bản thân, đặc biệt là các kỹ năng sống và giá trị sống. Từ khoảng giữa năm lớp 10, HS sẽ bắt đầu được hướng nghiệp để lựa chọn con đường cho tương lai, ví dụ học đại học, học nghề, đi làm. Ba năm cuối bậc phổ thông ở New Zealand là quan trọng nhất và HS sẽ học chương trình Chứng chỉ giáo dục quốc gia NCEA. Với hình thức tích lũy tín chỉ, NCEA cho phép HS lựa chọn môn học theo thế mạnh của bản thân. Đối với bậc học cao hơn, SV có thể lựa chọn theo học ở các trường đại học, học viện kỹ nghệ hay các trường tư thục với giá trị bằng cấp tương đương nhau.

Lộ trình học tập dựa trên năng lực và thiên hướng của từng cá nhân

Nhờ chương trình giáo dục bao phủ nhiều lĩnh vực, HS ở New Zealand dễ dàng khám phá thiên hướng và định hình nền tảng vững chắc cho bản thân. Hình thức học tín chỉ NCEA còn giúp những HS giỏi có thể học vượt lớp, chưa giỏi thì có thể học lùi lớp, miễn sao tích lũy đủ tín chỉ. Điển hình là trường hợp của Jayden Trịnh, một HS gốc Việt. Trong năm học 2018 vừa rồi, Jayden đã hoàn thành xuất sắc chương trình lớp 9 và được chấp thuận cho học vượt sang lớp 11 trong năm sau. Sau cấp độ 1 và 2 của NCEA, các HS như Jayden có thể chuyển sang học nghề hoặc chọn học NCEA cấp độ tiếp theo để xét vào đại học. Những HS lựa chọn học nghề vẫn có thể tiếp tục liên thông lên đại học sau này.

Giáo viên được trao quyền để tối đa hóa tiềm năng người học

Tại New Zealand, giáo viên được tự biên soạn giáo trình để phù hợp với từng lớp học mà họ phụ trách. Nhờ đó mà thầy cô có nhiều cơ hội để phát huy năng lực sáng tạo của mình cũng như của HS. Theo chia sẻ của chị Liên Trịnh – mẹ của Jayden Trịnh, trường tiểu học (từ lớp 1 đến lớp 8) nơi Jayden theo học áp dụng phương pháp dạy và học dựa trên thế mạnh của HS. Phương pháp này cho rằng nếu HS khi tự tin về khả năng của mình trong bất cứ lĩnh vực nào, được trau dồi năng khiếu đó thì sự tự tin sẽ lan tỏa tới phong cách sống, lối cư xử trong xã hội và việc học các bộ môn khác. Do vậy HS được tự do phát triển năng khiếu và sở thích của mình mà không bị gò bó.

Sự linh hoạt trong cách dạy và học còn được thể hiện qua việc mang lớp học ra ngoài thiên nhiên thay cho bảng đen phấn trắng. Chẳng hạn, thầy Mark Hanlen (giáo viên Trường trung học Whatakane) đã tận dụng thiên nhiên của New Zealand và biến những bãi biển thành lớp học. Các em được lặn biển để tìm hiểu về đại dương, hệ sinh thái biển hay hiện tượng trái đất nóng dần lên…

Là người hướng dẫn và hỗ trợ, bản thân các giáo viên cũng phải chủ động trang bị kỹ năng và kiến thức liên ngành để giúp HS, SV sẵn sàng cho tương lai. Tiến sĩ Faith Kane (giảng viên ngành Thiết kế Dệt may thuộc Khoa Thiết kế của ĐH Massey) luôn khuyến khích các SV của mình thử nghiệm ở nhiều lĩnh vực khác nhau để mở rộng tầm nhìn và từ đó có nhiều lựa chọn hơn cho tương lai.

Tiến sĩ Faith Kane cho biết: “Chúng ta không thể đoán trước nhu cầu của ngành công nghiệp sẽ thay đổi như thế nào trong vòng 20 năm tới. Cách tiếp cận liên ngành giúp SV của tôi có thể lấy cảm hứng từ nhiều lĩnh vực khác nhau như thời trang, đồ họa và cả mỹ thuật”. Tiến sĩ Faith Kane tự tin rằng, với những sự chuẩn bị trên, người trẻ sẽ sẵn sàng để thành công ở bất kỳ lĩnh vực nào mà họ chọn trong tương lai.

N.Thanh