- 1 Giáo viên giỏi là người có phương pháp giáo dục hay
Tôi biết hiện giờ nhiều trường học vì muốn giữ kỷ cương, nền nếp nhà trường đã nghĩ ra nhiều biện pháp giáo dục học sinh để làm sao, làm thế nào mang lại hiệu quả cao nhất. Tuy nhiên, lãnh đạo các trường tuyệt nhiên không dám áp dụng hình phạt đòn roi, hay cho học sinh hít đất, chạy quanh sân trường, thụt dầu… khi các em vi phạm nội quy nhà trường.
Bởi, khi thực hiện các hình phạt như vậy, giáo viên vi phạm điều lệ nhà trường, bị phụ huynh và cả học sinh phản ứng, thưa gửi khắp nơi…
Hình phạt nào cho học sinh cũng phản cảm
Bản thân giáo viên nếu lỡ “dính” vào các trường hợp phạt học sinh như trên sẽ gặp nhiều điều phiền toái – trước mắt thầy cô bị ban giám hiệu nhà trường mời trao đổi, làm việc nhiều lần, viết tường trình kiểm điểm, đình chỉ công tác, buộc đến nhà học sinh xin lỗi phụ huynh và chịu hình thức kỷ luật của nhà trường, của cấp trên. Từ sự cố này có khi giáo viên bị “sốc” tinh thần, mệt mỏi chán chường, sức khỏe sa sút vì áp lực của nhiều người dòm ngó, bàn tán sự việc mà mình vi phạm… Có giáo viên vi phạm chịu không nổi áp lực đành phải bỏ việc, chia tay bục giảng mà trong lòng còn lưu luyến, bịn rịn.
Để hạn chế mọi chuyện có thể xảy ra, nhiều trường học “né” dùng các hình phạt trên với học sinh mà nghĩ ra những hình thức khác càng làm cho chuyện phạt học sinh có phần “biến tướng”, “sáng tạo” và phong phú hơn. Tôi từng chứng kiến ở một trường THPT nọ: trong tuần, học sinh nào vi phạm nội quy nhà trường như đi học trễ, nghỉ học không phép, không thuộc bài… thì sáng thứ hai, sau nghi lễ chào cờ hát Quốc ca trong tiết sinh hoạt chào cờ đầu tuần, thầy giám thị gọi tên từng học sinh, nêu lỗi các em vi phạm thật cụ thể. Các em này tự động rời vị trí xếp hàng của lớp bước lên phía trước để nghe thầy giám thị “giáo huấn” cho đến hết giờ sinh hoạt; còn học sinh ở phía dưới thì ngồi nghe, xì xào bán tán về những hành vi vi phạm của bạn mình.
Theo tôi, tiết sinh hoạt chào cờ đầu tuần dưới sân trường cần nêu gương những học sinh học tốt, ngoan hiền… mới có tác dụng giáo dục học sinh một cách tích cực và là hình thức trực quan sinh động nhất, hiệu quả nhất, chứ đưa hình ảnh không hay như vậy càng phản giáo dục. Tôi còn chứng kiến cảnh tượng khi thầy giám thị phát hiện học sinh chửi thề đã phạt học sinh vi phạm bằng cách cho… súc miệng cả xô nước, mà dụng cụ múc nước chỉ là cái ly nhỏ xíu. Nhìn học sinh múc từng ly nước đưa lên miệng hớp từng ngụm nhỏ rồi súc miệng, nhả nước vào chiếc xô khác thật tội nghiệp. Hay giám thị cho học sinh vi phạm nội quy nhà trường lau cửa kính, bàn làm việc ở bộ phận văn phòng trường cũng thật tội. Hai hình phạt – cho học sinh súc miệng và lao động – vừa mất giờ học hôm đó của học sinh vừa không hiệu quả, vì chưa chắc các em sợ hình phạt này mà khắc phục sửa lỗi.
Cảm hóa học sinh… cá biệt
Nói về giải pháp “dạy học sinh cá biệt” như thế nào để mang lại hiệu quả, thầy Nguyễn Văn Cải (Phó Hiệu trưởng Trường THPT Quang Trung, huyện Củ Chi, TP.HCM) có lần chia sẻ với tôi về cách làm mà theo tôi nghĩ, phương pháp giáo dục đó đậm tính nhân văn trong việc cảm hóa học sinh cá biệt một cách nhẹ nhàng nhưng mang lại hiệu quả cao.
Theo ý kiến của thầy Nguyễn Văn Cải, những học sinh cuối năm học có hạnh kiểm yếu phải rèn luyện trong hè thường được các trường học áp dụng hình thức rèn luyện: cho học sinh đến trường lao động như tưới cây, dọn dẹp vệ sinh sân trường, lau dọn phòng học… Riêng ở Trường THPT Quang Trung, nơi thầy đang công tác, còn có thêm mô hình: sau thời gian lao động, học sinh được giáo viên giáo dục thêm về ý nghĩa của sự lao động, giá trị và sự vất vả khổ cực của con người trong lao động để các em biết yêu quý sự lao động, thương người lao động. Ngoài ra, nhà trường còn tổ chức cho học sinh đọc sách tại thư viện trường, viết nhật ký. Qua đó giúp học sinh tự soi rọi lại bản thân. Theo tôi, cách giáo dục học sinh như thế là có tính sáng tạo, không có gì đặc biệt cả, nhưng mô hình cho học sinh viết nhật ký, đọc sách tại thư viện ít nhiều mang lại hiệu quả cao. Bản thân học sinh mắc lỗi không nghĩ mình bị nhà trường phạt hay “đì” mà các em tự giác bằng cách thể hiện sự nhiệt tình, tích cực hăng say lao động, tự giác viết nhật ký. Từ đó các em sẽ có thời gian suy ngẫm vì sao mình bị xếp loại hạnh kiểm yếu, vi phạm nội quy gì của nhà trường để bị phạt mà có thái độ đúng đắn hơn trong suy nghĩ cũng như hành động.
Tôi được biết ở một số địa phương khác, học sinh có hạnh kiểm yếu trong năm học buộc phải rèn luyện trong hè được ban giám hiệu nhà trường cử giáo viên theo dõi sát sao, điểm danh từng ngày, giám sát kỹ trong công việc. Khi học sinh hoàn thành xong công việc được giao phó trong ngày, giáo viên phụ trách mới đồng ý cho các em về. Hôm sau, học sinh đó tiếp tục đến trường và được giao làm công việc khác.
Theo tôi, các trường học nếu áp dụng mô hình của Trường THPT Quang Trung, lúc đó nhà trường sẽ trở thành môi trường thân thiện. Bởi, ngoài việc cho học sinh đọc sách phù hợp với lứa tuổi, nhà trường còn có thể tổ chức cho các em xem phim ngắn về giáo dục giới tính, sau đó cho các em viết bài cảm nhận của mình về tác phẩm đó. Làm như vậy, trước hết buộc học sinh phải trật tự không làm việc riêng, chú tâm đọc sách, tập trung xem phim để nắm được nội dung chính của tác phẩm. Sau đó, hoạt động viết bài cảm nhận cũng là hình thức luyện viết văn cho các em. Biết đâu chừng trong số học sinh “bị phạt” có em sẽ tiến bộ về môn văn nhờ thời gian lao động, đọc sách ở trường trong dịp hè.
Có nhiều phương pháp giáo dục giáo viên đã được trang bị ở trường sư phạm, nhưng khi đối diện với thực tế giảng dạy trong nhà trường, thầy cô phải biết xử lý tình huống với học sinh sao cho mềm mỏng, sáng suốt lựa chọn phương pháp giáo dục hay, thích hợp. Có như thế mới thực hiện đúng câu nói của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng “Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý, nghề sáng tạo nhất trong những nghề sáng tạo, vì giáo dục đã sáng tạo ra những con người sáng tạo”.
Trần Văn Tám
Tin liên quan
Hơn 2.000 học sinh TP.HCM dự ngày hội khởi nghiệp tại trường ĐH
Hơn 3.000 học sinh, phụ huynh khối 9 đi “coi mắt” Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong
Hơn 700 học sinh vào vòng chung khảo Hội thi “Nét vẽ xanh” lần thứ 28
Bình luận (0)