Giáo viên thích thú với đề thi ngữ văn tuyển sinh 10 của TP.HCM

Giáo viên thích thú với đề thi ngữ văn tuyển sinh 10 của TP.HCM - Audio

00:00 / 00:00

An audio error has occurred, player will skip forward in 2 seconds.

1 Giáo viên thích thú với đề thi ngữ văn tuyển sinh 10 của TP.HCM Audio

Đề thi ngữ văn tuyển sinh vào lớp 10 TP.HCM năm 2025 được đánh giá là khá dễ dàng, vừa sức với thí sinh và có tính phân hóa. Đặc biệt chủ đề “Hành trình trưởng thành” được đề cập trong đề thi được đánh giá rất cao.

Đề dễ, có mức độ phân hóa

Thầy Võ Kim Bảo – Tổ trưởng Tổ ngữ văn, Trường THCS Nguyễn Du, quận 1 đánh giá, đề thi có cấu trúc sát với đề minh họa mà Sở GD-ĐT TP.HCM đã ban hành, học sinh đã được thầy cô giáo rèn luyện nhiều nên chắc chắn sẽ không bị bỡ ngỡ với cấu trúc đề, dạng đề, các dạng câu hỏi…

Đề thi có cấu trúc và nội dung đảm bảo yêu cầu cần đạt của Chương trình GDPT 2018 nên rất vừa sức với học sinh. Học sinh học ở bất kì bộ sách nào trong ba bộ sách (Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức với cuộc sống, Cánh diều) đều có thể đáp ứng tốt các yêu cầu của đề.

Đề có độ “bao phủ” rộng về nội dung nhằm kiểm tra toàn diện kiến thức mà học sinh đã được học ở chương trình Ngữ văn 9 nói riêng và chương trình ngữ văn THCS nói chung. Tuy có độ “bao phủ” rộng nhưng người ra đề lại chú trọng việc phát triển phẩm chất và năng lực người học nên các câu hỏi đều không bắt học sinh học thuộc lòng mà đòi hỏi kĩ năng, năng lực thực chất trong việc giải quyết vấn đề mà đề bài đưa ra. Nhờ vậy, học sinh có thể thể hiện được ra năng, tư duy độc lập, năng lực sáng tạo của bản thân mà không phải học thuộc lòng văn mẫu. Tất nhiên là không còn tình trạng đề cho “Trình bày suy nghĩ của em” nhưng phải làm đúng suy nghĩ của thầy/cô như trước đây.

Đề có tính phân hóa cao, nhất là đối với môn ngữ văn, tính phân hóa lại càng rõ rệt khi xét về các mặt như: trải nghiệm văn học, năng lực ngôn ngữ, năng lực sáng tạo, hiểu biết về đời sống xã hội… Tính phân hóa của đề được thể hiện rõ ở câu 1d (hiểu biết về đời sống xã hội), câu 2 phần 1 (trải nghiệm văn học, năng lực ngôn ngữ và sáng tạo), câu 2 phần 2 (hiểu biết về đời sống xã hội).

Điểm đặc biệt của đề thi môn Ngữ văn ở TP.HCM là đề luôn được xây dựng theo mạch chủ đề. Chủ đề của các câu hỏi, các phần trong đề thi luôn được đặt ở phần đầu tiên của đề bài. Điều này cho thấy sự kì công, sáng tạo và thái độ làm nghề nghiêm túc của người ra đề. Bên cạnh đó, nếu tinh ý, học sinh sẽ nhận thấy chủ đề và câu danh ngôn được đặt ngay bên dưới chủ đề chính là sự gợi ý cho việc trả lời các câu hỏi trong phần I và phần II của bài làm. Có thể hói, nhờ đề thi được xây dựng theo mạch chủ đề mà học sinh có thể có được tư duy logic và chủ động hơn trong quá trình làm bài.

Dễ dàng đạt được 6.5 – 7.0 điểm nếu học đúng mục tiêu

Với chủ đề “Hành trình trưởng thành” đề có độ mở cao, học sinh chắc chắn sẽ không cảm thấy áp lực mà có nhiều ý tưởng hay, độc đáo, sáng tạo trong quá trình làm bài. Đề thi hứa hẹn sẽ có những bài viết phá cách, sáng tạo, nội dung hấp dẫn và gây được ấn tượng với giám khảo.

Nội dung của đề tuy gần gũi, nhưng không phải dễ để đạt được điểm cao. Như đã nói ở trên, đề có sự phân hóa rất rõ nét. Với Chương trình GDPT 2018, một học sinh trung bình và học đúng mục tiêu (phát triển phẩm chất và năng lực) thì có thể đạt được ít nhất 6.5 đến 7.0 điểm. Nhưng một học sinh trung bình, không học đúng định hướng, có thói quen ỷ lại vào bài giải, học thuộc lòng văn mẫu sẽ không thể có bài làm chất lượng. Bản thân tôi nhận thấy đề không khó, nếu học sinh cảm thấy khó thì thật đáng tiếc vì học sinh ấy đã học sai cách, không đúng tinh thần phát triển phẩm chất và năng lực của Chương trình GDPT 2018.

Bản thân tôi chưa thể dự đoán được phổ điểm của môn ngữ văn là bao nhiêu. Trên thực tế, việc thực hiện Chương trình GDPT 2018 ở từng cá nhân giáo viên là chưa đồng đều, dẫn đến suy nghĩ và cách dạy còn nhiều khác biệt. Thứ ba, đây là năm học đầu tiên học sinh thi tuyển sinh lớp 10 theo chương trình mới nên chưa có cơ sở trước đó để đưa ra nhận định. Nhưng đối với tôi, tôi cho rằng một học sinh có thể tự tin với kiến thức mình được học, không cần văn mẫu, bài giải mẫu mà vẫn có thể đáp ứng được các yêu cầu ở mức cơ bản cũng có thể đạt được điểm 8.0 trở lên.

Đánh giá từng phần trong đề thi

Phần I: Đọc hiểu văn bản văn học và viết đoạn văn nghị luận văn học

Câu 1:

Các câu hỏi trong phần này đã được người ra đề sắp xếp rất tinh tế theo mức độ nhận thức cũng như theo trình tự tư duy. Học sinh có kĩ năng tốt sẽ biết vận dụng lời giải của câu hỏi trước đề tiếp tục phát triển và trả lời các câu hỏi sau. Như vậy, một học sinh có kĩ năng chưa tốt, đảo trật tự trả lời các câu hỏi này sẽ vô tình phá vỡ mạch tư suy mà người ra đề đã “cài đặt” sẵn nhằm gợi ý thêm cho thí sinh trong quá trình làm bài. Có thể học sinh vẫn làm được bài nhưng câu trả lời sẽ không toàn diện, đầy đủ nếu làm theo thứ tự mà người ra đề đã sắp xếp.

Việc trả lời tốt các câu hỏi này sẽ là tiền đề vững chắc để học sinh viết được đoạn văn nghị luận văn học ở câu 2. Vì bản chất các câu hỏi trên dùng để gợi mở, kích thích tư suy, giúp học sinh có cách hiểu đúng về tác phẩm. Từ đó, học sinh sử dụng các câu trả lời ở câu 1 để thực hiện phần viết đoạn văn ở câu 2 sẽ thuận tiện và khoa học hơn.

Câu 2:

Câu hỏi này không quá xa lạ với học sinh. Học sinh đã được rèn luyện liên tục dạng bài này ở cấp THCS, phát triển theo từ cấp lớp. Chính vì vậy, đa số học sinh sẽ không cảm thấy áp lực ở phần này. Thêm vào đó, như đã nói ở trên, nếu học sinh biết vận dụng những câu trả lời mình đã thực hiện ở câu 1 vào bài viết chắc chắn học sinh sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian cho việc làm bài. Đặc biệt, nếu học sinh tinh ý thì việc đưa nhận định của Chế Lan Viên về thơ của Tế Hanh vào bài viết làm cho bài viết trở nên có chiều sâu thì chắc chắn sẽ có được những ưu ái của giám khảo.

Trong đề thi, câu hỏi này là câu có tính phân hóa rõ nét nhất. Việc viết đoạn văn nghị luận văn học tuy quen thuộc nhưng không dễ dàng. Để hiểu được một tác phẩm văn học, chúng ta cần có nhiều yếu tố. Với trình độ nhận thức của học sinh tuổi 15, người ra đề không yêu cầu học sinh có những cái nhìn sâu sắc, toàn diện như một người trưởng thành về nội dung hay nghệ thuật của tác phẩm. Tuy nhiên, nếu trong suốt 4 năm học qua, học sinh lơ là với phần này, không có ý thức thường xuyên rèn luyện, không có nhiều trải nghiệm văn học chắc chắn không thể làm tốt.

Những học sinh đạt điểm cao ở phần này là những học sinh có kĩ năng tốt, có trải nghiệm văn học, đưa ra những nhận định hay, suy nghĩ riêng của bản thân mình. Bài làm sẽ được đánh giá rất cao nếu học sinh đưa ra được những nhận định về cách ngắt dòng thơ độc đáo của tác phẩm.

Phần II: Đọc hiểu văn bản nghị luận và viết bài văn nghị luận xã hội

Câu 1: Đây là câu hỏi khá đơn giản, học sinh đã được làm quen trong đề minh họa, và chắc chắn giáo viên cũng đã rèn luyện dạng câu hỏi này cho học sinh rất nhiều. Chính vì vậy, khi gặp lại dạng câu hỏi này, tôi tin chắc nhiều em sẽ “ẵm trọn” 1.0 điểm.

Câu 2: Đây cũng là một câu hỏi có tính phân hóa khá cao trong đề thi. Vấn đề được đặt ra khá mới mẻ nhưng lại không xa lạ với học sinh. Tôi cho rằng đã số các em sẽ hiểu đề, hiểu yêu cầu của đề vì đề cho rất rõ ràng, tường minh, nhưng cũng sẽ có nhiều em sẽ lần đầu tiên nghĩ đến việc “biết đọc” – biết nhận ra những giá trị tốt đẹp đang bị che lấp – là biểu hiện của sự trưởng thành. Tôi đánh giá rất cao nội dung này của đề thi. Vừa có tính phân hóa, vừa gợi ý cho học sinh về những điều gần gũi, quen thuộc mà các em ít khi nào để tâm đến. Trong quá trình làm bài, chắc chắn các em học sinh sẽ có cho riêng mình rất nhiều tư liệu đời sống để đưa vào bài. Vừa làm bài, học sinh sẽ vừa nhìn nhận lại chính bản thân mình, biết soi chiếu lại hành vi, suy nghĩ của bản thân. Tôi mong chờ sẽ được đọc những bài viết có chiều sâu, cách suy nghĩ chân thành đến từ những học sinh đang tiến bước trên “Hành trình trưởng thành”. Chính vì vậy, tôi cho rằng, câu hỏi này sính là điểm sáng đáng chú ý của đề thi tuyển sinh lớp 10 năm nay của TP.HCM.

Yến Hoa (ghi)