Giáo viên trong tổ bất hòa

Tình huống: Giáo viên P. và N. vốn là đôi bạn thân nhưng chỉ vì một chuyện góp ý với nhau trong tổ chuyên môn về giờ thao giảng của P. mà sau đó họ trở nên mâu thuẫn. Lúc đầu họ còn bằng mặt – không bằng lòng, nhưng dần dần về sau họ thể hiện sự bất đồng quan điểm gay gắt trong tất cả mọi chuyện. Hễ có dịp là họ phản bác nhau đến mức không bao giờ thừa nhận cái đúng của nhau nữa. Không khí ngày càng căng thẳng hơn, họ sẵn sàng nói xấu lẫn nhau, không ngại phê bình chỉ trích đối phương cả những chuyện nhỏ nhặt không liên quan đến chuyên môn, gây bất hòa chung trong tổ và trong nhà trường, có nguy cơ dẫn đến làm mất uy tín nhà giáo trong cộng đồng.

Trong môi trường sư phạm, khi giáo viên có bất hòa, người lãnh đạo không nên giải quyết sự việc một chiều mà lắng nghe ý kiến tất cả thành viên (ảnh minh họa). Ảnh: N.Trinh

Giải quyết tình huống

Bản thân tôi – tổ trưởng chuyên môn – gặp nhiều khó khăn, trăn trở trong việc tạo hòa khí trong tổ vì có khả năng ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục của khối và của cả trường. Tôi bèn đến gặp hiệu trưởng trình bày rõ những mâu thuẫn cùng những thông tin mình đã thu thập được về mâu thuẫn của hai người và xin ý kiến tư vấn của thầy để định hướng cách giải quyết. Sau khi nghe tôi trình bày, thầy hiệu trưởng suy ngẫm một lúc, đặt nhiều vấn đề trao đổi, định hướng cách giải quyết và yêu cầu tôi tiếp tục nắm bắt dư luận. Hôm sau, tôi mời lần lượt riêng từng người đến phòng giáo viên, yêu cầu họ trình bày lại sự việc và trao đổi rất chân tình về những sự việc đã xảy ra, phân tích cho họ thấy tác hại của việc hạ uy tín cá nhân sẽ dẫn đến mất uy tín cả tập thể sư phạm; mỗi người cần phải điều chỉnh cái “tôi” của mình để xây dựng cho được tinh thần tập thể. Sau đó, tôi mời cả hai người lên văn phòng hiệu trưởng, thầy đặt rất nhiều vấn đề đối với từng người và yêu cầu họ chấm dứt ngay mâu thuẫn; thầy còn nhấn mạnh “Phải duy trì nền nếp nội quy, kỷ luật cơ quan”, phải xem xét lợi ích chung của tập thể. Khi trao đổi với hai người, thầy luôn giữ thái độ khách quan, không thiên vị bênh vực người nào, không phê phán ai, chỉ phân tích cho họ thấy điểm đúng – sai của mỗi người và hậu quả của hành vi mà hai người đã làm… Bên cạnh đó thầy còn khơi gợi những thành tích mà họ đã đạt, sự giúp đỡ – hỗ trợ trong công việc và cuộc sống của họ với nhau. Sau cuộc trao đổi ấy, tôi thấy thái độ hai người dần dịu lại, cư xử ôn hòa với nhau hơn. Riêng tôi, để điều chỉnh mối quan hệ của họ, tôi thường giao cho họ cùng cộng tác thực hiện các công việc chung của khối, của trường, tin tưởng vào sự phối hợp của họ trong công việc để mang lại hiệu quả cao nhất. Và đúng thế, họ tỏ ra ngày càng thông hiểu nhau hơn, thân thiết và hợp tác tốt hơn trong mọi việc, thẳng thắn hơn trong mọi vấn đề và tích cực tiếp thu ý kiến của nhau. Bây giờ, tôi đã cảm thấy rất nhẹ nhàng vì không khí thân thiện của khối, mọi người đều đồng lòng và tích cực trong mọi công việc. Tôi luôn an tâm vì bên cạnh tôi luôn có người cố vấn tuyệt vời.

Phân tích cách giải quyết

Thiển nghĩ, thầy hiệu trưởng đã vận dụng rất tốt thuyết quản lý hành chính của Fayol là phải duy trì kỷ luật, sinh hoạt trong cơ quan và phải xây dựng được tinh thần tập thể. Bên cạnh đó, thầy còn vận dụng học thuyết theo trường phái hành vi của Follett là tìm cách giải quyết xung đột trong nội bộ, tích cực tiếp xúc và truyền thông với cấp dưới để tạo ra sự hiểu biết giữa các bên. Đối với nhân viên cần chỉ huy, kiểm tra, điều chỉnh hành vi của họ để đáp ứng nhu cầu của tổ chức (thuyết X). Đảm bảo cấp trên nắm được tình hình của cấp dưới một cách đầy đủ, nâng cao trách nhiệm tập thể bằng cách tạo điều kiện cho cấp dưới (tôi) kịp thời phản ánh tình hình cho cấp trên (thuyết Z). Thầy đã hướng dẫn tôi thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, không nghe và giải quyết sự việc một chiều mà nên mời và lắng nghe ý kiến của tất cả các thành viên. Khi nắm chính xác các thông tin từ nhiều chiều mới đề ra phương án giải quyết.

Riêng tôi đã vận dụng thuyết Y: Giúp họ tự cảm thấy mình có ích và quan trọng, có vai trò nhất định trong tập thể, trong cơ quan, khơi dậy trách nhiệm và tự nguyện chia sẻ công việc vì lợi ích chung. Vận dụng thuyết theo trường phái hành vi: Cải thiện các mối quan hệ giữa con người với con người trong tổ chức, từ mối quan hệ giữa thủ trưởng với nhân viên, nhân viên với nhân viên, vì con người sẽ làm việc tốt hơn trong một môi trường quan hệ thân thiện.

Võ Trần Thanh Thảo – Nghiêm Ý