Giới trẻ Nhật Bản ra nước ngoài tìm việc vì quá ngán văn hóa công sở trong nước

Khi Jun Shigeno gia nhập công ty mới ngay sau khi tốt nghiệp đại học ở Nhật Bản, anh hào hứng với các cơ hội học hỏi, phát triển các kỹ năng mới và mong muốn đóng góp vào sự phát triển của công ty.

Sau bốn năm học đại học, anh cũng mong muốn kiếm tiền thật nhanh.

Nhưng 2 năm kể từ khi đi làm, anh thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, hiếm khi có thời gian gặp bạn bè hay gia đình. Shigeno cũng nói rằng tiền đổ vào tài khoản ngân hàng của anh chỉ nhỉnh hơn một chút so với trước kia.

Và khi chàng trai 24 tuổi nhìn vào những đồng nghiệp đã gia nhập công ty trước anh vài năm, anh lo sợ những yêu cầu mà công ty đặt ra cho mình sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn. Đây là lý do anh bắt đầu tìm kiếm việc làm ở nước ngoài, cụ thể là nhắm tới các công việc ở Đức và Canada.

Trong bối cảnh Nhật Bản đang vật lộn với tình trạng thiếu lao động ngày càng trầm trọng, những nhân viên có trình độ và năng lực lẽ ra phải được các công ty nội địa ưu tiên giữ chân. Nhưng đối với nhiều người trẻ, văn hóa doanh nghiệp lỗi thời ở Nhật đang đẩy họ đến "những đồng cỏ xanh hơn."

Được biết trong quá trình tuyển dụng, công ty đã trấn an Shigeno rằng họ muốn nhân viên được cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Nhưng thực tế điều này không kéo dài lâu.

“Lúc đầu chuyện cũng không tệ lắm. Nhưng bây giờ tôi đang làm thêm tối thiểu 60 giờ mỗi tháng và có thể lên tới 80 giờ,” anh chia sẻ.

Đáng buồn hơn, Shigeno chỉ có 40 giờ làm thêm đầu tiên được trả lương. Thời gian còn lại được phân loại là “dịch vụ ngoài giờ.” Cơ chế tương tự được áp dụng ở hầu hết các công ty Nhật Bản.

“Mức lương không cao hơn ở công ty Mỹ hay châu Âu nhưng trong tuần tôi quá bận, không có thời gian làm những việc mình muốn. Cuối tuần thì phải học thêm nghiệp vụ,” anh nói với trang tin SCMP.

Vợ sắp cưới của Shigeno là Nagisa Ota cũng cảm thấy mệt mỏi với công việc của mình và sẵn sàng đi nơi khác. Tuy nhiên, đối với cô, lý do hơi khác một chút.

“Tôi không cảm thấy đây là công việc dành cho mình. Tôi đã hoàn thành khóa thực tập ở Australia và thái độ đối với công việc ở các nước khác hoàn toàn khác,” cô nói.

“Ở đó, không ai nghĩ đến công việc ngoài giờ làm việc hay vào cuối tuần. Mọi người đều rời văn phòng đúng giờ và công việc không phải là trung tâm của cả cuộc đời họ. Nhưng ở đây là vậy và đó không phải là điều tôi muốn. Tôi chỉ muốn một chút tự do,” Nagisa Ota chia sẻ.

Không có số liệu thống kê về số thanh niên Nhật Bản bỏ việc để tìm việc làm ở nước ngoài, mặc dù có bằng chứng cho thấy điều này đang trở nên phổ biến hơn.

Martin Schulz, Phụ trách nghiên cứu chính sách kinh tế của Đơn vị Phân tích Thị trường Toàn cầu của công ty Fujitsu, lập luận rằng việc ra nước ngoài làm việc thực sự có thể mang lại lợi ích cho giới trẻ Nhật Bản.

“Khi thế giới xích lại gần nhau hơn, chúng ta cần những người trẻ ra nước ngoài, tiếp thu những kỹ năng và quan điểm mới cũng như khám phá cách mọi thứ được thực hiện khác biệt như thế nào,” ông nói.

Ông nói thêm: “Việc có quá ít người Nhật trải nghiệm thế giới bên ngoài Nhật Bản đang kìm hãm đất nước này."

Phát triển năng lực trong một môi trường hoàn toàn khác sẽ cho phép những người trẻ thích phiêu lưu trở thành những nhà lãnh đạo được trang bị những hiểu biết mới về kinh doanh toàn cầu, nếu họ quay trở lại Nhật Bản trong tương lai. Hoặc họ có thể đóng vai trò là người trung gian cho các công ty Nhật Bản muốn đưa sản phẩm và dịch vụ của họ sang thị trường mới, theo ông Schulz.

Ông nói: “Những người này có thể được tiếp thêm sinh lực để trở thành những nhà đổi mới trong tương lai và điều đó cũng sẽ mang lại lợi ích tích cực cho Nhật Bản."

‘Mắc kẹt trong thế giới nhỏ bé’

Em trai út của Shigeno đã chuyển ra nước ngoài và đang hoàn thành khóa học về thiết kế nội thất ở Pháp. Kể từ 4 tháng trước, khi chuyển đến châu Âu, anh đã nói rằng mình khó có thể quay lại sống ở Nhật Bản. Và những người trẻ khác có vẻ cũng như vậy.

Emily Izawa, 21 tuổi, đang học năm thứ ba tại trường đại học ở Tokyo và bắt đầu tìm việc làm, nhưng đã bị sốc trước những quan điểm khác nhau đối với công việc sau hai tháng ở châu Âu vào mùa Hè này.

Người dân ở trên phố tại Kanagawa, Nhật Bản ngày 7/1/2023. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Cô nói: “Ở Nhật Bản, hầu như mọi người khi gia nhập một công ty đầu tiên đều tin rằng họ sẽ ở lại đó cho đến hết sự nghiệp. Nhưng tôi biết được rằng đó không phải là cách mà người châu Âu nhìn nhận tương lai của họ.”

Qua việc nói chuyện với mọi người, cô biết rằng một người được thăng chức ở một công ty châu Âu dựa trên trình độ của họ và không quan trọng họ bao nhiêu tuổi, học đại học nào hay giới tính của họ ra sao. Điều này hoàn toàn khác với Nhật Bản.

“Cách làm của nước ngoài tốt hơn vì họ khuyến khích mọi người cống hiến hết mình cho công ty và được khen thưởng một cách công bằng,” cô nói.

Izawa cho biết cô cũng cảm nhận được rằng phụ nữ ở nước ngoài có khả năng cân bằng tốt hơn giữa sự nghiệp và gia đình, trong khi phụ nữ ở các công ty Nhật Bản thường phải hy sinh cái này cho cái kia. Ngoài ra, nhiều công ty không muốn thăng chức cho phụ nữ vì cho rằng nhân viên nữ sẽ nghỉ việc sau khi kết hôn.

Izawa cũng nhận ra cách đồng nghiệp ở nước ngoài nói chuyện với nhau tạo cảm giác thoải mái ngay cả trong môi trường kinh doanh. Điều này thật khác so với cách nói chuyện nghiêm túc và quá trang trọng mà người Nhật nói chuyện với nhau.

Thông thạo tiếng Anh, Izawa hiện đang cân nhắc việc làm trong ngành du lịch ngay sau khi tốt nghiệp và hy vọng điều đó sẽ giúp cô có thể định cư ở nước ngoài.

Anh trai của cô, Issei, cũng đang tìm việc làm ở các nước khác nhưng đã có một cách tiếp cận khác hơn khi gia nhập một chuỗi khách sạn quốc tế lớn. Anh có ý định chuyển đến một trong những chi nhánh ở nước ngoài của công ty sau khi có vài năm kinh nghiệm.

Alyssa Hirata làm việc 18 tháng tại công ty Nhật Bản đầu tiên của cô sau khi tốt nghiệp trước khi nghỉ việc.

Cô nói: “Tôi có cảm giác như bị mắc kẹt trong một thế giới nhỏ bé ở Nhật Bản. Tôi muốn đi du lịch và sử dụng các kỹ năng tiếng Anh của mình. Tôi muốn nhiều hơn những gì Nhật Bản có thể mang lại cho mình.”

Hirata, 23 tuổi, đang tham gia một khóa học tiếp viên hàng không và hy vọng tìm được việc làm ở một công ty nước ngoài.

Cô nói: “Tại công ty trước đây của tôi, đối với mọi người xung quanh, công việc là cả cuộc đời của họ. Tôi không thể hiểu được điều đó và đã phá vỡ mọi quy tắc, chẳng hạn như về nhà đúng giờ mỗi ngày. Đồng nghiệp nói tôi dũng cảm, nhưng tôi không quan tâm. Tôi muốn có thời gian với bạn bè và gia đình."

“Đối với tôi, Nhật Bản quá bảo thủ. Tôi muốn có thể tự quyết định tương lai của mình và cách tốt nhất tôi có thể thấy để thực hiện điều đó là làm việc ở nước ngoài,” cô nói./.

​Theo Vietnam+