GS. Trần Văn Giàu: Người đặt nền móng cho nền giáo dục ĐH Việt Nam

Nhân kỷ niệm 105 năm ngày sinh của GS. Trần Văn Giàu (11-9-1911/ 11-9-2016), ngày 15-9, Thành ủy TP.HCM đã tổ chức buổi tọa đàm “Đồng chí Trần Văn Giàu, Nhà cách mạng, Nhà giáo, Nhà khoa học – Dấu ấn một nhân cách”.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Tất Thành Cang (thứ 2 từ phải qua) trao đổi với các đại biểu bên lề buổi tọa đàm về GS.Trần Văn Giàu. Ảnh: Q.Huy

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Tất Thành Cang, cho biết: Ban Thường vụ Thành ủy đã nhận 130 bài tham luận của các nhà khoa học, lãnh đạo và nguyên lãnh đạo TW và TP. Các bài viết đã nêu bật về thân thế, sự nghiệp, khẳng định và tôn vinh GS. Trần Văn Giàu. Đặc biệt là vận dụng những lý luận sắc bén, đầy tính thực tiễn cho hôm nay và cả mai sau của GS vào xây dựng TP.HCM.

GS có 4 thời kỳ làm thầy giáo

PGS.TS Phan Xuân Biên – nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy nhấn mạnh: “GS. Trần Văn Giàu là người thầy của nhiều thế hệ học trò và nhà giáo Việt Nam. GS có 4 thời kỳ làm thầy giáo mà theo ông là hoàn toàn tình cờ, “do dòng đời xô đẩy”. Khi còn hoạt động bí mật, trong các chốn lao tù của thực dân, đế quốc, ông đã lấy sàn xi măng làm bảng, mấy gạch vụn làm phấn. Với trí tuệ và lòng nhiệt thành, ông đã truyền giảng cho đồng chí, đồng đội về khoa học chính trị, nhất là tuyên truyền chủ nghĩa Mác – Lênin, về Đảng Cộng sản. Đồng chí, đồng đội đã tôn vinh Trần Văn Giàu là “thầy giáo đỏ”, “thầy giáo Mác-xít giỏi nhất”. Vào những năm giữa thế kỷ XX, ông trở thành lớp người đầu tiên xây dựng, phát triển nền ĐH nước nhà độc lập, đào tạo ra những thế hệ công dân đầu tiên của Việt Nam Dân chủ cộng hòa mà sau này đã trở thành những nhà khoa học có tên tuổi trong và ngoài nước. Những học trò, môn đệ của ông đều tỏ bày lòng biết ơn sâu sắc với người thầy của mình, không những học được nhiều tri thức về triết học, sử học mà còn học được ở Trần Văn Giàu ý chí, nghị lực, tinh thần tự lập, niềm say mê trong khoa học, phương pháp và phong cách giảng bài, nhân cách sống và làm người…”.

“Lịch sử cách mạng hào hùng của nhân dân ta, dưới sự lãnh đạo của Đảng, của Bác Hồ mãi mãi khắc ghi tên tuổi của những chiến sĩ Cộng sản, những người lãnh đạo tài năng đức độ, bản lĩnh trí tuệ. Một trong những người lãnh đạo như vậy là GS. Trần Văn Giàu – Bí thư Xứ ủy, Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Nam bộ”, trích phát biểu của Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong.

GS. Phan Huy Lê – Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, khẳng định: “Trong thời gian gần 10 năm công tác ở ĐH Sư phạm và ĐH Tổng hợp, trên cương vị Bí thư Đảng ủy, GS. Trần Văn Giàu cùng với các GS khác đã đào tạo những thế hệ đầu tiên của các nhà sử học từ nền ĐH Việt Nam độc lập. GS là người thầy kính mến của nhiều sử gia đã từng giữ nhiều trọng trách, trong các cơ quan nghiên cứu và đào tạo về khoa học hay tham gia quản lý đất nước. Thế hệ học trò của GS học ở thầy không chỉ về kiến thức khoa học mà quan trọng hơn là niềm đam mê khoa học, là ý thức trách nhiệm của nhà sử học, là tư duy biện chứng và phong cách nghiên cứu, giảng dạy. GS. Trần Văn Giàu là một GS đã có công lớn xây dựng, đặt nền móng cho nền giáo dục ĐH Việt Nam nói chung, đặc biệt là về khoa học xã hội và ngành lịch sử”.

Tấm gương mẫu mực về khát vọng nghiên cứu

Chủ tịch Nguyễn Thành Phong khẳng định: “Với 100 tuổi đời, 81 năm tuổi Đảng, GS đã cống hiến cả cuộc đời cho sự nghiệp cách mạng – vì độc lập tự do và sự phồn vinh của đất nước. Không chỉ là tấm gương với khát vọng học tập và không ngừng sáng tạo, trong giảng dạy, GS. Trần Văn Giàu còn là tấm gương mẫu mực về khát vọng nghiên cứu mang đậm tính nhân văn, phục vụ con người và chia sẻ kiến thức khảo cứu trọn vẹn cho thế hệ sau. Tưởng nhớ, biết ơn và học tập GS các thế hệ ngày nay của TP quyết tâm phát huy những giá trị lịch sử, những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam trong thời đại mới. Nêu cao ý chí cách mạng, tự giác phấn đấu, tu dưỡng và rèn luyện đạo đức của người Cộng sản, kiên trì học tập nâng cao nhận thức về mọi mặt của thực tiễn. Đặt lợi ích của Đảng, của cách mạng và nhân dân lên trên hết. Trước hết, dám nghĩ – dám làm, năng động, sáng tạo, dám chịu trách nhiệm trong việc đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, góp phần xứng đáng trong việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng TP.HCM có chất lượng sống tốt – văn minh – hiện đại – nghĩa tình”.

GS.TS Tạ Ngọc Tấn – Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng lý luận TW bày tỏ: “GS. Trần Văn Giàu không chỉ là người bộc trực, năng động, nhiều sáng kiến, có tài hùng biện mà còn là người luôn đi tiên phong, sẵn sàng đối đầu với hiểm nguy, gian khổ, hết lòng vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng, giành độc lập tự do cho dân tộc”.

Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Thân Thị Thư chia sẻ: “Cuộc đời và sự nghiệp gần một thế kỷ của ông đã trở thành huyền thoại. Huyền thoại về một nhân cách, bản lĩnh sống, huyền thoại về tính kiên định cách mạng và một trái tim trung thực, trong sáng, luôn luôn nghĩ đến những việc ích nước lợi dân”.

Lê Quang Huy