Hạ canxi máu có nguy hiểm?

TS.BS Trần Thị Minh Hạnh – Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM cho biết, trẻ em thiếu canxi không chỉ bị còi xương, chậm tăng chiều cao mà còn bị còi cọc, khóc đêm, hay giật mình khóc thét, đổ mồ hôi trộm… Còn người lớn thiếu canxi thì bị loãng xương, gai cột sống, gai gót chân, hạ canxi máu.

Cũng theo BS. Minh Hạnh thì hạ canxi trong máu là khi nồng độ canxi huyết thanh toàn phần dưới 8,8mg/dl (2,20mmol/l) trong điều kiện protein huyết thanh bình thường, hoặc canxi ion hóa dưới 4,7mg/dl (1,17mmol/l). Có nhiều nguyên nhân gây hạ canxi máu như tăng tạo xương trong khi cung cấp canxi không đủ đối với trẻ em đang giai đoạn phát triển nhanh hoặc phụ nữ đang mang thai và nuôi con bằng sữa me; mắc hội chứng kém hấp thu do rối loạn tiêu hóa kéo dài; thiếu hụt vitamin D; các bệnh lý về thận… Với những người bị hạ canxi trong máu, triệu chứng thường không có biểu hiện rõ rệt. Tuy nhiên, do canxi tham gia vào hoạt động điện thế của mạng tế bào nên thường ảnh hưởng đến thần kinh cơ, gây ra những triệu chứng như bứt rứt, khó chịu, chuột rút ở cơ chân, cơ bàn tay, những cơn co giật ở trẻ có thể gây nguy hiểm khiến trẻ không thở được. Một số trường hợp khác có triệu chứng chóng mặt, xây xẩm vì máu không lên được não khi thay đổi tư thế. Để xác định có bị hạ canxi trong máu hay không, người bệnh cần đến bệnh viện để thử máu vì chỉ có phương pháp thử máu mới xác định chính xác tình trạng này. 

Khi gặp trường hợp có người bị ngất vì hạ canxi máu, cần phải giữ bình tĩnh, đỡ bệnh nhân rồi đưa vào chỗ thoáng mát để nghỉ ngơi. Sau đó, vỗ nhẹ hai bên má bệnh nhân nhằm giữ cho bệnh nhân tỉnh táo. Nếu ngất lâu hãy thử ấn huyệt nhân trung ở giữa mũi và miệng. Nên xem trong đồ đạc bệnh nhân có mang theo canxi viên dạng sủi thì pha 1 viên vào 1 cốc nước, đợi thuốc tan hết thì đưa cho bệnh nhân uống. Nếu bệnh nhân không mang theo viên canxi dạng sủi thì nên nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện gần nhất để được xử trí kịp thời.

BS. Minh Hạnh khuyên bệnh nhân đừng quá lo lắng khi nghe BS nói rằng mình có triệu chứng hay dấu hiệu của hạ canxi máu. Vì đây là tình trạng mà bạn có thể thay đổi được qua chế độ ăn uống của mình. Lượng dự trữ canxi trong cơ thể được duy trì ổn định phụ thuộc vào 3 yếu tố chính, đó là do thức ăn, nước uống đưa vào, hấp thu canxi từ ruột và đào thải qua thận. Vì vậy, cần thực hiện chế độ ăn đủ canxi bằng việc ăn cá mòi, cá thu và các loại cá đóng hộp nguyên xương là nguồn cung cấp canxi tuyệt vời. Bên cạnh đó, cố gắng ăn ít nhất 1 tuần 1 lần các món tôm nguyên vỏ, ốc, hến và các loại sò để bổ sung một lượng canxi đáng kể cho cơ thể. Nên ăn các loại rau củ như lá mù tạc, cải thìa, đậu bắp, bông cải, bí xanh, rau bina và củ cải. Bổ sung quả đậu trắng, đậu phộng, đậu đỏ và đậu xanh vào thực đơn hàng tuần của bạn. Uống sữa đậu nành và các loại sữa bò nguyên kem. Chỉ nên dùng viên canxi bổ sung khi có chỉ định của BS. Đặc biệt, nên cắt giảm cà phê, rượu và muối vì những chất này thường kìm hãm khả năng hấp thu canxi.

Với phụ nữ mang thai cũng như trẻ đang phát triển, hãy bổ sung thực phẩm giàu canxi trong thực đơn của mình. Chỉ nên ăn đủ chứ không nên bổ sung quá nhiều. Ở người bình thường mỗi ngày cần 500mlg/ngày, với phụ nữ mang thai là 800-1.000 mlg/ngày. Ngoài ra, cần dành ít nhất 10-20 phút để tắm nắng vào sáng sớm sẽ giúp cơ thể hấp thu được vitamin D.

Bài, ảnh: Phụng Diễm