Hàng ngàn học sinh bỏ học đi hái đót

Thời điểm sau Tết, các trường học tại các huyện miền núi tỉnh Quảng Nam như Nam Trà My, Tây Giang, Đông Giang… đều có trò bỏ lớp. Lớp nào ít thì vài ba em, lớp nhiều lên tới cả chục em. Nằm ở trung tâm thị trấn, nơi được coi là có điều kiện phát triển kinh tế, mặt bằng đời sống chung cao hơn các xã vùng sâu nhưng đầu năm học, Trường THPT Quang Trung (thị trấn P Rao, huyện Đông Giang) có 98% HS trở lại trường. Còn ở Trường THPT Tây Giang (huyện Tây Giang), con số này chỉ đạt 80%…

Nguyên nhân HS bỏ lớp một phần do vào mùa này là mùa bông đót nở rộ, mỗi ngày một lao động có thể kiếm được gần cả trăm ngàn đồng. Số tiền ấy đối với người dân sống cheo leo vách núi là tài sản khá lớn. Vì thế, không chỉ riêng các bậc nông dân mà cả con cái họ, dù đang học cũng nghỉ để theo chân cha mẹ, bạn bè lên núi bứt cây đót. Chỉ cần đến vùng núi các xã Trà Don (huyện Nam Trà My) một ngày, đi khắp các nẻo đường đều có thể bắt gặp hình ảnh những người đi bứt đót. Trong số đó có nhiều HS tầm 14, 15 tuổi. Em Hồ H’Nhênh cho biết: “Mỗi ngày em theo ba mẹ đi bứt đót được hơn 10kg. Số tiền kiếm được từ đót này khoảng hơn 50 ngàn đồng. Em nghỉ học được gần một tháng nay rồi”. Khi được hỏi sao em không đi học, H’Nhênh bảo, học chỉ để biết chữ thôi còn đi bứt đót thì có tiền mua được gạo và nhiều thứ khác.

Những năm trở lại đây, thu nhập từ cây đót cao hơn các loại cây khác như quế hoặc lúa nước. Vì vậy cứ đến độ giêng hai là bà con vùng cao này lại dắt díu nhau lên rừng. Đường đi lấy đót phải mất hàng tiếng đồng hồ, mặt khác đời sống kinh tế khá khó khăn nên phần lớn phụ huynh không quan tâm đến con cái mình. Thậm chí có nhiều trường hợp phụ huynh bắt con nghỉ học để đi bứt đót kiếm tiền trang trải cuộc sống. Nếu có ai đặt câu hỏi vì sao không cho các con đi học, nhiều phụ huynh cười vô tư: “Đến mùa đót thì đi bứt đót đã. Năm nay không học thì sang năm học cũng được”. Câu chuyện lớp học rơi rớt dần sĩ số một phần vì lẽ đó.

Một nguyên nhân khác là do sức học của HS không theo kịp chương trình, nhiều em chưa xác định tốt động cơ học tập, chưa có tinh thần tự giác vượt khó trong học tập. Bên cạnh đó sự quan tâm đầu tư từ phía gia đình còn hạn chế, thiếu thường xuyên kiểm tra, đôn đốc; chất lượng giảng dạy của giáo viên chưa đồng đều; cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng dạy học chưa đáp ứng nhu cầu phát triển mạng lưới trường lớp…

Để ngăn chặn tình trạng tái diễn HS nghỉ học sau Tết, ngay từ đầu năm học, nhiều đơn vị giáo dục trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đã đề ra kế hoạch, giải pháp tối ưu. Thầy giáo Nguyễn Huệ, Phó hiệu trưởng Trường THPT Quang Trung (thị trấn P Rao, huyện Đông Giang) cho biết: “Nằm trên địa bàn có nhiều HS ở những xã vùng cao, vùng sâu hiểm trở, có em ở các thôn, bản cách xa hàng chục cây số, đường sá đi lại khó khăn nên nhà trường đã có kế hoạch tuyên truyền, vận động ngay từ đầu năm học”. Còn tại huyện Bắc Trà My, nắm bắt được nguy cơ sẽ có HS bỏ học sau Tết nên ngay trước kỳ nghỉ Tết, Phòng GD-ĐT huyện Bắc Trà My đã chỉ đạo các trường tổ chức thông báo nhiều lần để HS nắm bắt được thời gian nghỉ Tết và thời gian đi học trở lại. Theo đó, thống nhất kế hoạch giáo viên các trường phải tập trung sớm tại trường để ổn định nề nếp dạy học, đồng thời tiến hành vận động, đến nhà thăm hỏi động viên phụ huynh, HS.

Thầy Đinh Văn Tư, Hiệu trưởng Trường THPT Tây Giang hiến kế: “Đời sống của HS gần đây đã được quan tâm nâng cao. Việc ăn uống đã có người phục vụ. Gạo, tiền ăn được hỗ trợ kịp thời. Ngoài ra, nhà trường đã tổ chức lên kế hoạch phối hợp với chính quyền các xã, đoàn thể địa phương triển khai công tác tuyên truyền vận động ngay từ trước Tết. Đồng thời nắm rõ hoàn cảnh từng HS để khi các em có dấu hiệu bỏ học sẽ kịp thời báo cho chính quyền huyện, xã cùng nhà trường có giải pháp huy động ra lớp; đôn đốc phong trào tiếng kẻng hiếu học ở vùng cao”…

Đã có rất nhiều giải pháp ngăn chặn tình trạng HS bỏ học đã được các đơn vị triển khai. Tuy nhiên HS bỏ học vẫn tiếp diễn. Đơn cử như huyện Tây Giang, theo ông Huỳnh Kim Tín, Trưởng phòng GD-ĐT huyện cho biết, học kì 1 năm học 2012-2013, tỷ lệ HS bỏ học, nghỉ học giữa chừng vẫn còn tái diễn. Cụ thể có 4 em HS tiểu học và 36 em cấp THCS bỏ học, tăng 20 em so với cùng kì năm học 2011-2012. HS hay vắng học vào mùa đót và sau khi kiểm tra định kì cuối học kì 1. Chất lượng học tập tuy có tăng về số lượng HS khá giỏi nhưng tỷ lệ yếu kém về học tập vẫn còn cao (THCS chiếm hơn 13%).

Theo thống kê mới nhất của Sở GD-ĐT tỉnh này, từ đầu năm học đến nay, đặc biệt là vào dịp sau Tết Nguyên đán, toàn tỉnh có gần 1.500 HS bỏ học, tập trung ở các huyện miền núi và ở vào độ tuổi THCS. Tình trạng HS nghỉ học đáng báo động và ngay sau đó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Trần Minh Cả đã chỉ đạo Sở GD-ĐT cùng các địa phương tỉnh này gấp rút kiểm tra và có biện pháp ngăn chặn kịp thời.

Bài, ảnh: Phan Vĩnh Yên