Hành trình về Trường Sa: Kỳ 2: Hòn đảo mang tên người anh hùng

Lướt qua tên của các đảo, điểm đảo trên quần đảo Trường Sa (trong tài liệu do Quân chủng Hải quân cung cấp), tôi đặc biệt ấn tượng với đảo Phan Vinh. Tư liệu chép lại, trong hàng ngàn đảo lớn, nhỏ của Việt Nam duy nhất chỉ có một hòn đảo nhỏ mang tên một con người – đảo Phan Vinh. Chắc chắn đây phải là một con người có thành tích thật xuất sắc, để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm tưởng của nhiều người…? Và, tôi đã may mắn được đặt chân lên hòn đảo mang tên người anh hùng này; được nghe cán bộ, chiến sĩ kể chuyện về chiến công và sự hy sinh huyền thoại của ông; được hòa mình vào không khí sinh hoạt trẻ trung của những cán bộ, chiến sĩ trên hòn đảo này trong một sáng tháng 5 biển yên sóng lặng…

Đảo Phan Vinh (trước đây có tên là đảo Hòn Sập) nằm theo hướng đông bắc – tây nam, phía đông của quần đảo Trường Sa, là đảo xa nhất (cách TP.HCM 482 hải lý). Đảo Phan Vinh có hai điểm A và B nằm cách nhau 3,5 hải lý (tương đương 6,3 km). Điểm A là đảo nổi còn điểm B là đảo chìm. Đảo trưởng Phạm Thành Công cho tôi xem cuốn “sổ vàng truyền thống” của đơn vị, trong đó có hai trang được viết tay nét chữ rất đẹp nói về sự tích đảo Phan Vinh gắn với tên tuổi Anh hùng Nguyễn Phan Vinh của 43 năm về trước. Ông sinh năm 1933, quê Điện Bàn (Quảng Nam), là Trung úy – thuyền trưởng con tàu C.235 (thuộc Lữ đoàn 125, đơn vị đã hai lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng). Tên tuổi của Nguyễn Phan Vinh gắn với “Đoàn tàu không số” và đường Hồ Chí Minh huyền thoại trên biển trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tháng 2-1968, ông Vinh đã chỉ huy con tàu C.235 chở 14 tấn vũ khí từ miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam. Khi tàu cách Nha Trang chừng 10 hải lý thì bị tàu chiến Mỹ phát hiện và tập trung vây bắt tại biển Hòn Hèo (Khánh Hòa). Sau khi bí mật cất giấu vũ khí an toàn, ông Vinh đã cùng 20 chiến sĩ hải quân trên tàu chiến đấu đến hơi thở cuối cùng. Biết không thể thoát khỏi vòng vây của giặc (nhiều tàu chiến và cả máy bay), ông lệnh cho số chiến sĩ còn lại nhảy xuống biển bơi vào bờ chỉ còn mình ông và lái tàu ở lại điểm hỏa cho nổ con tàu xóa hết dấu vết và không để kẻ thù bắt sống. Ông Vinh cùng 14 chiến sĩ và con tàu C.235 vĩnh viễn nằm lại giữa lòng đại dương. Ngày 25-8-1970, Nguyễn Phan Vinh được truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Đảo Hòn Sập được mang tên đảo Phan Vinh từ đó…

Tên tuổi Nguyễn Phan Vinh và 14 chiến sĩ hải quân đã hy sinh tại biển Hòn Hèo năm 1968 được lập bia tại đảo Phan Vinh như nhắc nhở thế hệ cán bộ, chiến sĩ hôm nay và mai sau nêu gương sống, chiến đấu và sẵn sàng hy sinh bảo vệ vùng biển, vùng trời của Tổ quốc. Tự hào hòn đảo mang tên người anh hùng, nhiều thế hệ cán bộ, chiến sĩ trên đảo Phan Vinh luôn nỗ lực vượt mọi khó khăn, thử thách để hoàn thành tốt nhiệm vụ nơi đầu sóng ngọn gió.

Dù là một đảo nhỏ, vị trí đóng quân độc lập xa đất liền, khí hậu rất khắc nghiệt, điều kiện sinh hoạt còn nhiều khó khăn… nhưng tinh thần công tác, chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ đảo Phan Vinh được động viên rất nhiều từ thủ trưởng đơn vị, Lữ đoàn 146 và sự đoàn kết một lòng của anh em toàn đơn vị; đặc biệt, “chất trẻ” của lính lan tỏa với nhiều hoạt động sôi nổi do Chi đoàn thanh niên làm “chủ xị”. Lực lượng đoàn viên và sĩ quan trẻ chiếm tỷ lệ đông trong toàn đơn vị và chính đây là “điểm nhấn” tạo ra sức bật trong cuộc sống, sinh hoạt thường ngày của anh em đảo Phan Vinh. Chi bộ và Chi đoàn thanh niên thực sự trở thành “chiếc nôi”, môi trường để cán bộ, chiến sĩ sinh hoạt, rèn luyện, chiến đấu và trưởng thành về mọi mặt.

Trong năm 2010 và những tháng đầu năm 2011, cán bộ, chiến sĩ của đảo Phan Vinh tiếp tục thực hiện tốt các mặt công tác: huấn luyện chiến sĩ mới, rèn luyện kỷ luật, nâng cao tinh thần vượt khó khăn, sẵn sàng chiến đấu… duy trì chặt chẽ canh gác, “vọng gác thanh niên”, trực quan sát, phát hiện và xử lý đúng đối sách các tàu thuyền trong nước và các nước đi lại, hoạt động trên vùng biển do đơn vị phụ trách; theo dõi vùng trời, biển đảo, đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt… Thiếu úy Trần Tuấn Ninh – Bí thư Đoàn thanh niên đảo Phan Vinh cho biết: “Chi đoàn thường xuyên tổ chức các phong trào thi đua phù hợp với tâm lý và đặc thù đơn vị như đẩy mạnh hoạt động Năm thanh niên 2011; phát động anh em thi viết báo tường, kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, duy trì việc đọc sách, theo dõi thời sự, tuyên truyền về biển đảo; đóng góp xây dựng các nguồn quỹ của Đoàn, Quỹ tuổi trẻ sáng tạo Nguyễn Phan Vinh, Quỹ “đền ơn đáp nghĩa”…”.

Cùng với sự quan tâm đầu tư của Đảng, Nhà nước, của Bộ tư lệnh Hải quân và sự đóng góp của các tập thể, cá nhân vì Trường Sa thân yêu đã tạo điều kiện sinh hoạt, công tác và chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ trên các đảo, điểm đảo được cải thiện đáng kể. Đảo Phan Vinh hôm nay xanh tươi cây lá và tràn trề sức trẻ. Phát huy truyền thống anh hùng của Hải quân Việt Nam, cán bộ, chiến sĩ đảo Phan Vinh đang từng ngày đêm vượt qua sóng gió trụ vững giữa biển khơi để bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc, bảo vệ chủ quyền biển đảo Việt Nam.