“Hậu trường” của những kỷ lục gia Việt Nam: Bài 3: Những chuyện chưa biết về Mai Đình Tới

Có thể nói, những tiết mục của Mai Đình Tới “không giống ai” và cũng khó ai có thể giống anh. Sự tìm tòi, học hỏi, rèn luyện thường xuyên trong nghệ thuật đã giúp cho anh khẳng định phong cách độc đáo của riêng mình. Anh được phong tặngdanh hiệu Kỷ lục gia năm 2004, Kỷ lục vàng chuyện lạ Việt Nam 2005 và là Thành viên kỷ lục guinness thế giới 2006.

Vốn là một người rất yêu thích các bộ môn nghệ thuật dân tộc nên năm 1978, anh thi vào học ở Trường Đại học Sân khấu điện ảnh Hà Nội, sau đó học tiếp ở Nhạc viện Hà Nội để phát triển năng khiếu của mình. Thổi sáo, chơi các loại nhạc cụ dân tộc chính là sở trường của anh. Năm 1992, anh bắt đầu sáng tạo ra một phong cách biểu diễn “không đụng hàng”. Anh kể: “Năm ấy, khi tham gia Liên hoan diễn tấu nhạc cụ toàn quốc tổ chức tại Hà Nội, tôi vô cùng ngạc nhiên khi thấy một nghệ sĩ đánh trống bằng… ba chiếc dùi. Ngoài hai chiếc dùi chính, người nghệ sĩ ấy còn khéo léo kẹp chiếc dùi thứ 3 vào giữa ngón trỏ và ngón cái. Chiếc dùi ấy đã tạo ra một âm thanh lạ, độc đáo cho bản độc tấu dự thi. Thế là trong đầu tôi lóe lên một ý tưởng là vừa thổi sáo vừa chơi trống. Dĩ nhiên, hai tay dành cho sáo thì trống phải sử dụng bằng… chân. Ban đầu, tôi buộc thử vào chân mình chiếc dùi, nhưng mới gõ được mấy nhịp thì chân đã tê cứng bởi máu không thể lưu thông. Nhưng rồi ròng rã suốt hai năm trời luyện tập, tôi đã làm thành thạo. Tiết mục này ra đời được khán giả đón nhận nồng nhiệt”. Không dừng lại ở đó, anh tiếp tục cho ra đời nhiều tiết mục đặc sắc hơn, khán giả khi thưởng thức tiết mục của anh phải kết hợp giữa nhìn và nghe. Tùy theo đối tượng khán giả mà anh thay đổi tiết mục của mình cho phù hợp. Tính đến nay, với hơn 15 loại nhạc cụ tự chế, anh có thể chơi hay, chuẩn xác mọi giai điệu từ dân gian, nhạc xưa, nhạc trẻ kể cả nhạc quốc tế với một phong cách biểu diễn rất dí dỏm, trẻ trung.

Để có được thành công hôm nay, không chỉ trong nước mà trên thế giới, Mai Đình Tới đã trải qua một quá trình khổ luyện vất vả, có mồ hôi và… máu mà chính bản thân anh cũng không nghĩ là mình có thể vượt qua được. Anh đã “hy sinh” rất nhiều những sở thích cá nhân như lời bộc bạch: “Sinh hoạt thường ngày của tôi giống như… một “công tử bột”, tránh gió, sợ mưa, sợ nắng và kỵ cả tắm biển, vì chỉ cần sơ suất để cổ họng bị đau là không thể biểu diễn đạt đến mức độ chuẩn xác. Hơn 20 năm trước, tôi nghiện hút thuốc lá đến vàng cả đôi tay. Vậy mà bây giờ, tôi không đụng đến một điếu thuốc, không uống cà phê, rượu bia, chỉ uống toàn nước lọc. Đặc biệt là tôi luôn tăng cường sinh lực bằng cách tập yoga để luyện khí công cho làn hơi dài khi biểu diễn các loại nhạc cụ…”.

Thật vậy, anh thổi sáo bằng mũi với mức độ dài hơi mà chính những người thổi kèn cũng như thổi sáo bằng miệng cũng phải thán phục. Cùng một nội dung, với phần trình diễn kỹ năng, nhưng tiết mục của anh bao giờ cũng mới, vì anh đã khéo léo chế tác đường dây kịch bản phù hợp với từng đối tượng thưởng thức. Nhờ sử dụng được nhiều nhạc cụ nên nếu bị bệnh ở mũi thì anh biểu diễn bằng chân tay và ngược lại. Còn khi làm đàn bằng chén, chưa đầy một buổi mà anh đã “tiêu diệt” hết sạch toàn bộ số chén ăn cơm trong nhà. Chưa thành công, anh ra chợ mua thêm cả trăm cái chén, mua luôn cả máy mài để cả tháng trời mài mài, gõ gõ khiến cả nhà không ngủ yên…

Anh đã “mang chuông đi đánh xứ người” trên 35 nước, lần nào cũng để lại những kỷ niệm khó quên. Năm 2004, anh được mời sang Pháp biểu diễn. Chỉ còn một ngày nữa là phải đáp máy bay sang Pháp nhưng vẫn chưa có visa. Buổi sáng hôm ấy, anh bay ra Hà Nội làm visa. Vì có rất đông người nên đến 16h mà vẫn chưa xong. Không ngờ 16h15, anh được đặc cách vào hoàn tất thủ tục và chỉ trong vòng 15 phút sau là bay. Thì ra là nhờ có sự can thiệp của Đại sứ quán Pháp. Sự trân trọng của họ làm anh vô cùng xúc động. Những tiết mục mà anh đánh đổi bằng… máu thì nhiều vô số kể. Năm 2000, khi anh sáng chế cây đàn bằng bóng điện, Đài Truyền hình TP.HCM đã đến quay phim về các công đoạn sáng tạo ấy. Trước máy thu hình, anh đang cặm cụi làm thì bóng đèn nê-ông nổ vỡ. Đoàn làm phim tá hỏa khi nhìn thấy tay và mặt Mai Đình Tới bê bết máu bởi các mảnh thủy tinh găm vào.

Một kỷ niệm nữa mà anh không bao giờ quên là biểu diễn tiết mục thổi dàn chai cho khách nước ngoài ở nhà hàng Lion (quận 1, TP.HCM) xem. Anh diễn say sưa đến độ môi chạm mạnh vào cổ chai khiến môi bị rách, máu chảy ướt cả áo và xuống cả thành chai nhưng anh vẫn không hề hay biết. Khi diễn xong, anh mới cảm thấy đau, khi thấy máu lênh láng, lúc ấy mới chịu đến bệnh viện để khâu lại.

Anh may mắn có một gia đình hạnh phúc, bà xã anh là giáo viên dạy nhạc nên rất thông cảm, am hiểu nghề nghiệp của anh. Chị nấu ăn rất ngon, bữa ăn đầy đủ chất dinh dưỡng. Đi đâu anh cũng về nhà ăn cơm bởi anh “ghiền” những món ăn vợ nấu.