Hiệu quả từ Đề án “Đào tạo cô đỡ thôn buôn”

Ngoài ra, các cô còn tham gia các hoạt động liên quan khác tại trạm y tế xã như: khám bệnh, tiêm chủng, cho trẻ uống Vitamin A, tẩy giun, tư vấn các biện pháp tránh thai, tẩm màn, cân trẻ, tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ, thực hành dinh dưỡng tại thôn, buôn… giúp nhân dân nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe và đưa dịch vụ CSSKSS ngày càng tiếp cận gần hơn với người dân vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số… 

Sau 5 năm triển khai, Đề án “Đào tạo cô đỡ thôn buôn” cho thấy hiệu quả và ý nghĩa hết sức quan trọng, đặc biệt là đối với các tỉnh miền núi có đông đồng bào dân tộc thiểu số như Đắk Nông. Bởi vì, sau khi hoàn thành khóa học trở về buôn làng, các cô đỡ trực tiếp đảm nhận công việc chăm sóc, bảo vệ nâng cao sức khỏe của cộng đồng, nhất là công tác CSSKSS. Các cô sử dụng chính tiếng nói của dân tộc mình để tuyên truyền, hướng dẫn những kiến thức đã học được cho đồng bào mình, giúp họ hiểu hơn về CSSKSS, cách tự chăm sóc sức khỏe trong thời kỳ mang thai, khi đẻ và sau đẻ; làm tăng tỷ lệ quản lý thai nghén, tỷ lệ phụ nữ đẻ do cán bộ y tế đỡ, giảm tỷ lệ tai biến sản khoa, tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ sơ sinh; đồng thời đẩy lùi và xóa bỏ các tập tục lạc hậu về sinh đẻ trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Cho đến nay,  tỉnh Đắk Nông đã bố trí 91 cô đỡ về thôn buôn dân tộc thiểu số từ Đề án “Đạo tạo cô đỡ thôn buôn” hỗ trợ địa phương. Tuy nhiên, so với yêu cầu thực tế, tỉnh Đắk Nông còn thiếu rất nhiều cô đỡ, chưa tới 50% thôn buôn có cô đỡ đẻ. Theo thống kê của Trung tâm y tế huyện Đắk Song, hiện nay số lượng các cô đỡ thôn buôn còn thiếu nhiều, không chỉ ở huyện mà ở cả tỉnh Đắk Nông. Riêng huyện Đắk Song hiện có tất cả 9 xã, với 113 thôn buôn mà chỉ có 14 cô đỡ thôn buôn, không thể hoàn thành hết công việc. Trong khi đó, với đặc thù của một tỉnh miền núi, địa bàn rộng, đồng bào dân tộc thiểu số đông, trình độ nhận thức còn hạn chế, chất lượng dịch vụ y tế ở cơ sở còn thấp, khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế của người dân còn hạn chế, đặc biệt là thiếu cán bộ y tế biết nói tiếng dân tộc thiểu số để tuyên truyền, vận động, thuyết phục người dân đến với cơ sở y tế, xóa bỏ những tập tục cổ hủ gây hại đến sức khỏe và đe dọa đến tính mạng bà mẹ, trẻ sơ sinh.

Từ thực tế trên cho thấy Đề án “Đào tạo cô đỡ thôn, bản” cần được mở rộng để tiếp tục hỗ trợ các tỉnh miền núi có đông đồng bào dân tộc thiểu số đào tạo cô đỡ thôn, buôn, bảo đảm mỗi thôn, buôn có ít nhất một cô đỡ nhằm góp phần nâng cao chất lượng công tác CSSKSS. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cũng cần có chính sách hỗ trợ các cô đỡ thôn, buôn để họ gắn bó lâu dài với công việc. Ngoài ra, ngành y tế hằng năm cần cung cấp các trang thiết bị, dụng cụ y tế cần thiết và một số cơ số thuốc thiết yếu trong sản khoa, gói đẻ sạch… tạo điều kiện cho các cô đỡ thôn, buôn thực hiện tốt hơn nhiệm vụ CSSKSS cho nhân dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Được biết, Đề án “Đào tạo cô đỡ thôn buôn” là sáng kiến của Bệnh viện Từ Dũ TP Hồ Chí Minh. Từ năm 2004 đến nay, bệnh viện phối hợp Công ty GlaxoSmithKline Việt Nam đào tạo được 500 cô đỡ thôn, buôn người dân tộc thiểu số cho 20 tỉnh, thành phố thuộc khu vực Tây Nguyên, đồng bằng sông Cửu Long và ven biển miền Trung. Đây là những địa bàn có tỷ lệ mẹ tử vong khi sinh còn ở mức cao do các tai biến sản khoa, mà đứng đầu là băng huyết sau sinh và nhiễm trùng hậu sản.