Họa sĩ Nguyễn Văn Thuấn – Người viết hồi ký bằng tranh!

Với phong cách nghệ thuật hội họa đầy ấn tượng, đột phá và riêng biệt, thế giới tranh của họa sĩ Nguyễn Văn Thuấn luôn mang lại cho người thưởng lãm những chiêm nghiệm, suy tư về thế cuộc đầy ma lực. Tranh của anh rất sinh động, những tác phẩm như có sinh mệnh và phá vỡ sự đơn điệu trong tư duy tạo hình thông thường. Trong tranh nhân vật của anh, người xem thường thấy cả một hồi ký, một cuộc tự thuật chân tình…

Họa sĩ Nguyễn Văn Thuấn đang phóng bút

Đó cũng là tiền đề cho sự dấn thân vào hội họa của anh, là phong thái, là chất sống, đặc trưng tư duy để hình thành nên tác phẩm một phong cách riêng, một tầm nhìn sâu lắng, đầy tính triết lý và thi vị.

Phong cách “lạ” trong thế giới hội họa

Vốn xuất thân là một kiến trúc sư chuyên nghiệp, họa sĩ Nguyễn Văn Thuấn đã từng thiết kế hàng trăm ngôi nhà phố, biệt thự hiện đại. Hàng ngàn con số tỉ lệ, kích thước cứ bủa vây trong đầu của anh, nhưng chất nghệ sĩ, lòng đam mê nghệ thuật hội họa vẫn luôn cháy bỏng trong anh từ thưở nhỏ, để rồi quyết định bước sang rẽ đời khác. Và anh đã thực hiện được ước mơ, trở thành một họa sĩ thực thụ, được thỏa chí tang bồng, ung dung tự do trong thế giới hội họa với những đường đi, nét cọ, màu sắc, bố cục, suy tư… của mình.

Tác phẩm Đối thoại của họa sĩ Nguyễn Văn Thuấn

Nét phiêu lãng, phong trần vương vấn nơi anh khá nhiều. Anh luôn trải nghiệm, phiêu lưu khắp nơi, tiếp xúc nhiều người, nhiều tầng lớp để thu nhận, nắm bắt cuộc sống của trần thế này và ghi nhận lại qua những tác phẩm hội họa. Vì lẽ đó, đa phần tranh của anh mang dáng dấp của ký họa, nhưng không phải vẽ lại những sự việc đang diễn ra, hay vẽ chân dung tả thực, mà bằng độ khúc xạ riêng, một cảm xúc riêng, một cách nhìn riêng ở nơi anh, tất cả tạo nên phong cách riêng có của họa sĩ Thuấn, đầy cá tính và nội lực.

Tác phẩm chân dung thiếu nữ của họa sĩ Nguyễn Văn Thuấn

Hơn 20 năm cầm cọ, sáng tác hàng nghìn tác phẩm, nhiều lần triển lãm tranh chung với những bậc đàn anh, 4 lần triển lãm tranh cá nhân, họa sĩ Nguyễn Văn Thuấn đã định hình phong cách nghệ thuật của mình. Nhìn anh vẽ như đang rong chơi, như những đứa trẻ đang vui nghịch với bút lông, cọ vẽ, rất ngây ngô, trong sáng. Những nét vẽ anh vung tay, lả lướt như dòng điện chạy liên tục trên mặt giấy. Từ những điểm cực nhỏ, như những dấu chấm đến những nét rộng lớn bao la đều được kết nối một cách tài tình, hiệu quả và mang lại một tác phẩm với nhiều tình tiết, đa phong cách. Anh chia sẻ đó cách vẽ “vi mạch”, đa hướng, tính kết nối của các sự vật và hiện tượng như khoảng trống, sự cân bằng, các hình và ý được xâu chuỗi thành một câu chuyện, tựa như một dòng chảy của cuộc đời.

Tranh nhân vật của họa sĩ Nguyễn Văn Thuấn

Anh chia sẻ, anh rất thích giao tiếp trực tiếp với sự vật, con người thực tế và ghi nhận lại ngay khoảnh khắc đó, nhưng là khoảnh khắc cảm xúc của tâm mình thông qua trực nhận. Nên vừa ký họa chân dung, anh vừa trò chuyện với nhân vật, và thẩm thấu để cho ra một chân dung với đầy đủ không gian đa chiều, thời gian đa khắc, và tạo gương mặt nhân vật “đa diện”. Người xem có thể nhìn từ nhiều góc và tùy theo suy nghĩ của người thưởng lãm sẽ cho ra những đáp án, cảm xúc và tri nhận khác nhau.

Lời trần tình, tự thuật trong tranh

Xem tranh nhân vật của anh, người xem thường thấy cả một hồi ký, một cuộc tự thuật chân tình. Thật vậy, trong sáng tác của anh, mỗi tác phẩm đều kể lại một câu chuyện, bằng ngôn ngữ của đường nét, hình khối, màu sắc, không gian một cách hợp lý và nghệ thuật. Thông thường, đối với những họa sĩ khác thì ý thức sáng tạo có thể chủ yếu đi tìm vẻ đẹp, biểu hiện bằng sắc màu lung linh… nhưng tranh của anh biểu tỏ trạng thái cảm xúc ngôn ngữ hình thể trừu tượng. Mọi thứ, mọi cảnh vật đều như bay lượn, tự do, sống động như chơi đùa, phiêu lãng. Bút pháp biểu hiện siêu thực, mảng màu tươi sáng, nhẹ nhàng. Tác phẩm của anh là những hình thể rõ ràng, bố cục vững chải, nhưng rất huyền ảo, những khuôn mặt hình kỷ hà trong trạng thái suy tư, tĩnh tại đầy tính ẩn dụ, được hòa mình trong thế giới biểu tượng đa văn hóa. Có thể nói, tranh của anh không bao giờ đặt giới hạn có thực hay không, nên anh đã sử dụng thủ pháp một cách tự do. Dường như anh chỉ tôn trọng một sự thật đó là sự thật của trạng thái tâm hồn mình. Và cũng chính vì muốn thể hiện được tâm hồn với nhiều cung bậc, trạng thái cảm xúc phức tạp khác nhau, khiến anh có một phong cách tài tình tự do đến như vậy.

Chủ đề “Đa diện” đang diễn ra tại quận 10, là cuộc triển lãm tranh cá nhân lần thứ 6 của họa sĩ Nguyễn Văn Thuấn, với hơn 30 tác phẩm. Nội dung triển lãm lần này, xoay quanh chủ đề nói về con người, thời gian, sự trống trải cô đơn cũng như những niềm vui và nỗi buồn trong cuộc sống. Những tác phẩm hội họa này đã thực sự phản ánh sự rung cảm của họa sĩ Nguyễn Văn Thuấn với những trăn trở, mang tính chiêm nghiệm, suy ngẫm về cuộc sống như là một hành trình tìm lại chính mình của ký ức và hiện tại, hy vọng một ngày mới tươi sáng với nhiều triển vọng ở tương lai.

Tuy vậy, anh không nương tựa hoàn toàn vào cảm xúc khi sáng tác. Anh chia sẻ: “Việc đầu tiên để tôi sáng tác là có cảm xúc, nhưng phải dùng lý trí để dắt cảm xúc đi tới bến bờ nghệ thuật. Đó là sự toan tính đầy trí tuệ, khoa học bằng cách kết hợp nhiều phong cách nghệ thuật hiện đại, các kỹ thuật của các trường phái dã thú, lập thể, siêu thực và nghệ thuật truyền thống vào tác phẩm của mình…”. Chính điều này đã tạo nên nét riêng tính cách của anh trong hội họa và dần hình thành ở một họa sĩ có chất riêng, với một phong cách tạo hình khó lẫn trong cái chung của mỹ thuật và được giới hội họa quan tâm, tán thưởng.

ThS. Nguyễn Hiếu Tín