Hoạt động trải nghiệm ở các nhà trường từ lâu đã được chú trọng với nhiều hình thức. Các hoạt động này giúp HS hình thành và phát triển khả năng tự chủ, tự học, trang bị kỹ năng sống, định hướng nghề nghiệp; đồng thời củng cố những kiến thức xã hội, khoa học…
HS khối 10 Trường THPT Lương Thế Vinh tìm hiểu quy trình sản xuất kẹo dừa tại Cồn Phụng (Bến Tre). Ảnh: CTV
Học tại “Vườn thực vật của em”
Đôi lúc tiết học ngữ văn lớp 6 của HS Trường THCS An Phú (Q.2) không diễn ra trong lớp học mà ở sân trường. HS được chia ra thành từng nhóm, lựa chọn những loại cây mình thích trong sân trường để quan sát, thảo luận, để sờ vào lá, vào hoa và ghi chép lại cảm nhận về cây. Những kiến thức thực tế này sẽ phục vụ cho bài văn miêu tả về cây và hoa trong sân trường, vườn trường. Tương tự, những giờ học sinh học, công nghệ, mỹ thuật, GDCD của HS các khối lớp đôi khi cũng được mở rộng không gian, diễn ra tại “Vườn thực vật của em”. Khu vườn này do chính HS thực hiện, được trồng những loại cây gần gũi như khoai lang, mướp, rau xanh, hoa… hỗ trợ các tiết học trở nên sinh động, sáng tạo mang đến cho HS những trải nghiệm bài học một cách thực tế ngoài SGK.
Theo cô Mai Thị Thu – Hiệu trưởng nhà trường, các tiết học trải nghiệm luôn được nhà trường khuyến khích giáo viên bộ môn thực hiện trong mỗi tiết học, tận dụng từ chính những thiết chế văn hóa của trường. Ngoài các giờ học chính khóa, trong hoạt động giảng dạy buổi hai, nhà trường cũng sắp xếp linh hoạt các hoạt động trải nghiệm như tiết thư viện trang bị cho HS kiến thức lịch sử qua các bộ phim về lịch sử hoặc qua những cuốn sách theo những chủ đề bài học và viết bài thu hoạch cảm nhận. Các tiết học trải nghiệm còn được triển khai dưới hình thức “Bánh xe tri thức” được nhà trường phối hợp với Thư viện Khoa học Tổng hợp TP.HCM. Trong những tiết học này, không chỉ trải nghiệm trong sách vở, HS còn được tiếp cận với những hoạt động khoa học vui, tìm hiểu về lịch sử trong môn học.
“Hoạt động trải nghiệm giúp HS hiểu sâu hơn, lĩnh hội nhanh hơn về kiến thức bài học. Đồng thời, trang bị cho các em thêm những kỹ năng như làm việc nhóm, sắp xếp thời gian, phản biện. Tùy theo đặc thù bài học cũng như đặc thù từng trường, tiết học trải nghiệm có thể xây dựng ngay trong lớp học hoặc mở rộng không gian ngoài lớp học”, cô Thu chia sẻ.
Biến “sinh hoạt dưới cờ” thành tiết học
Hoạt động GD trải nghiệm cũng được Trường THCS Trường Thọ (Q.Thủ Đức) đẩy mạnh triển khai thông qua hình thức sinh hoạt dưới cờ. Theo đó, các tiết sinh hoạt dưới cờ được lên kế hoạch chi tiết cho cả học kỳ hoặc cả năm học, gắn với những chủ điểm GD cụ thể trong từng tuần, từng tháng. Ngoài những kiến thức lịch sử, những nội dung về an toàn giao thông, bảo vệ môi trường, phòng chống dịch bệnh, phòng chống bạo lực học đường… cũng được khéo léo đưa vào những tiết sinh hoạt truyền thống này thông qua các cuộc thi, trò chơi, diễn kịch…
“Tạo ra sân chơi trải nghiệm đa dạng cho HS là mục tiêu mà các tiết sinh hoạt dưới cờ hướng tới. Ở đó, qua từng hoạt động đều tạo ra sự tương tác tích cực của HS, giúp các em phát huy sở trường, rèn luyện kỹ năng, tạo sự năng động, tự tin. Để các tiết sinh hoạt dưới cờ có ý nghĩa và thu hút HS, thời gian qua nhà trường không chỉ cố gắng đầu tư về cơ sở vật chất mà còn luôn tìm những phương pháp mới, tổ chức hoạt động trải nghiệm một cách phong phú…”, cô Nguyễn Thị Hoàng Anh – Hiệu trưởng nhà trường – thông tin.
An toàn cho HS là trên hết
Tại Trường THPT Lương Thế Vinh (Q.1), ngoài hoạt động trải nghiệm thực tế ngoài nhà trường một năm một lần đã thành “thương hiệu” ở từng khối lớp, các hoạt động trải nghiệm trong năm học được các tổ bộ môn chú trọng xây dựng kế hoạch qua nhiều hình thức: trong tiết học, trong hoạt động ngoài giờ lên lớp, các chuyên đề kết hợp với định hướng nghề nghiệp…
“Với bất kỳ hình thức trải nghiệm nào, điều quan trọng nhất vẫn là tạo ra sự đổi mới trong hoạt động giảng dạy, mang đến cho HS sự thích thú, sáng tạo, trang bị cho các em năng lực tự học, chủ động cùng các kỹ năng sống ngoài khối lượng đơn vị kiến thức”, cô Bùi Minh Tâm – Hiệu trưởng nhà trường – bày tỏ.
|
Trong chương trình GD phổ thông mới, thời lượng dành cho các hoạt động trải nghiệm lên tới 3 tiết/tuần/lớp. Trong một năm học, số tiết hoạt động trải nghiệm là 105 tiết/ năm ở cả 3 cấp TH, THCS, THPT. Thời lượng này tương đương với số tiết của toán, ngữ văn, ngoại ngữ ở bậc THPT và chỉ đứng sau tiếng Việt, toán, ngoại ngữ ở bậc TH, THCS. Điều này cho thấy vai trò, giá trị của các hoạt động GD trải nghiệm tác động đến HS như thế nào. Nhiều cán bộ quản lý cho rằng, để xây dựng được những hoạt động trải nghiệm mang tính hiệu quả trong nhà trường cần phải có cái nhìn linh hoạt, không gượng ép, theo từng tổ bộ môn, theo đặc thù từng trường, từng đối tượng HS. Có thể tận dụng chính những yếu tố nội tại của trường đưa vào trong tiết học hoặc sáng tạo trong cách tổ chức lớp học, xây dựng giờ học. Có thể triển khai theo hình thức CLB, sinh hoạt dưới cờ, chủ điểm… |
Trong các hoạt động trải nghiệm ngoài nhà trường, theo cô Tâm, các “điểm đến” đều được nhà trường tính toán kỹ, làm sao vừa mang tính địa phương, vừa định hướng nghề nghiệp trong kỷ nguyên 4.0, nhất là phải phù hợp với mục tiêu GD, lứa tuổi HS, kiến thức môn học và thời gian trải nghiệm.
“Trước mỗi hoạt động, luôn luôn phải đi tiền trạm, không chỉ hạn chế rủi ro, đảm bảo an toàn cho HS mà còn xác định rằng điểm đến có các thiết chế đảm bảo việc GD. Sau mỗi chuyến trải nghiệm, HS bắt buộc phải có những sản phẩm: sản phẩm cá nhân và sản phẩm lớp, để nâng cao tính trách nhiệm và kiểm tra nội dung kiến thức mà các em lĩnh hội được”, cô Tâm nói.
Đỗ Lan
Bình luận (0)