Hướng nghiệp phải chuyên nghiệp

Tại hội thảo, các đại biểu cho rằng, công tác GDHN còn gặp nhiều khó khăn, trong đó việc thiếu đội ngũ GV hướng nghiệp được đào tạo chuyên môn cao đã ảnh hưởng không ít đến quá trình hướng nghiệp cho HS.

ThS. Cao Tú Anh (Chuyên viên Phòng Giáo dục trung học – Sở GD-ĐT TP.HCM) thẳng thắn: “Đội ngũ sư phạm làm nhiệm vụ GDHN phần lớn chưa được đào tạo bài bản, hầu hết là GV kiêm nhiệm từ các bộ môn khác. Nội dung GDHN bao gồm tất cả các lĩnh vực, các ngành nghề trong xã hội đầy biến động. Mặt khác, tâm lý phụ huynh không muốn con em mình đi vào nghề mà thu nhập thấp, viễn cảnh nghề không phát triển, hình thành ý thức chạy đua vào ĐH đã tạo ra tâm trạng căng thẳng trong dạy và học”.

Dưới góc độ cơ quan làm nhiệm vụ dự báo nhu cầu nhân lực, nhiều năm qua Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động TP.HCM đã sát cánh cùng Sở GD-ĐT TP.HCM trong các hoạt động hướng nghiệp phân luồng cho HS. Ông Trần Anh Tuấn (Phó giám đốc trung tâm) cũng đồng tình: “Đội ngũ phụ trách công tác này trong nhà trường phổ thông chưa được đào tạo chuyên nghiệp về công tác hướng nghiệp để có thể am hiểu tâm lý học nghề nghiệp cũng như chưa hiểu hết nhu cầu lao động các ngành nghề ở các khu công nghiệp, vì vậy họ gặp trở ngại khi hướng nghiệp cho HS”.

Bên cạnh thiếu GV chuyên trách, nội dung tư vấn hướng nghiệp (TVHN) phân luồng hiện nay vẫn còn gây nhiều bàn cãi cho các GV, chuyên gia TVHN. TS. Lê Anh Duy (Trưởng phòng Quan hệ doanh nghiệp Trường ĐH Sài Gòn) có kinh nghiệm khi nhiều năm xuống tận các trường phổ thông hướng nghiệp cho HS chia sẻ: “Những nội dung liên quan đến việc chuẩn bị nội dung TVHN hiện nay bị phân tán ở nhiều đơn vị làm cho việc tập hợp đầy đủ, đồng bộ những thông tin này gặp nhiều khó khăn. Mặt khác, những quy định bảo mật chưa rõ ràng, thống nhất gây khó khăn cho việc thu thập thông tin. Các tài liệu tư vấn chưa có điều kiện soạn thảo một cách kỹ lưỡng nên chất lượng chưa cao…”.

Đại diện Bộ GD-ĐT cũng thừa nhận những hạn chế này. “Các hoạt động GDHN ở TP.HCM trong những năm gần đây đã được đẩy mạnh ở các trường phổ thông, tuy nhiên do thiếu đội ngũ chuyên trách, thời lượng chương trình lý thuyết, chính khóa ở nhà trường còn nặng, sự kết nối giữa nhà trường với doanh nghiệp để tạo ra các chương trình hướng nghiệp chưa được thực hiện xuyên suốt… nên đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác này” – ông Đỗ Hữu Tuyết, Phó vụ trưởng – Phó giám đốc cơ quan đại diện Bộ GD-ĐT tại TP.HCM chia sẻ.

Vấn đề cấp thiết cần phải giải quyết được đại đa số đại biểu đưa ra tại hội thảo là tăng cường các buổi tập huấn cho GV. ThS. Phạm Đăng Khoa (Phó hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai) cho rằng: “Cần tăng cường tập huấn cho GV làm công tác GDHN trong các trường phổ thông như trợ lý thanh niên, tổng phụ trách Đội, GV bộ môn công nghệ và đặc biệt là lực lượng GV chủ nhiệm hiện có vì đây là nguồn lực trực tiếp theo dõi, hỗ trợ, giáo dục HS thường xuyên, hiệu quả nhất”. Bàn về GV chuyên trách, ThS. Cao Tú Anh cũng kiến nghị: “Việc đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ GV chuyên trách cần có mã ngành đào tạo GV hướng nghiệp ở trường sư phạm, có kế hoạch tu nghiệp và bồi dưỡng GV theo định kỳ, có chức danh GV chuyên trách làm công tác này trong định biên nhân sự ở nhà trường phổ thông…”.

Bên cạnh những kiến nghị dành cho hoạt động hướng nghiệp ở trường phổ thông, các đại biểu cho rằng hoạt động này cần phải làm xuyên suốt ở các bậc cao hơn như TC, CĐ, ĐH. Cô Nguyễn Thị Hồng Huế, Hiệu trưởng Trường TC Nghề Du lịch và khách sạn Khôi Việt, phát biểu: “Hướng nghiệp không chỉ là định hướng, phân tích cho HS hiểu về ngành nghề hay học lực, tỷ lệ chọi… mà phải chỉ ra cho các em một vấn đề quan trọng là dù học ở ngành nghề nào, ở cấp độ nào, học vì mục đích gì thì kết quả cuối cùng là các em có “chen chân” vào doanh nghiệp được hay không, có ứng dụng nghề mình đã học vào nhu cầu thực tiễn của xã hội hay không”. Vì vậy, trường chúng tôi không chỉ tăng cường phối hợp với các trường phổ thông tổ chức các hội thảo chuyên đề nhằm giúp các em hiểu đúng về nghề mà còn thực hiện công tác hướng nghiệp chuyên sâu cho HS, HV của Trường Khôi Việt. Chúng tôi đã thực hiện chiến lược đào tạo “rèn kỹ năng, luyện tư duy” ngay từ khi các em mới bắt đầu vào học theo định hướng “giỏi nghề để trở thành nhà quản trị và kinh doanh thành đạt”.

Nhiều năm nay, Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM cũng hướng nghiệp cho SV ngay từ khi bước vào trường theo một chương trình bắt buộc. ThS. Nguyễn Anh Đức, Trưởng phòng Công tác HS-SV, Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM cho hay: “Các trường TC, CĐ, ĐH là khâu nối tiếp có trách nhiệm tiếp tục tư vấn cho bạn trẻ ở trường phổ thông cũng như ngay chính tại trường ĐH”.

Bài, ảnh: Dương Bình