Hướng tới hệ thống đào tạo thống nhất và liên thông

Hướng tới hệ thống đào tạo thống nhất và liên thông - Audio

00:00 / 00:00

An audio error has occurred, player will skip forward in 2 seconds.

1 Hướng tới hệ thống đào tạo thống nhất và liên thông Audio

Sau 8 năm dưới sự quản lý của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, hệ thống giáo dục nghề nghiệp (GDNN) sẽ chính thức quay trở lại sự quản lý của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) từ ngày 1-3-2025. Quyết định này đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực của quốc gia, hướng tới một hệ thống đào tạo thống nhất, liên thông và xuyên suốt.

Việc đảm bảo tính liên thông giữa các bậc học sẽ giúp khắc phục những hạn chế khi hệ thống đào tạo bị chia cắt

Hướng tới hệ thống đào tạo thống nhất và liên thông

Theo Nghị định 37/2025/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 26-2-2025, Bộ GD-ĐT sẽ tiếp nhận quản lý GDNN thông qua việc sáp nhập Tổng cục GDNN và Vụ Giáo dục thường xuyên thành Cục GDNN và Giáo dục thường xuyên. Điều này không chỉ giúp tinh giản bộ máy quản lý mà còn tạo điều kiện để ngành giáo dục định hướng và phát triển hệ thống GDNN một cách bài bản hơn.

Sự thay đổi này không chỉ giúp giải quyết những bất cập trong quản lý GDNN mà còn tạo điều kiện để các cơ sở đào tạo thích nghi, phát huy lợi thế trong bối cảnh mới. Dưới sự điều hành của Bộ GD-ĐT, GDNN được kỳ vọng sẽ có sự đổi mới mạnh mẽ, gắn kết chặt chẽ hơn với thị trường lao động, giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của nền kinh tế.

Quá trình chuyển đổi này là một phần của nỗ lực thống nhất hệ thống đào tạo quốc gia, tạo sự liên thông xuyên suốt từ giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên, GDNN đến giáo dục đại học. Việc đảm bảo tính liên thông giữa các bậc học sẽ giúp khắc phục những hạn chế trước đây khi hệ thống đào tạo bị chia cắt, gây khó khăn trong việc học tập và nâng cao trình độ của người lao động.

Ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội GDNN TP.HCM chia sẻ: “Quyết định này sẽ giúp phát triển nguồn nhân lực theo hướng bài bản, kết hợp thế mạnh giáo dục – đào tạo với khoa học – kỹ thuật để phát triển các ngành kỹ thuật cao và dịch vụ hiện đại. Hệ thống GDNN sẽ tiếp tục phát triển đa dạng với đủ các loại hình công lập và ngoài công lập, mở rộng quy mô đào tạo nhằm đáp ứng nhu cầu nhân lực kỹ thuật nghiệp vụ cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, ông Trần Anh Tuấn cũng chỉ ra những thách thức mà hệ thống GDNN cần phải khắc phục, bao gồm cơ cấu đào tạo chưa hợp lý, nội dung giảng dạy chưa đáp ứng tốt nhu cầu thị trường lao động, cũng như khoảng cách giữa đào tạo và thực tế sử dụng lao động.

Hệ thống giáo dục nghề nghiệp được kỳ vọng sẽ có sự đổi mới mạnh mẽ, gắn kết chặt chẽ hơn với thị trường lao động

Bà Vương Thị Ngọc Ẩn, Trưởng phòng Đào tạo Trường Cao đẳng Thủ Thiêm, cho biết việc chuyển đổi hệ thống quản lý sẽ giúp các trường cao đẳng có điều kiện tuyển sinh thuận lợi hơn. Trước đây, các trường đại học và cao đẳng chịu sự quản lý khác nhau, khiến công tác tuyển sinh gặp khó khăn. Nay khi các trường cao đẳng cùng thuộc quản lý của Bộ GD-ĐT với đại học, bà hy vọng sẽ có những chính sách hỗ trợ tốt hơn cho công tác tuyển sinh và đào tạo.

Việc chuyển đổi này không chỉ tác động đến hệ thống GDNN mà còn ảnh hưởng đến cả nền giáo dục nói chung. Một hệ thống quản lý thống nhất sẽ giúp các trường định hướng đào tạo tốt hơn, bảo đảm chất lượng giảng dạy và đáp ứng nhu cầu nhân lực của xã hội. Tuy nhiên, để thực hiện thành công, các cơ quan quản lý cần có chính sách phù hợp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tham gia vào quá trình đào tạo, đồng thời hoàn thiện cơ chế để nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực này.

Đổi mới giáo dục nghề nghiệp để đáp ứng nhu cầu thị trường lao động

Ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội GDNN TP.HCM cho biết: “Hiện nay, nhu cầu lao động có tay nghề cao đang gia tăng, nhưng năng lực đào tạo của nhiều cơ sở vẫn còn hạn chế. Việc đào tạo chưa cân đối giữa các cấp trình độ và ngành nghề khiến một số lĩnh vực thiếu hụt nhân lực trong khi một số khác lại dư thừa. Hơn nữa, chính sách tuyển dụng, tiền lương chưa thực sự hấp dẫn khiến việc thu hút người học và người dạy nghề gặp nhiều khó khăn. Chất lượng giảng dạy của đội ngũ giáo viên, đặc biệt là giảng dạy thực hành, chưa đạt yêu cầu, làm giảm hiệu quả đào tạo”.

Trong bối cảnh này, các cơ sở GDNN đang chủ động thay đổi để thích nghi với sự quản lý mới, đồng thời đẩy mạnh các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo. Một trong những hướng đi quan trọng là tăng cường gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp, tạo ra các mô hình đào tạo kết hợp nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường lao động. Điều này cũng giúp giảm khoảng cách giữa lý thuyết và thực hành, nâng cao kỹ năng thực tế cho sinh viên.

Việc định hướng nghề nghiệp cũng là một vấn đề được đặc biệt quan tâm. Trong những năm gần đây, hoạt động tư vấn hướng nghiệp tại TP.HCM và nhiều địa phương khác đã có những tác động tích cực, giúp học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông chọn ngành nghề phù hợp với sở thích và năng lực cá nhân. Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế trong việc phân luồng học sinh, khi nhiều em vẫn lựa chọn theo xu hướng chung thay vì cân nhắc đến cơ hội việc làm trong tương lai. Điều này đặt ra yêu cầu cần có các giải pháp hiệu quả hơn nhằm nâng cao nhận thức của học sinh và phụ huynh về giá trị của GDNN.

Sự thay đổi trong quản lý GDNN là một bước đi quan trọng trong lộ trình cải cách giáo dục, hướng tới xây dựng một hệ thống đào tạo hiện đại, linh hoạt và hiệu quả hơn. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ các cơ sở đào tạo cũng như sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng, hệ thống GDNN được kỳ vọng sẽ phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Thủy Phạm