Iran nổi giận, Trung Quốc vẫn giữ nguyên lập trường ủng hộ UAE

Trong tuyên bố đưa ra tuần trước, Trung Quốc bày tỏ việc ủng hộ những nỗ lực của UAE nhằm đạt được "giải pháp hòa bình" đối với vấn đề tranh chấp 3 hòn đảo, gồm: Greater Tunb, Lesser Tunb và Abu Musa.

Cả Iran lẫn UAE đều tuyên bố chủ quyền đối với các đảo này. Tuy nhiên, Iran quản lý 3 hòn đảo này từ năm 1971, trước khi Anh rút quân khỏi vùng Vịnh.

Tờ al-Monitor đánh giá việc Trung Quốc nhắc lại sự ủng hộ đối với UAE liên quan một số hòn đảo tranh chấp ở vùng Vịnh là trường hợp bất đồng công khai hiếm hoi giữa Bắc Kinh và Tehran.

Tàu cao tốc của Hải quân Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) tham gia cuộc tập trận ở đảo Abu Musa vào tháng 8-2023. Ảnh: WANA

Trong lần thể hiện sự tức giận hiếm thấy với đối tác thương mại lớn nhất của mình, Bộ Ngoại giao Iran ngày 2-6 triệu đại sứ Trung Quốc tại Iran đến để phản đối việc Bắc Kinh "liên tục ủng hộ những tuyên bố vô căn cứ" của UAE.

Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố: "Xét đến mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa Tehran và Bắc Kinh, chính phủ Trung Quốc cần xem xét lại lập trường của mình về vấn đề này".

Vào ngày 3-6, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhắc lại lời kêu gọi Iran và UAE giải quyết những khác biệt thông qua đối thoại và tham vấn, đồng thời khẳng định lập trường của Trung Quốc về vấn đề này là "nhất quán".

Khi được hỏi về sự phản đối của Iran, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cho biết trong cuộc họp báo thường kỳ: "Các nội dung liên quan trong Tuyên bố chung Trung Quốc – UAE phù hợp với lập trường của Trung Quốc".

Bà Mao cho rằng Trung Quốc – Iran có mối quan hệ bền chặt và Bắc Kinh rất coi trọng việc phát triển quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.

Reuters cho biết Trung Quốc chọc giận Iran từ tháng 12-2022, khi đưa ra tuyên bố chung với các nước thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) để kêu gọi nỗ lực giải quyết vấn đề 3 hòn đảo.

Tuyên bố đó cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải "bảo đảm tính chất hòa bình của chương trình hạt nhân Iran", dù điều này không được đề cập trong tuyên bố mới nhất với UAE.

Theo tờ al-Monitor, căng thẳng giữa Tehran và vùng Vịnh đã hạ nhiệt phần nào kể từ thỏa thuận do Trung Quốc làm trung gian nhằm thiết lập lại quan hệ giữa Ả Rập Saudi và Iran vào tháng 3-2023.

Giống như Trung Quốc, Nga gần đây đã bày tỏ sự ủng hộ đối với tuyên bố của UAE đối với quần đảo này. Động thái này diễn ra sau khi Nga và Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh kêu gọi "giải pháp hòa bình" vào tháng 7-2023, khiến Iran phải triệu tập đại sứ Nga.