Việt Nam đứng thứ 17/65 về năng lực toán, đứng thứ 19/65 về lĩnh vực đọc hiểu và 8/65 về lĩnh vực khoa học. Đây là kết quả của chương trình đánh giá học sinh quốc tế (PISA) do Hiệp hội Các nước phát triển (OECD) tiến hành lần đầu tiên tại Việt Nam chu kỳ 2012. Kết quả này cho thấy Việt Nam có vị trí cao hơn cả một số nước phát triển như Anh, Úc và Mỹ. Tuy nhiên, cũng không thể vội mừng.
Chiều 4-12, Bộ GD-ĐT tổ chức gặp mặt báo chí để thông báo kết quả này. Bà Lê Thị Mỹ Hà, Giám đốc PISA Việt Nam cho biết mục tiêu tổng quát của PISA nhằm kiểm tra xem, khi đến độ tuổi kết thúc giai đoạn giáo dục bắt buộc, học sinh đã được chuẩn bị để đáp ứng các thách thức của cuộc sống sau này ở mức độ nào. Xem xét đánh giá các mức độ năng lực đạt được ở các lĩnh vực đọc hiểu, làm toán và khoa học của học sinh ở lứa tuổi 15. Đây là chương trình khảo sát lớn nhất trên thế giới. Theo bà Hà, quy trình chấm bài thi vô cùng nghiêm ngặt, chưa từng có đối với giáo viên Việt Nam, OECD quy định chấm bội và chấm đơn, cuối cùng có 4 giáo viên chấm 1 bài thi học sinh, thêm 1 giáo viên chấm đơn (5 người chấm/1 bài), 5 người chấm sẽ nhập phiếu chấm song song, nhập bằng phần mềm của OECD và họ kiểm soát riêng, lúc nào gửi đi và đóng máy thì OECD sẽ nghiệm thu, không ai biết được kết quả. Chấm, nhập, nộp dữ liệu đều được quản lý nghiêm ngặt. Nếu quốc gia nào làm không trung thực thì kết quả đó không được công nhận. Cách đây 3 tháng khi OECD chạy dữ liệu họ cũng cảm thấy có bất ngờ vì theo quan niệm của OECD kinh tế thấp sẽ có kết quả không cao. Nhưng riêng Việt Nam kinh tế thấp (Việt Nam đứng thứ 69/70 nước về GDP) nhưng bất ngờ kết quả cao nên họ đã chất vấn suốt 2 tháng qua. Sau đó OECD mới chính thức công nhận kết quả này. Liên quan đến vấn đề này, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho biết đó là danh dự quốc gia.
Kết quả khảo sát của PISA đã cho thấy giáo dục phổ thông của Việt Nam cũng có được vị trí trên thế giới. Mặc dù vậy, nguyên Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình cho rằng kết quả PISA chỉ chứng tỏ học sinh chúng ta giỏi về những lĩnh vực cơ bản như toán, khoa học… những điều mà các em được dạy quá nhiều trong trường học. Nhìn vào kết quả này cũng đừng vội mừng. Người dân và xã hội còn đó nỗi lo lớn lao là rất nhiều sinh viên tốt nghiệp ĐH ra trường vẫn thất nghiệp, không đáp ứng yêu cầu nhà tuyển dụng và góp phần phát triển kinh tế xã hội cho đất nước. Chúng ta còn thiếu nhiều việc trang bị kĩ năng mềm cho người học – những điều nhà tuyển dụng cần có. Ông Phạm Đỗ Nhật Tiến, nguyên Trợ lý Bộ trưởng Bộ GD-ĐT thì cho rằng, ông không bất ngờ với kết quả này của PISA. Vì theo ông, giáo dục của Việt Nam cũng giống như một cuộc chạy marathon. Chúng ta đang dồn quá nhiều sức vào giai đoạn đầu (giai đoạn phổ thông) mà không còn sức để chạy giai đoạn sau (giai đoạn giáo dục nghề nghiệp, giáo dục dạy nghề). Chính vì vậy, giáo dục phổ thông của chúng ta tốt nhưng giáo dục ĐH của chúng ta rất yếu. Và khi ra trường sinh viên năng lực không đáp ứng nhu cầu của xã hội. Dạy cho người học kĩ năng sống, tự giải quyết vấn đề trong cuộc sống là điều mà sắp tới ngành giáo dục sẽ triển khai. Chúng ta hi vọng những bước đi này sẽ đạt hiệu quả thiết thực. Còn Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển cũng cho biết PISA không đánh giá được toàn bộ năng lực người học mà chúng ta cần đánh giá. PISA chỉ đánh giá về năng lực toán học, khoa học và đọc hiểu. Thứ trưởng cũng thừa nhận chất lượng toàn diện chưa có chỗ để so sánh, tuy nhiên không so sánh cũng thấy là mình yếu. Sắp tới, đổi mới giáo dục, học sinh phổ thông sẽ được quan tâm đến vấn đề này, tăng cường và xác định đủ năng lực cần thiết, cái gì yếu sẽ được đào tạo. Ông Vũ Tuấn Anh, Giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu và đào tạo về quản lí (VIM) khẳng định với kết quả PISA vừa công bố, điều đó đơn giản là xác định học sinh Việt Nam giỏi ở một số lĩnh vực nhất định. Thế thôi. Không nên từ PISA mà phóng đại nền giáo dục chúng ta tốt được.
Thiên Lam
Bình luận (0)