Khi công nghệ chi phối gia đình

Khi công nghệ chi phối gia đình - Audio

00:00 / 00:00

An audio error has occurred, player will skip forward in 2 seconds.

1 Khi công nghệ chi phối gia đình Audio

Hình ảnh các thành viên trong gia đình mỗi người “ôm” một cái điện thoại để lên Facebook, Zalo, xem YouTube, TikTok thay vì thường xuyên tương tác, kết nối trực tiếp với nhau đang ngày càng trở nên phổ biến. Vậy có phải công nghệ đã chi phối các mối quan hệ gia đình?

Đừng để công nghệ chi phối các hoạt động truyền thống của gia đình. Ảnh: IT

Những hệ lụy

Không thể phủ nhận những tiện ích của các thiết bị công nghệ nhưng cũng chính những thiết bị này đã vô tình gây ra những khoảng cách giữa các thành viên trong gia đình. Một thực tế là hầu hết các gia đình hiện đại ngày nay đều đang bị các thiết bị công nghệ chi phối. Sau bữa cơm, phần lớn con trẻ thì lao nhanh vào phòng nghe nhạc, chơi game, chat với bạn bè, say mê các mạng xã hội… Còn cha mẹ thì họp hành online, giao tiếp với đối tác, hoặc đọc báo tìm kiếm thông tin và cuốn vào các trang mạng xã hội… Cuộc sống kinh tế khá giả nên vợ chồng Kim Anh – Hoàng Quân (TP.Thủ Đức) không muốn con thua thiệt bất cứ bạn bè nào. Con đòi mua iPhone là có iPhone, đòi mua iPad là có iPad… Bữa cơm gia đình ngày càng thưa vắng bởi những chuyến công tác của anh Quân. Khi cả nhà có dịp quây quần bên nhau thì mỗi người lại dán mắt vào điện thoại, thỉnh thoảng mới có vài câu trò chuyện qua lại. Dường như những thú vui từ các thiết bị công nghệ đã cuốn hút mỗi thành viên trong gia đình hơn là những bữa cơm, những lời sẻ chia. Thay vì bố mẹ con cái ngồi trò chuyện vui đùa với nhau thì ai ở phòng nấy để làm việc, chơi game, vào Facebook, lướt web…

Hiện nay, với đại đa số các gia đình người Việt, bữa cơm tối là thời gian gặp nhau nhiều nhất trong ngày. Thế nhưng, chút thời gian hiếm hoi và quý báu đó cũng đang dần bị chi phối quá nhiều bởi các thiết bị công nghệ. Bà Oanh (70 tuổi) lặn lội từ Cà Mau lên TP.HCM thăm con cháu. Mới ở được vài ngày, bà đã nằng nặc đòi về. Bà cho biết: “Ban ngày, các con đi làm, các cháu đi học. Tôi mong đến buổi tối để cùng ăn cơm với chúng nhưng từ con trai, con dâu đến các cháu đều sinh hoạt giờ giấc khác nhau. Bữa cơm hiếm khi đông đủ vì người ăn trước, người ăn sau”. Bà góp ý thì các con cũng không mấy quan tâm nên bà không khỏi chạnh lòng. Tâm trạng của bà Oanh cũng là tâm trạng của nhiều người cao tuổi khác khi thấy con cháu mình đang bị cuốn vào công việc và các thiết bị công nghệ mà thờ ơ với những giá trị của cuộc sống gia đình.

Chị Nguyệt Minh (30 tuổi, quận 5, TP.HCM) cho biết: “Ngày trước, tôi, chồng và con thường xuyên trò chuyện. Chồng cũng dành nhiều thời gian để san sẻ việc nhà như nấu ăn, giặt đồ. Nhưng nay nhiều khi ngay trong bữa ăn, chồng cũng sử dụng điện thoại, con thì tập trung vào màn hình ti vi. Có những ngày chúng tôi chẳng nói với nhau câu nào”.

Không nên quá lạm dụng

GS.TS Huỳnh Văn Sơn cho rằng, bên cạnh một số hệ lụy thì thiết bị công nghệ đã trở thành phương tiện giải trí và giao tiếp mới của thời hiện đại, tác động tích cực đến nhiều khía cạnh của cuộc sống, đặc biệt là mối quan hệ gia đình.

Như trường hợp của anh Hoàng Huy (quận 7, TP.HCM) kể: “Con trai tôi đang du học ở Canada, nhưng nhờ thường xuyên trò chuyện qua mạng xã hội nên cha con tôi vẫn có cảm giác đang ở gần nhau”.

Chị Lan Anh (35 tuổi, quận Gò Vấp, TP.HCM) cho biết hai vợ chồng chị xa nhau do anh đi hợp tác lao động ở Nhật. Nhưng nhờ tâm sự thường xuyên qua video call và Messenger nên anh chị vẫn ngỡ là đang sống cùng nhà. “Chính thiết bị công nghệ và mạng xã hội đã giúp tình cảm của vợ chồng vẫn mặn nồng, yêu thương nhau”, chị Lan Anh chia sẻ.

Theo GS.TS Huỳnh Văn Sơn, điều cốt lõi của việc công nghệ có chi phối các mối quan hệ gia đình hay không nằm ở cách mọi người quản lý và sử dụng thiết bị công nghệ. Nếu quá lạm dụng, không dành thời gian để tương tác với nhau, rủi ro của tình trạng gia đình trở nên nhàm chán là rất cao. Còn sử dụng có kiểm soát, hợp lý, khéo léo sẽ kích thích giao tiếp, tạo ra những trải nghiệm tích cực.

Các thành viên trong gia đình cũng cần hạn chế điện thoại, ti vi, máy tính và duy trì những khoảng thời gian để tương tác trực tiếp với nhau như ngồi nói chuyện, vui chơi, đi dã ngoại cùng nhau… Đặc biệt, hãy tận dụng sức mạnh của thiết bị công nghệ để giúp tình cảm gia đình gắn kết với nhau hơn như cùng nhau chơi game, xem phim, tham gia các khóa học trực tuyến…

Theo báo cáo của Digital Việt Nam 2024, Việt Nam là một trong những nước đứng đầu thế giới về tỷ lệ người dùng internet và mạng xã hội. Tính đến đầu năm 2024, có 78,44 triệu người sử dụng internet tại Việt Nam, khi tỉ lệ tiếp cận internet đạt 79,1%; Việt Nam có 72,70 triệu người sử dụng mạng xã hội vào tháng 1-2024, tương đương với 73,3% tổng dân số… Trong số đó có 7% thuộc độ tuổi từ 13 đến 17 và gần 10% thuộc độ tuổi từ 18 đến 24.

Minh Châu