DN và báo chí “hiểu” nhau như thế nào? Quan hệ giữa báo chí và DN thể hiện ra sao ? Đó là đề tài thường xuyên được quan tâm, theo dõi, nhưng ít khi được thể hiện đúng như nó vốn diễn ra hàng ngày. Và bởi thế, quan hệ đó thường là những “hiện thực” theo kiểu… tin đồn.

Nói bằng ngôn ngữ kinh doanh, thì thông tin báo chí như kinh tế, chính trị, thể thao, văn hóa, xã hội… là một dạng hàng hóa đặc biệt.

Hàng hóa… đặc biệt !

Vì thế, dạng hàng hóa ấy đương nhiên cũng là mối quan tâm của giới DN. Vậy DN đã “kinh doanh” hàng hóa ấy như thế nào? Theo “kiểu” gì?

Giao diện của web site www.vitinfo.com.vn có đủ các chuyên mục như kinh tế, quốc tế, thể thao, xã hội…, với thông tin tương đối đa dạng. Thông tin trên web site này được cập nhật đều đặn, liên tục, với nhiều nguồn từ báo chí trong nước và web site nước ngoài. Những người quản lý rất ý thức và định hướng rõ ràng là xây dựng web site này trở thành trang báo điện tử có tính cạnh tranh cao về tin tức. Do vậy, nó được tổ chức đúng theo “chuẩn” của một tờ báo điện tử. Những thông báo tuyển nhân lực phục vụ cho nó cũng đăng hết sức rõ ràng: tuyển phóng viên. Duy có điều, chủ quản của web site này là một DN.

Cty CP quảng cáo trực tuyến 24h tiếp cận với những cư dân mạng một cách trực tiếp – đúng với bản chất của Internet. Đây chính là đơn vị chủ quản của web site www.24h.com.vn – một trong những web site màu sắc sặc sỡ và nội dung thuộc loại “canh thập cẩm” nhất hiện nay. Mục tiêu của nhà quản trị khi xây dựng web theo hướng này là thu hút càng nhiều lượng truy cập càng tốt và xem đó như cơ sở quan trọng nhất để bán quảng cáo trực tuyến. Vì thế, không lạ khi nội dung thông tin của www.24h.com.vn chủ yếu là các thông tin thu hút giới trẻ – đối tượng người sử dụng Internet nhiều nhất. Và nếu căn cứ vào những banner quảng cáo, những thông tin PR tại đây, có thể thấy DN quản lý web site này đang đang đi đúng với định hướng của mình. Thông tin báo chí, trong cả hai trường hợp này, đều là những dạng sản phẩm “khuyến mại”, hay là cầu nối người sử dụng tới với những sản phẩm, dịch vụ khác.

Thị trường, hay… công viên ?

Tuy nhiên, sẽ có câu hỏi phải đặt ra từ xây dựng và tổ chức nội dung hai web site trên. Đó là: DN của ta hiện nay coi thông tin nói chung và thông tin báo chí nói riêng có như một dạng hàng hóa đặc biệt – nghĩa là có từng mảng thị trường riêng biệt, có giá trị riêng. Hay thông tin chỉ là nguồn cung cấp miễn phí, hệt như một công viên công cộng, nơi mọi người có thể ra, vào, ngắm nghía… tùy thích ?

Với những DN cung ứng dịch vụ truyền tải mạng, thông tin đúng là loại hàng hóa thông thường thuần túy. Nghĩa là, thông tin được đo bằng đơn bị kb, mb, gb… kèm theo giá tiền mua, bán cụ thể, giống như với những loại hàng hóa khác. Nhưng với đa số DN còn lại, dường như thông tin chưa được sử dụng đúng như một loại hàng hóa đặc biệt, có khả năng sinh lợi cao. Ví dụ được lấy ngay từ việc xây dựng web site riêng của các DN. Trong đa số các trường hợp, web site của DN được xây dựng với thông tin nghèo nàn, chậm cập nhật và không đúng với tính chất giới thiệu, tiếp thị về chính DN ấy. Tình trạng này là phổ biến và thể hiện ngay cả tại những DN lớn, chứ không chỉ tại những DN nhỏ. Tại web site của Vinashin, ngoài banron mang tên Tập đoàn kinh tế Vinashin, thì toàn bộ nội dung giới thiệu bên dưới là nói về… TCty Công nghiệp tàu thủy VN – tiền thân của tập đoàn ngày nay. Ngoài ra, nhiều thành viên của tập đoàn cũng được giới thiệu với tên cũ từ nhiều năm trước. Thậm chí, dù đã đóng được tàu hàng trọng tải tới 53.000 DWT, kho nổi chứa dầu trọng tải 150.000 DWT, thì TCty Công nghiệp tàu thủy Nam Triệu vẫn được giới thiệu là Cty TNHH Nhà nước một thành viên với “năng lực” đóng mới tàu hàng trọng tải tới… 4.000 DWT? Còn tại web site Cảng Hải Phòng – thành viên của Vinaline – thông tin vô cùng cần thiết với các DN, và cần công khai là kế hoạch điều động tàu, tình hình tàu làm hàng, vị trí tàu đỗ… lại không được cập nhật thường xuyên. Mục Vị trí tàu đỗ của web site này đưa thông tin về vị trí của những tàu đã vào làm hàng tại cảng Hải Phòng từ năm… 2007 ? Thông tin “bổ sung”, là cảng Hải Phòng được quản lý theo “tiêu chuẩn”… ISO 9001 – 2000 ?

Tất nhiên, chưa thể đòi hỏi mỗi DN đều phải có web site riêng, cũng như thường xuyên cập nhật thông tin tại web site ấy. Và càng không thể “xui” DN hiểu việc cập nhật thường xuyên, đa dạng hóa thông tin trên web site riêng như một cách marketing cho hoạt động kinh doanh của họ. Vì mỗi DN có một cách, một lựa chọn kinh doanh riêng. Nhưng ở chiều ngược lại, việc sử dụng thông tin như thế nào, theo “kiểu” gì phần nào cũng thể hiện sự năng động, khả năng phát triển thực chất của DN ấy trong hiện tại, cũng như tương lai.

Đặt vấn đề khi DN làm… báo, thực ra, cũng là một cách để nhìn thực tế tiếp cận xu thế kinh doanh hiện đại trên thế giới của DN VN. Và còn để thấy rằng, chúng ta vẫn tiếp cận với xu thế ấy một cách rất hình thức, có để cho vui, chứ chưa hẳn đã là sử dụng nó như một công cụ kinh doanh hữu hiệu.

Quốc Dũng (dddn)