Khi “trái non chín ép”

Trước đây, tuổi dậy thì của trẻ trung bình từ 13 đến 16 tuổi. Nhưng hiện nay, số trẻ dậy thì ở độ tuổi từ 8-9 ngày một gia tăng.

Với chế độ dinh dưỡng nhiều ca-lo, ăn uống quá nhiều chất bổ nhưng lại lười vận động, cùng với việc lạm dụng nhiều thuốc bổ có thể khiến trẻ phát triển nhanh hơn và DTS. Khi dậy thì, nếu tiếp xúc nhiều với phim, tranh ảnh mang nội dung tình cảm, trẻ sẽ có nhu cầu tìm hiểu những vấn đề giới tính. Đây là yếu tố tác động lên hệ thần kinh khiến cơ thể tăng tiết hoóc môn giới tính sớm hơn. Và một khi lượng melatonin trên não giảm sẽ thúc đẩy quá trình DTS. Bên cạnh đó, thực phẩm không an toàn như gia cầm, gia súc nuôi bằng thức ăn tăng trọng hay các loại rau, quả chứa nhiều chất kích thích… cũng là yếu tố gây DTS ở trẻ.

Hầu hết các bậc phụ huynh thấy con mình lớn nhanh thường vui mừng vì cứ nghĩ điều đó là tốt nên không cho con đi khám. Tuy nhiên, theo BS. Thái Thanh Thủy – Trưởng khoa Tâm lý BV Nhi đồng 2, TP.HCM thì: “DTS ở trẻ là điều khiến nhiều bác sĩ lo ngại. Về thể chất, do quá trình DTS kích hoạt sự phát triển xương khiến trẻ cao rất nhanh. Nhưng do thời điểm bắt đầu tăng và ngừng phát triển chiều cao cơ thể đến sớm hơn bình thường nên các đầu xương lại nhanh chóng đóng lại, khiến trẻ không phát triển thêm chiều cao về sau. Mặt khác, DTS cũng là nguyên nhân khiến bé gái dễ bị ung thư vú, ung thư buồng trứng. Còn đối với trẻ nam dễ mắc bệnh vô sinh”.

Bên cạnh đó, khi DTS, tâm sinh lý không phát triển kịp với sự lớn lên của cơ thể, vì thế, nhiều trẻ thường hốt hoảng, sợ hãi, xấu hổ, lo lắng, dẫn đến buồn rầu và bỏ học khi cơ thể có sự thay đổi. Có trường hợp trẻ bị rơi vào tình trạng trầm cảm vì không biết chia sẻ cùng ai. Điều nghiêm trọng hơn, các bé trai có khuynh hướng hung hăng, dễ nổi cáu và hay gây gổ với những người xung quanh. Ngoài ra, nhiều trẻ còn bị rối loạn suy nghĩ và có cái nhìn lệch lạc về tình dục, khó tránh động thái tò mò, thích khám phá cơ thể, xem nhiều văn hóa phẩm dành cho người lớn. Nhiều trẻ bắt chước làm theo, quan hệ tình dục mà không có biện pháp bảo vệ, dẫn đến tình trạng có thai khi tuổi còn quá nhỏ.

Một số nghiên cứu cho thấy, tỉ lệ trẻ em sống ở nông thôn DTS ít hơn nhiều so với các bạn cùng lứa tuổi sống ở thành thị. Sự phát triển quá nhanh về thể chất trong khi nhận thức chưa đủ trưởng thành để biết cái gì nên và không nên làm tạo ra những ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe sinh sản của trẻ, đặc biệt là các bé gái. Theo BS. Thanh Thủy, nhà trường nên đưa các bài học giáo dục giới tính vào chương trình giảng dạy để giúp các em học sinh có được cái nhìn đúng đắn về quá trình phát triển của bản thân. Các bài học về sức khỏe sinh sản nhằm giúp trẻ phòng tránh những bệnh lây nhiễm qua đường tình dục và tránh sự xâm hại đáng tiếc rất cần được các bậc cha mẹ cũng như thầy cô giáo “giới thiệu” với trẻ.

Ngoài ra, trong quá trình nuôi dạy con, các bậc phụ huynh cũng nên tạo không gian vui chơi, vận động phù hợp lứa tuổi cùng với chế độ dinh dưỡng hợp lý; hạn chế cho trẻ ăn quá nhiều chất béo, những đồ ăn vặt, thức ăn nhanh… để giúp trẻ có sự phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần. Khi trong gia đình có trẻ DTS, cha mẹ cần đặc biệt quan tâm nhằm sớm nhận biết các thay đổi nơi con, từ đó giúp trẻ hiểu rõ hơn về những giai đoạn, dấu hiệu phát triển sinh lý của cơ thể và kịp thời đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị khi có những biểu hiện bất thường.