Khởi động Cánh đồng 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp

Lễ Khởi động Cánh đồng 1 triệu hec-ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp được long trọng tổ chức vào ngày 5-4-2024 tại Hợp tác xã (HTX) Thuận Tiến, ấp H2, xã Thạnh An, huyện Vĩnh Thạnh, TP. Cần Thơ. Đây là khu vực được Bộ NN-PTNT chọn để thí điểm mô hình canh tác phục vụ Đề án 1 triệu ha lúa.

Ông Nguyễn Ngọc Hè – Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ, phát biểu chào mừng

Buổi lễ tổ chức với sự phối hợp của Cục Trồng trọt, Bộ NN&PTNT, Viện Nghiên cứu lúa gạo quốc tế (IRRI) và Sở NN&PTNT TP. Cần Thơ; với sự tham gia của Thứ trưởng Bộ NN & PTNT – TS. Trần Thanh Nam; bà Joanna Kane-Potaka – Phó Tổng giám đốc IRRI; Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ Nguyễn Ngọc Hè. Đại diện Sở NN&PTNT 12 tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) tham gia Đề án 1 triệu ha lúa và các viện, trường, hiệp hội, doanh nghiệp, hợp tác xã; các chuyên gia; các tổ chức quốc tế.

Phát biểu tại buổi Lễ, ông Nguyễn Ngọc Hè – Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ trân trọng cảm ơn Bộ NN-PTNT, Viện lúa IRRI, Ngân hàng Thế giới (WB); các tổ chức quốc tế… đã đồng hành, hỗ trợ TP trong thời gian qua, giúp bà con nông dân Cần Thơ tiếp cận, nâng cao trình độ về khoa học công nghệ, qua đó ứng dụng nhiều mô hình sản xuất lúa tiến bộ, trong đó có dự án VNSAT… và hiện nay được Bộ NN-PTNT chọn là địa phương đầu tiên của ĐBSCL triển khai thí điểm mô hình lúa chất lượng cao, (CLC) phát thải thấp, phục vụ Đề án “Phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”,

Quang cảnh buổi Lễ

Phó Chủ tịch UBND TP.Cần Thơ cam kết: “Cần Thơ rất vinh dự được Bộ NN&PTNT, Viện Nghiên cứu lúa Quốc tế (RR) lựa chọn, hỗ trợ xây dựng thí điểm mô hình canh tác lúa bền vững, chất lượng cao đáp ứng các tiêu chí của Đề án 1 triệu ha. Đây là mô hình điểm để TP.Cần Thơ và các tỉnh vùng ĐBSCL chia sẻ, học tập kinh nghiệm lẫn nhau để lan tỏa, nhân rộng mô hình, và cùng nhau tìm ra những giải pháp hiệu quả trong quá trình triển khai đề án trong thời gian tới… Kế thừa và phát huy kết quả đạt được từ dự án VNSAT, TP. Cần Thơ sẽ nỗ lực thực hiện thành công Đề án, phấn đấu đến năm 2025, xây dựng được vùng sản xuất lúa chuyên canh CLC quy mô 38.000 ha; đến giai đoạn 2025- 2030 đạt 48.000 ha theo quy hoạch”.

Ông Lê Thanh Tùng – Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ NN-PTNT, trình bày ý nghĩa của Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta lúa chất lượng cao và phát thải thấp, hướng tới tăng trưởng xanh trong vùng ĐBSCL”

Theo kế hoạch, Cần Thơ triển khai mô hình canh tác lúa CLC phát thải thấp vụ hè thu 2024 trên diện tích 50 ha thuộc HTX Thuận Tiến, huyện Vĩnh Thạnh, với mục tiêu thúc đẩy cơ giới hóa trong gieo sạ, tăng hiệu quả sử dụng phân bón, tăng năng suất và giảm phát thải khí nhà kính theo các tiêu chí của đề án, gồm: Sử dụng giống xác nhận. Áp dụng quản lý nước ướt khô xen kẽ (AWD). Áp dụng bón phân chuyên vùng chuyên biệt (SSNM), sạ hàng bằng máy kết hợp vùi phân, giảm số lần bón phân còn 2 lần/vụ. Áp dụng IPM quản lý bảo vệ thực vật (BVTV). Áp dụng máy gặt đập liên hợp cho thu hoạch. Thu gom rơm làm nấm rơm và phân bón từ rơm, kết hợp bón phân hữu cơ cho lúa.

Trình diễn xuống giống bằng máy sạ hàng kết hợp vùi phân

Để làm rõ ý nghĩa của đề án, ông Lê Thanh Tùng – Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ NN-PTNT phân tích: Là trung tâm sản xuất lúa gạo chính của Việt Nam, những năm gần đây, sản lượng lúa gạo tại ĐBSCL luôn ổn định ở mức 24 – 25 triệu tấn, chiếm trên 50% tổng sản lượng lúa cả nước và gần 90% lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam. Hoạt động sản xuất lúa gạo đã tạo ra nguồn việc làm và thu nhập cho hàng triệu hộ nông dân trong vùng đồng thời đóng góp nguồn lực lớn cho thu nhập và an sinh xã hội của các cộng đồng nông thôn. Tuy nhiên các phương pháp canh tác đang áp dụng còn phụ thuộc quá nhiều vào việc sử dụng phân bón và thuốc BVTV, gây lãng phí tài nguyên và ô nhiễm nghiêm trọng môi trường. Lượng lúa giống gieo bình quân của nông dân ĐBSCL rất lớn, rơi vào khoảng 100 -150kg/ha… Việc triển khai thực hiện Cánh đồng 1 triệu ha canh tác lúa CLC phát thải thấp góp phần thúc đẩy chuyển đổi từ biện pháp canh tác truyền thống sang cơ giới hóa đồng bộ. Cơ giới hóa sạ hàng giúp giảm lượng giống gieo sạ xuống còn 60kg/ha, giảm lượng phân bón và thuốc BVTV, giảm đổ ngã và thất thoát sau thu hoạch. Mô hình được thí điểm tại Cần Thơ nhằm chứng minh các lợi ích của việc áp dụng các quy trình canh tác bền vững, hướng tới mục tiêu gia tăng giá trị, phát triển bền vững của ngành lúa gạo: “Hôm nay, chúng ta tập trung tại cánh đồng để chứng kiến bước khởi đầu quan trọng của Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta lúa chất lượng cao và phát thải thấp, hướng tới tăng trưởng xanh trong vùng ĐBSCL” cũng như cam kết đóng góp vào sự phát triển bền vững của vùng và nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng nông dân… Chúng tôi vô cùng trân trọng sự hợp tác, đồng hành, hỗ trợ của Viện Nghiên cứu Lúa gạo Quốc tế IRRI, cùng với sức mạnh, tâm huyết và những nỗ lực không ngừng của tất cả các bên liên quan để cùng thúc đẩy đề án trọng điểm này. Mục tiêu của chúng ta là sản xuất lúa gạo CLC, đồng thời hướng tới xây dựng một mô hình nông nghiệp thân thiện với môi trường, có trách nhiệm với xã hội, xây dựng một hệ sinh thái nông nghiệp phát triển vững mạnh và có khả năng chống chịu trước những tác động của biến đổi khí hậu. Để đạt được những mục tiêu trên, chúng ta cần sự hỗ trợ và đóng góp của toàn cộng đồng, bà con nông dân. Qua những nỗ lực này, chúng tôi hy vọng đề án sẽ góp phần thúc đẩy chuyển đổi từ biện pháp canh tác truyền thống sang phương thức canh tác lúa bền vững, hướng tới mục tiêu tăng thu nhập cho người nông dân và phát triển bền vững ngành lúa gạo Việt Nam” – ông Tùng kỳ vọng.

Dịp này, chuyên viên nông nghiệp đã hướng dẫn bà con nông dân kỹ thuật và quy trình canh tác theo mô hình Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa CLC và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh” với các tiêu chí được Bộ NN-PTNT xây dựng phù hợp với đặc điểm thổ nhưỡng vùng ĐBSCL.

Đan Phượng