Không thiếu chỗ học cho học sinh rớt lớp 10: Học nghề không phải lo kinh phí

Vấn đề này, ông Phạm Ngọc Thanh, Phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM khẳng định: Ngành GD-ĐT TP không thiếu chỗ học cho HS, nếu các em rớt lớp 10 công lập thì vẫn còn hàng ngàn chỗ học ở các trường THPT tư thục, TTGDTX, TCCN… Tuy nhiên, chương trình THPT không phải là chương trình dành cho tất cả đối tượng bởi mỗi em có một trình độ, sở thích, năng khiếu… khác nhau. Có HS thiên về năng khiếu văn hóa hàn lâm nhưng cũng rất nhiều em có khiếu về thực hành nghề nghiệp. Vì vậy, điều quan trọng nhất để định hướng cho HS rớt lớp 10 là phụ huynh cần hiểu rõ năng lực, sức khỏe, sở thích cũng như điều kiện kinh tế của gia đình để chọn một ngành nghề phù hợp với bản thân các em. Nhà trường, phụ huynh và HS cần nhận thức được rằng nếu không thích hợp với việc học văn hóa thì nên hướng các em vào trường nghề.

PV: Vậy nếu học trường TCCN, HS có được hưởng chính sách gì không, thưa ông?

– Ông Phạm Ngọc Thanh: Hiện Nhà nước có rất nhiều chính sách để khuyến khích HS sau THCS vào học TCCN. Nếu học ở các trường TCCN, các em sẽ được vay vốn để chi trả việc học giống như sinh viên tất cả các trường CĐ, ĐH trong nước, học xong đi làm các em mới trả lại tiền cho Nhà nước. Ngoài ra, để thực hiện nghị quyết của Bộ Chính trị là 70% người lao động phải được đào tạo, nhiều quận huyện tại TP.HCM đã có nhiều chương trình vận động thanh niên học nghề. Vì vậy, HS học trường nghề có rất nhiều quỹ học bổng như học bổng Nguyễn Thị Minh Khai, Lê Đức Thọ, Nguyễn Bá Ngọc… do Hội Liên hiệp Phụ nữ, Liên đoàn Lao động TP, Hội Khuyến học và các đoàn thể… ủng hộ. Vì thế, vấn đề kinh phí học tập các em không phải lo lắng quá nhiều mà cái quan trọng là có nỗ lực học tập hay không. Nếu gặp khó khăn về kinh tế, gia đình các em liên hệ với ban chỉ đạo phổ cập giáo dục phường để được giải quyết kịp thời.

– Sau THCS, các em học nghề khoảng 3,5 năm đến 4 năm thì sẽ có bằng tốt nghiệp hệ TCCN. Với tấm bằng này, HS có thể tham gia trực tiếp vào lao động sản xuất hoặc thi bất cứ trường CĐ, ĐH nào trong nước mà không cần bằng tú tài. Hơn nữa, các em cũng có thể thi liên thông một cách dễ dàng với ngành nghề mà mình đã học. Tôi có thể khẳng định, hầu hết HS tốt nghiệp hệ TCCN đều có việc làm ổn định bởi xã hội đang rất cần những lao động có tay nghề, bên cạnh đó nhiều trường TCCN đã liên kết với các doanh nghiệp để tạo việc làm cho các em ngay sau khi tốt nghiệp ra trường.

– Hiện nay một số quận, huyện đi đầu trong công tác phân luồng HS sau THCS tại TP.HCM như: Quận 6, 8, Tân Phú và H.Bình Chánh. Cụ thể là Trung tâm Kỹ thuật tổng hợp và hướng nghiệp quận Tân Phú đã phối hợp với các trường có đào tạo hệ TCCN như ĐH Công nghiệp thực phẩm, CĐ Phú Lâm… để gắn kết với ban giám hiệu và giáo viên từng trường THCS giới thiệu cho HS học ở những trường nghề nào là tốt nhất cho các em. Hay quận 6 thì xây dựng mô hình hướng nghiệp và giao cho tổ chức đoàn thể trong các phường để vận động HS với nguyên tắc không học văn hóa thì học nghề. Quận 6 đã đẩy mạnh cuộc vận động theo 3 luồng, đó là vận động HS sau THCS vào học TCCN; vận động những HS cấp 3 trong quá trình học không theo kịp chương trình thì chuyển sang học nghề; vận động HS sau khi thi tú tài thì đi vào con đường TCCN…

Với việc đẩy mạnh phân luồng HS bằng những phong trào này, số lượng HS sau THCS đăng ký học TCCN mỗi năm một tăng, cụ thể năm học 2010-2011 có 13% HS sau THCS học nghề thì năm 2011-2012 là 15%. Và năm nay, sở sẽ tiếp tục phối hợp với các quận, huyện thực hiện mạnh công tác phân luồng, hướng nghiệp để hướng cho các em chọn đúng con đường tiến thân của mình.

– Hầu hết, HS trường nghề bỏ học nhiều là do khi rớt CĐ, ĐH hoặc rớt lớp 10, các em vào học trường nghề một năm để chờ năm sau thi tiếp và nếu đỗ thì các em sẽ bỏ trường nghề. Một bộ phận khác là do các em chưa chọn được những ngành học thực sự đam mê nên trong quá trình học các em không theo kịp và bị đào thải theo quy luật. Ngoài những nguyên nhân này thì trách nhiệm phần lớn còn thuộc về cơ sở đào tạo. Hiện một số trường TCCN vẫn chưa chú trọng nâng cao cơ sở vật chất cũng như chất lượng giảng dạy của đội ngũ giáo viên nên chưa đủ sức hấp dẫn HS theo học.

Để ngăn chặn tình trạng HS trường nghề bỏ học, việc trước hết là các trường TCCN phải xác định tư tưởng cho HS xem các em đã chọn đúng ngành đúng nghề mà mình yêu thích hay chưa, nếu cần thiết sẽ hướng các em xin chuyển sang ngành nghề khác thích hợp hơn vào tuần lễ sinh hoạt đầu tiên của HS khi học ở trường nghề; đồng thời, do chuyển từ trường phổ thông sang trường nghề nên chắc chắn tâm lý của các em sẽ bị bỡ ngỡ, vì vậy giáo viên cần theo sát việc học, hỗ trợ kịp thời để tránh cho các em tâm lý chán nản. Muốn làm được điều này, các trường TCCN cần có phòng tư vấn học đường. Ngoài ra, việc nâng cao cơ sở vật chất, cải tiến chương trình giảng dạy, gắn kết với doanh nghiệp để tăng cường tính thực hành thực tế… là điều kiện tiên quyết để giữ chân HS ở các trường TCCN.

Dương Bình (thực hiện)