Khu đô thị Thủ Thiêm – dấu ấn 40 năm

Thủ Thiêm được xác định là khu vực có ý nghĩa quan trọng nhất đối với sự phát triển chung của TP.HCM trong tương lai. 

Trước khi thành lập Q.2 (trước năm 1997), Thủ Thiêm thuộc huyện Thủ Đức, là vùng đất trũng, nhiễm phèn, hạ tầng kỹ thuật, y tế, giáo dục phát triển chậm… Phường An Lợi Đông, Thạnh Mỹ Lợi chỉ cách trung tâm TP vài kilômét đường chim bay nhưng được xếp vào diện vùng sâu, vùng xa, đời sống người dân khó khăn nhiều mặt với xóm nhà xập xệ nằm dọc theo bến đò An Lợi Đông (phường An Lợi Đông). Cách đó không xa là những xóm Chùa, xóm Than, xóm Đình, cầu Cá Trê, cầu Ông Cậy…, những tên gọi có từ trước năm 1975.

Chuyển đến nơi ở mới theo chương trình tái định cư nhưng bà Ngô Thanh Thủy (ngụ chung cư Thạnh Mỹ Lợi) vẫn không nguôi nhớ những ngày bà cùng chồng men theo các con rạch Lá, rạch Cá Trê Lớn, rạch Cá Trê Nhỏ để mò cua, bắt ốc cải thiện bữa ăn. Những lần đi mò cua bắt ốc, vợ chồng bà Thủy tranh thủ chặt lá dừa nước về phơi để dành lợp nhà, che vách vào mùa mưa gió. “Đó là những năm tháng khổ cực, mang tiếng là dân TP nhưng mọi thứ gần như tách biệt, đi lại hết sức khó khăn, đời sống tinh thần thiếu thốn…”, bà Thủy nhớ lại.

Những địa danh mộc mạc, rất thiên nhiên sẽ mãi hằn sâu trong ký ức của hàng chục ngàn người khi vùng đất này chuyển mình thành khu đô thị mới xứng tầm khu vực Đông Nam Á. Mới ngày nào, đi qua bến đò An Lợi Đông hay bến phà Thủ Thiêm vào những ngày nước triều dâng, lục bình và rác thải các loại bít đường đi. Khi nước triều xuống, bà con mỗi người một tay thu gom dọn đường. “Nghèo khó mà tình nghĩa chứa chan, tính cộng đồng làng xã như thắt chặt mọi người với nhau, dẫu rằng mỗi người một nghề chài lưới, mua bán trên sông lại đến từ các vùng miền khác nhau. Bây giờ có chỗ ở mới khang trang nhưng nhà ai nấy ở, cửa đóng kín bưng cả ngày đêm, nghĩ cũng buồn”, bà Thủy trải lòng.

Ông Nguyễn Văn Biền, hơn 20 năm sống ở ấp Cây Bàng (phường Thủ Thiêm) – hiện sống trong căn hộ tái định cư Thạnh Mỹ Lợi, cho biết: “Trước đây Thủ Thiêm là vùng đất hoang hóa, cỏ năng, cỏ bàng mọc ngút ngàn. Cư dân sống bằng nghề trồng trọt, chăn nuôi, mua bán lặt vặt ở bến phà, lo cái ăn hàng ngày đã vất vả, chẳng mong có dư gì. Một thời, vùng đất này còn là chốn lưu thân của giới giang hồ tứ chiến. Với Thủ Thiêm, phát triển nhanh, bền vững từ chất lượng cuộc sống, trình độ dân trí… đến một đô thị đáng sống thì quả là một kỳ tích”.

Giống như các địa phương khác trên địa bàn TP.HCM, sau giải phóng, Thủ Thiêm chịu ảnh hưởng nặng nề của tàn dư chiến tranh. Trong suốt 40 năm xây dựng TP theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Thủ Thiêm đã được chính quyền quyết tâm xây dựng, kết nối hạ tầng nối liền với trung tâm TP. Gần 20 năm trước, lãnh đạo TP.HCM đã phác họa Thủ Thiêm là trung tâm đô thị mới, trung tâm tài chính – thương mại và kinh tế của vùng và khu vực Đông Nam Á. Là khu đô thị sinh thái, nơi định cư cho trên 130.000 người…

Trở lại Thủ Thiêm hôm nay, đi trên những con đường rộng thênh thang với nhiều làn xe, hai bên đường rợp bóng cây xanh, những công trình hối hả xây dựng…, mấy ai tin vào mắt mình, vùng đất nghèo ngày nào đã đổi thay đến vậy. Theo đó, các công trình đã được xây dựng đánh dấu sự phát triển hạ tầng như: Đường hầm vượt sông Sài Gòn; xây dựng cầu Thủ Thiêm 1 và 2…

Thủ Thiêm trong tương lai là khu đô thị sinh thái hiện đại tiêu biểu, nơi định cư cho khoảng 130.000 người, cũng là một công trình mang dấu ấn lớn trong suốt 40 năm xây dựng và phát triển chung của TP. Chúng ta có quyền tự hào rằng, hình hài Thủ Thiêm hôm nay là hình hài của TP.HCM vào cuối thế kỷ 21. Trong đó, đại lộ Đông Tây nói chung và hạng mục hầm Thủ Thiêm là một trong những công trình thể hiện bản lĩnh, trí tuệ của chính quyền và nhân dân TP.

Bài, ảnh: Trần Trọng Tri