Kiểm tra trực tuyến bậc tiểu học: Phụ thuộc nhiều vào nhận thức của phụ huynh

Để kiểm tra, đánh giá trực tuyến học sinh tiểu học được khách quan, trung thực, quan trọng nhất lại phụ thuộc nhiều vào nhận thức của phụ huynh.

Để đánh giá khách quan, trung thực khi kiểm tra trực tuyến cho học sinh tiểu học lại phụ thuộc nhiều vào nhận thức của phụ huynh

Thông tư 27/2020/ TT-BGDĐT Ban hành Quy định đánh giá học sinh tiểu học, quy định, học sinh tiểu học có bài kiểm tra định kỳ vào cuối mỗi học kỳ. Riêng lớp 4, 5 phải có thêm bài kiểm tra giữa học kỳ 1,2 với hai môn tiếng Việt và toán.

Chú trọng hình thành tính trung thực cho học sinh

NGƯT Nguyễn Văn Ngai (Nguyên Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM) khẳng định, dạy và học dù bằng hình thức nào cũng cần phải có kiểm tra đánh giá theo quy định chung để đánh giá năng lực tiếp thu của học sinh, có sự điều chỉnh giảng dạy phù hợp.

Bậc tiểu học, ngoài truyền thụ kiến thức cho học sinh thì mấu chốt, nền tảng quan trọng nhất là giáo dục học sinh về nhân cách, tính trung thực. Do đó, nếu thấy việc kiểm tra không đảm bảo yêu cầu thì nhà trường cần có sự điều chỉnh để đánh giá học sinh.

“Khi đánh giá kiểm tra trực tuyến, học sinh làm bài ở nhà thì không phải là không có tình trạng phụ huynh có sự can thiệp vào quá trình làm bài của học sinh. Vì thế, để hạn chế tình trạng này, trước hết nhà trường phải giúp phụ huynh nhận thức rõ về mục đích của việc kiểm tra, đánh giá học sinh. Đề kiểm tra chỉ nêu những vấn đề cơ bản, không đánh đố. Khâu tổ chức trực tuyến phải chặt chẽ… Từ đó mới đánh giá đúng năng lực học sinh, yếu ở đâu để bổ sung, phụ đạo…”, NGƯT Nguyễn Văn Ngai nói.

NGƯT Nguyễn Văn Ngai cho rằng, trong một năm học đặc biệt thế này thì quá trình kiểm tra cuối kỳ không nên quá đặt nặng. Với môn tiếng Việt, toán, giáo viên có thể thiết kế kiểm tra theo hình thức đặt câu hỏi vấn đáp để đánh giá học sinh, kết hợp với quá trình theo dõi, đánh giá học sinh khi giảng dạy trên lớp.

Ở một góc độ khác, ThS. Nguyễn Hồ Thụy Anh (Chuyên gia tâm lý) lại tỏ ra băn khoăn với các bài kiểm tra trực tuyến dành cho học sinh tiểu học. Chuyên gia này cho rằng, với trẻ tiểu học, kiến thức quan trọng nhưng không quan trọng bằng “việc hình thành phẩm chất” cho trẻ mà trong đó trung thực là một trong những phẩm chất chủ yếu cần hình thành bên cạnh các phẩm chất: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trách nhiệm, được Bộ GD-ĐT nêu trong Thông tư 27.

“Để hình thành được phẩm chất trung thực, trẻ tiểu học phải được trang bị kỹ năng tự kiểm soát bản thân tức là khi không có ai nhìn, kiểm soát, em vẫn thực hiện đúng quy định, điều lệ. Tổ chức kiểm tra trực tuyến cho học sinh tiểu học không những không hình thành được kỹ năng tự kiểm soát cho trẻ và ngược lại, người lớn còn đang vô tình “góp phần sinh động “giúp trẻ học một điều mới: Quay cóp là thực hiện quyền trợ giúp của gia đình và người thân; Học là phải được điểm cao, điểm cao có được bằng mọi giá kể cả bằng hình thức ăn gian: lật tập, nhờ người lớn nhắc…”, ThS. Thụy Anh phân tích.

Chưa kể, ThS. Thụy Anh cho rằng, với những trẻ và gia đình nghiêm túc trong kỳ kiểm tra, nếu điểm bài kiểm tra của các em lại thấp hơn điểm bài kiểm tra của những trẻ và gia đình không nghiêm túc, thì trẻ sẽ học được một bài học: Trung thực đồng nghĩa với thua thiệt. “5, 10 năm nữa những đứa trẻ này lớn lên chúng sẽ mang quan điểm rằng luật thì luật, lách được cứ lách vào trong cách hành xử, cách sống. Chúng ta sẽ có một thế hệ sẵn sàng lách luật khi không có người kiểm soát hoặc tệ hơn có người kiểm soát nhưng vẫn tìm cách lách”, ThS. Thuỵ Anh cảnh báo.

Phụ thuộc nhiều vào nhận thức của phụ huynh

TS. Dương Trần Bình (Hiệu trưởng Trường TH Lê Đức Thọ, Q.Gò Vấp) nhìn nhận, kiểm tra định kỳ với học sinh tiểu học khi kết thúc mỗi học kỳ là quy định bắt buộc của Bộ GD-ĐT, được quy định rõ theo Thông tư 27.

Tuy nhiên, mức độ kiến thức trong đề kiểm tra định kỳ dạy và học trực tuyến sẽ được nhà trường điều chỉnh linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế. Cụ thể, theo Thông tư 27, đề kiểm tra quy định với 3 mức độ là nhận biết, thông hiểu và vận dụng thì khi dạy và học trực tuyến sẽ được thiết kế chú trọng đánh giá mức độ nhận biết và thông hiểu của học sinh.

“Trong giai đoạn dạy học trực tuyến, kiến thức đã được tinh giản, chú trọng trang bị cho học sinh kiến thức nền tảng cốt lõi. Vì thế, ma trận đề kiểm tra cần bám sát vào kiến thức quy định khi dạy học trực tuyến, tăng cường các câu hỏi nhận biết thông hiểu, hạn chế mức độ vận dụng. Ma trận có thể được thiết kế với 40% mức độ nhận biết; 50% thông hiểu, chỉ 10% vận dụng”.

Theo TS. Bình, việc giảm mức độ kiến thức và yêu cầu cần đạt trong đề kiểm tra sẽ không chỉ giúp đánh giá đúng thực chất nhất học sinh mà còn giúp tiếp cận để phụ huynh an tâm.

“Tâm lý của phụ huynh tiểu học là luôn sợ con mình thua thiệt bạn bè. Khi kiểm tra trực tuyến ở học sinh tiểu học, hiện trạng học sinh quay cóp khi làm bài kiểm tra là không có. Có chăng là sẽ có sự hỗ trợ, can thiệp của phụ huynh. Do đó, để có thể đánh giá khách quan, trung thực học sinh thì quan trọng nhất lại phụ thuộc vào nhận thức của phụ huynh. Do đó, làm sao nhà trường, giáo viên phải tuyên truyền, tăng cường phối hợp với phụ huynh, giúp phụ huynh hiểu rằng kiểm tra là để nhìn ra năng lực của con em mình, từ đó có sự phối hợp, không làm giúp các em…”.

Từ kinh nghiệm tổ chức kiểm tra trực tuyến giữa HKI với học sinh lớp 4, 5, TS. Bình cho hay, trước khi làm bài kiểm tra, giáo viên sẽ cho học sinh làm quen với hình thức kiểm tra trực tuyến để các em không bỡ ngỡ, chủ động. Đồng thời, giáo viên cũng linh động thời gian nộp bài cho học sinh để tránh trường hợp học sinh bị lỗi mạng khi làm bài kiểm tra, các em chưa quen với hình thức kiểm tra mới. Trong quá trình làm bài kiểm tra, học sinh sẽ bật camera để giáo viên giám sát…

“Từ ngày 10-1-2022 là thời gian kiểm tra cuối HKI. Nếu học sinh chưa được đến trường học trực tiếp, việc kiểm tra trực tuyến cũng đã được nhà trường tính đến. Với lớp 4, 5 các em đã có ý thức chủ động và cũng quen với việc sử dụng nghệ thì không có khó khăn gì. Tuy nhiên, học sinh lớp 1, 2 các em còn nhỏ, nhiều em chưa được làm quen với môn tin học, trong quá trình làm bài kiểm tra trực tuyến chắc chắn sẽ cần sự hỗ trợ của phụ huynh về mặt công nghệ. Ngoài ra, với trường sĩ số đông, phụ huynh chưa quan tâm đến đồng hành cùng con trong giai đoạn bình thường mới thì kiểm tra đánh giá học kỳ 1 trực tuyến sẽ srất vất vả…”, TS. Bình băn khoăn.

Yến Khương