Kiến nghị xử lý 3.600 tỉ sai phạm của Tổng công ty Cảng Hàng không

Thanh tra Chính phủ nêu ACV thu phí ra vào sân bay thu sai 551 tỉ đồng nhưng đến nay đơn vị này vẫn khẳng định thu tiếp – Ảnh: QUANG ĐỊNH

Các vi phạm này chủ yếu về quản lý đất đai, thu sai quy định phí ra vào ôtô gây thiệt hại cho hành khách và được cơ quan thanh tra kiến nghị với Bộ Giao thông – Vận tải và Chính phủ xử lý. 

Vi phạm quản lý đất đai

Theo bản kết luận của Thanh tra Chính phủ về quản lý, sử dụng vốn, tài sản, cổ phần hóa, thoái vốn và tái cơ cấu ACV, qua đó đã phát hiện nhiều vi phạm của ACV trong các lĩnh vực quản lý, sử dụng đất cũng như thu dịch vụ phi hàng không.

Theo đó, trong hai năm 2014-2015, ACV đã ký 803 hợp đồng cho thuê mặt bằng nhà ga với tổng diện tích 120.221 mét vuông, tổng số tiền thu về 701,1 tỉ đồng. Tất cả đều qua chỉ định thầu, không qua đấu thầu, đấu giá công khai.

Bên cạnh đó, từ khi ACV chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần, Cảng vụ hàng không chưa hoàn thành thủ tục giao hơn 2.888 ha đất, chưa ký hợp đồng thuê đất trả tiền hàng năm với diện tích trên 197ha, dẫn đến thiếu cơ sở để nộp tiền thuê đất vào ngân sách Nhà nước với số tiền trên 330 tỉ đồng.

Nguyên nhân chính, theo Thanh tra Chính phủ, là do Cảng vụ hàng không thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, chưa chủ động phối hợp với chính quyền địa phương để xác định ranh giới, tổ chức cắm và bảo vệ mốc giới…

Hiện nay còn 11 cảng hàng không chưa được chính quyền địa phương cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với 7.225 ha, chưa làm thủ tục để giao, cho thuê đất đối với ACV với diện tích gần 3.100 ha…

Thanh tra Chính phủ phát hiện ACV và một số chi nhánh cảng hàng không cho thuê lại đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất sai mục đích, không đúng quy định của Nhà nước cho thuê đất với tổng diện tích là 2,931ha.

Cụ thể, từ năm 2007 đến năm 2015, ACV chưa thực hiện nộp tiền thuê đất theo quy định vào ngân sách nhà nước trên 326 tỉ đồng. 

Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài kê khai không đúng trên 64.200m2 từ đất phải thu tiền sử dụng đất sang loại đất giao không thu tiền sử dụng đất làm giảm thu ngân sách nhà nước số tiền hơn 17,9 tỉ đồng.

Cụ thể đó là các lô đất tại số 1A đường Hồng Hà và khu nhà điều hành tại 58 đường Trường Sơn (quận Tân Bình) các cơ quan chức năng và ACV chưa thực hiện đúng với quy định cấp phép xây dựng, chưa xác định đơn giá thuê đất theo quy định dẫn đến ACV chưa nộp đúng, đủ tiền thuê đất trong nhiều năm và chưa hoàn thành quyết toán cổ phần hóa. 

Hàng loạt các hoạt động sản xuất kinh doanh khác cũng bị phát hiện với số tiền sai phạm, không đúng quy định lên tới hàng trăm tỉ đồng. 

ACV chưa dừng thu phí xe hơi ở sân bay

Bên cạnh đó sai phạm về đất đai, thoái vốn, đầu tư, Thanh tra Chính phủ chỉ ra rằng ACV còn sai phạm trong việc lạm thu, thu không đúng quy định đối với một số giá dịch vụ phi hàng không.

Hiện có tới 21 trong tổng số 22 cảng do ACV quản lý đang thu tiền dịch vụ sử dụng đường dẫn vào nhà ga hàng không đối với các xe hơi đưa, đón trả khách (không sử dụng dịch vụ giữ xe, chỉ tạm dừng dưới 3-5 phút để đón, trả khách) với mức giá vé lượt từ 7.000 – 30.000 đồng và vé tháng từ 600.000 – 1.650.000 đồng.

Chỉ tính riêng trong giai đoạn từ 1-10-2012 đến 31-12-2015, tổng doanh thu từ việc thu phí ra vào 19-21 cảng hàng không là 551 tỉ đồng.

Theo Thanh tra Chính phủ, việc thu này tuy mang lại lợi ích cho ACV và cho Nhà nước (khi ACV chưa cổ phần hóa), nhưng lại vi phạm nghiêm trọng các quy định pháp luật, gây thiệt hại cho hành khách và hiện chưa có hướng khắc phục triệt để.

Ngày 11-1, một đại diện ACV cho biết đơn vị này đã làm báo cáo giải trình gửi Bộ Giao thông – Vận tải và Văn phòng chính phủ về các nội dung được kết luận là sai phạm trên, nhưng từ chối cung cấp thông tin cụ thể.

Trả lời câu hỏi về thu phí bất hợp lý xe hơi ra vào sân, vị này cho biết hiện vẫn đang thu bình thường, dù Thanh tra Chính phủ đã ban hành kết luận về sai phạm này đã ba tháng nay. 

Văn phòng Chính phủ mới đây cũng có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó thủ tướng Trương Hòa Bình yêu cầu xử lý tình trạng thu phí xe hơi sai quy định 551 tỉ đồng và rà soát thủ tục liên quan đất đai tại các sân bay khi có kết luận thanh tra về ACV. 

Theo văn bản này, Chính phủ giao Bộ Giao thông – Vận tải chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính đề xuất phương án xử lý và báo cáo kết quả trong tháng 3-2018.