Tuần qua, kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV bước sang tuần làm việc thứ 2. Theo đó, Quốc hội đã dành nhiều thời gian để thảo luận về tình hình kinh tế – xã hội và những vấn đề phát sinh liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy.
Việc bố trí cán bộ chưa đồng bộ
Về vấn đề sắp xếp tổ chức bộ máy, nhiều đại biểu đánh giá cao kết quả đạt được từ việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đồng thời cũng chỉ ra nhiều hạn chế cần sớm khắc phục.
Theo đại biểu Dương Văn Phước (đoàn TP.Đà Nẵng), dù Chính phủ và các bộ, ngành đã nỗ lực ban hành các cơ chế, chính sách, hướng dẫn, song nhiều văn bản còn chưa kịp thời, chồng chéo, nhất là những vấn đề liên quan đến phân cấp thu, chi ngân sách, phân cấp quản lý đầu tư xây dựng. Do đó, chính quyền cấp xã hiện nay còn rất lúng túng.
Đặc biệt là tình trạng bố trí cán bộ chưa đồng bộ. Chẳng hạn phòng kinh tế và phòng văn hóa chỉ có 5-6 biên chế, nhiều người không có chuyên môn nhưng phải gánh vác công việc của 4 phòng chuyên môn cấp huyện trước đây. Một số xã thừa cán bộ; ngược lại nhiều xã thiếu nghiêm trọng, nhất là khu vực miền núi, biên giới, hải đảo, có nơi thiếu từ 7-14 người, rất khó thực hiện nhiệm vụ được giao.
Từ thực tế này, ông Phước đề nghị Chính phủ sớm ban hành các văn bản hướng dẫn còn thiếu, sửa đổi, bổ sung các quy định còn chồng chéo, xây dựng cơ chế phân cấp, phân quyền, ủy quyền rõ ràng. Bộ Nội vụ cần sớm khảo sát thực tế, xây dựng vị trí việc làm, khung biên chế tối thiểu để làm cơ sở định biên cho cấp xã; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ theo vị trí việc làm tương ứng…
Giải trình ý kiến các đại biểu, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy. Đến nay, mô hình mới đã cơ bản thông suốt, nhiều địa phương có cách làm sáng tạo, linh hoạt, kịp thời giải quyết các vấn đề phát sinh. Tuy nhiên do đây là vấn đề mới, chưa có tiền lệ nên những khó khăn, vướng mắc, bất cập ban đầu là điều dễ chia sẻ, cần thêm thời gian. Tinh thần là vừa làm vừa điều chỉnh, vừa hoàn thiện.
Dẫn tổng hợp từ 34 tỉnh, TP, bà Trà nhận định số lượng cán bộ, công chức cấp xã không thiếu, tính bình quân chiếm 41,3% và chỉ có 5,38% chưa phù hợp với chuyên môn. Vì vậy, Chính phủ đang tập trung chỉ đạo Bộ Nội vụ hoàn thiện khung vị trí việc làm, nhất là với cấp xã; đồng thời hoàn thiện các điều kiện làm cơ sở cho việc giao biên chế, đảm bảo đúng số lượng.
“Việc giao biên chế vừa qua của cả hệ thống chính trị ở cấp xã mới chỉ là hướng dẫn tạm thời. Tới đây, cấp có thẩm quyền sẽ giao biên chế cho giai đoạn 2026-2030. Trước mắt, các địa phương cần chủ động rà soát, đánh giá cơ cấu cán bộ nhằm đảm bảo vận hành bộ máy cấp xã; những vị trí như tài chính, địa chính, môi trường, công nghệ thông tin, xây dựng, tư pháp… nếu cần thiết có thể tuyển dụng, điều động cán bộ từ cấp tỉnh về. Chính phủ cũng sẽ giao Bộ Nội vụ xây dựng đề án đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã cho đến năm 2030, nhằm chủ động cho phương án này”, bà Trà nói thêm.
Việc tăng nhưng thu nhập lại giảm
Về chính sách tiền lương và đời sống của cán bộ, công chức, viên chức, đại biểu Trần Quốc Tuấn (đoàn Vĩnh Long) cho biết, sau gần 4 tháng, kể từ khi chính thức triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bộ máy hành chính của chúng ta đã “nhẹ hơn” về đầu mối nhưng lại “nặng hơn” về công việc. Cán bộ, công chức ở nhiều địa phương, nhất là cấp cơ sở phải đi làm xa hơn, làm nhiều việc hơn mà thu nhập thì không khá hơn…
Ông Tuấn cho biết, theo báo cáo tổng hợp kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp này, cử tri ở nhiều địa phương như Quảng Trị, Bình Thuận, Vĩnh Long phản ánh: sau sáp nhập đơn vị hành chính, nhiều cán bộ xã phải di chuyển xa hơn, có nơi từ 10 đến 15km mới đến trụ sở mới, trong khi phụ cấp đi lại, phụ cấp công vụ chưa được điều chỉnh.
Cùng với đó cử tri các tỉnh Nghệ An, Lâm Đồng, Đồng Tháp đề nghị Chính phủ có chính sách hỗ trợ, khuyến khích đối với cán bộ vùng sáp nhập, bởi đời sống gặp nhiều khó khăn, chi phí đi lại, thuê nhà, sinh hoạt tăng, khiến thu nhập thực tế giảm từ 10-12% so với trước đây.
| Cũng về vấn đề tăng lương, giải trình tại Quốc hội, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: “Chính phủ sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến đại biểu để hoàn thiện phương án điều hành, trong đó có việc trình đề xuất tăng lương sớm hơn mốc 1-7-2026 nếu cân đối được nguồn và được cấp có thẩm quyền chấp thuận”. |
Cử tri ở nhiều địa phương như Bắc Kạn, Cần Thơ và một số tỉnh đồng bằng sông Cửu Long cũng phản ánh tình trạng đội ngũ cán bộ cơ sở đang phải gánh thêm nhiều phần việc do tinh giản biên chế, nhưng thu nhập chưa được cải thiện, ảnh hưởng đến tâm lý, động lực và hiệu quả công tác của họ.
“Giá cả của nhiều nhóm hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, nhà ở, điện, nước, xăng dầu và chi phí thuê nhà đều tăng, gây áp lực lớn đến đời sống người dân. Trong khi đó, mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng được áp dụng từ 1-7-2024 đến nay. Nếu so với mặt bằng giá sinh hoạt hiện tại thì rõ ràng không còn phù hợp. Tính trung bình, chỉ riêng chi phí sinh hoạt tối thiểu (ăn uống, đi lại, tiền điện nước, học phí con cái) ở vùng đô thị đã vượt 4,5 – 5 triệu đồng/người/tháng. Với mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng, dù có nhân với hệ số cao hơn thì thu nhập thực tế của nhiều công chức trẻ chỉ đủ… từ đầu tháng đến ngày thứ 20, còn 10 ngày cuối tháng, phải chạy bằng niềm tin và phải xoay xở để bù đắp. Chúng ta đều thống nhất rằng nâng cao đời sống cán bộ là nâng cao chất lượng bộ máy. Do đó, tôi tha thiết kiến nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét điều chỉnh tăng lương cơ sở ngay từ ngày 1-1-2026, không chờ đến giữa năm như các giai đoạn trước”, ông Tuấn nói.
Trả lời vấn đề này, bà Trà thông tin, hiện đang xây dựng một đề án tổng thể về cải cách tiền lương. Ban Chính sách và chiến lược Trung ương sẽ chủ trì đánh giá lại Nghị quyết số 27, sau đó báo cáo Trung ương trong quý 1/2026. Từ đó xây dựng kế hoạch cụ thể, có lộ trình phù hợp, nằm trong tổng thể cải cách nền hành chính, tăng trưởng kinh tế và khả năng chi trả chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức.
“Ngay sau đây thì chưa thể thực hiện được. Phải rất kỹ lưỡng và thận trọng từng bước để chuẩn bị căn cơ, phù hợp, thực hiện theo lộ trình hợp lý và phù hợp với khả năng của ngân sách”, bà Trà nhấn mạnh.
Nhóm PV
Bình luận (0)