Lại lo khó tuyển lao động

Điều kiện tuyển dụng khắt khe và thu nhập không thực sự hấp dẫn khiến ít người muốn tham gia chương trình

Đầu tháng 6, Cục Quản lý Lao động ngoài nước, Bộ LĐ-TB-XH và Cơ quan Xúc tiến thương mại đầu tư Hàn Quốc (KOTRA) đã ký ghi nhớ về hợp tác đưa lao động kỹ thuật cao VN sang Hàn Quốc làm việc. Các doanh nghiệp (DN) XKLĐ VN được chọn tham gia chương trình đang xúc tiến tuyển chọn, đào tạo, chuẩn bị nguồn lao động…

Người lao động tìm thông tin sang Hàn Quốc làm việc theo “Chương trình Thẻ vàng” của KOTEF tại ngày hội việc làm tổ chức vào tháng 11-2005. Ảnh: C.T.V

Nhu cầu lớn
Có 6 DN được Cục Quản lý Lao động ngoài nước lựa chọn tham gia chương trình của KOTRA, gồm: Công ty Cổ phần Hợp tác lao động nước ngoài – Lod, Công ty Cung ứng Nhân lực quốc tế và thương mại Sona, Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển thương mại Vạn Xuân, Công ty Cổ phần Simco Sông Đà, Công ty XKLĐ – Thương mại và Du lịch – Sovilaco và Công ty Cổ phần Cung ứng nhân lực và Thương mại Vietcom.
Hiện tại, KOTRA đang đặt hàng cho các DN nói trên tuyển lao động ở nhiều lĩnh vực như đóng tàu, công nghệ thông tin, cơ khí, xây dựng, thương mại điện tử, điện tử số, công nghệ sinh học, năng lượng, vật liệu mới, thiết bị giao thông vận tải, dược liệu. Đối tượng tuyển dụng là thợ hàn công nghệ cao 4G, 6G, kỹ sư các loại, thạc sĩ, tiến sĩ, nhà nghiên cứu… Điều kiện tuyển dụng và cũng là cơ sở để cấp “gold card” (thẻ vàng) – một loại chứng nhận đủ năng lực làm việc- là phải biết sử dụng tiếng Anh chuyên ngành, giao tiếp tốt; phải có chứng chỉ, bằng cấp quốc tế đối với lao động kỹ thuật (chẳng hạn, thợ hàn phải có chứng chỉ thợ hàn quốc tế như AWS, ANV, ASME, KR…), bằng tốt nghiệp ĐH, thạc sĩ, tiến sĩ… Đối với các loại lao động kỹ thuật khác, phải có tối thiểu 5 năm kinh nghiệm nếu không có bằng ĐH và 1 – 2 năm kinh nghiệm đối với lao động, chuyên gia, nhà nghiên cứu có bằng ĐH trở lên.
Chi phí thấp
Theo các công ty Lod, Sona, Sovilaco, thu nhập của người lao động (NLĐ) đi theo chương trình hợp tác lao động kỹ thuật ở mức tương đối: Khoảng 18 triệu đến 54 triệu đồng/tháng (từ 1.000 USD đến 3.000 USD/tháng). Mức lương của NLĐ có thể cao hơn tùy lĩnh vực, vị trí tuyển dụng, chủ sử dụng, thời gian làm việc và năng lực chuyên môn. Ngoài ra, NLĐ được chủ sử dụng lao động đài thọ vé máy bay lượt đi (có thể được chu cấp cả vé máy bay về, tùy nơi); được miễn phí nhà ở, ăn uống và các tiện nghi sinh hoạt khác. Thời hạn hợp đồng từ 2 đến 5 năm (visa cấp từng năm một) và có thể ở lại lâu hơn. Khác với chương trình cấp phép lao động EPS, lao động đi theo chương trình này được cấp visa đa thị thực (loại E7), có thể được về thăm nhà trong thời gian thực hiện hợp đồng.

Ông Nguyễn Ngọc Quỳnh, Cục trưởng Cục Quản lý Lao động ngoài nước, đã thống nhất với KOTRA chủ trương tiết giảm tối đa chi phí cho NLĐ. Theo đó, dù làm việc thời hạn bao nhiêu năm, NLĐ cũng chỉ nộp cho DN khoản phí dịch vụ bằng một tháng lương theo hợp đồng (quy định hiện hành là mỗi năm làm việc một tháng lương).
Lo… “bình mới rượu cũ”
Điều mà chính các DN XKLĐ lo ngại nhất vẫn là khó tuyển được lao động. Thậm chí có người hoài nghi bởi chương trình của KOTRA thực chất chỉ là… được thay tên đổi họ từ “Chương trình Thẻ vàng” trước đây của Tổ chức Công nghệ – Công nghiệp Hàn Quốc (KOTEF).
Xin được nhắc lại là “Chương trình Thẻ vàng” được triển khai tại VN từ cuối tháng 5-2004 và đã bị ngưng trệ từ đó đến nay. Tình trạng khan hiếm lao động, những vướng mắc từ cơ chế, quy trình phối hợp giữa KOTEF và các DN; các quy định về quyền lợi, lương bổng không rõ ràng là những nguyên nhân dẫn đến sự ngưng trệ của chương trình này.
Ở chương trình của KOTRA, những vướng mắc từ cơ chế đã được giải quyết, cùng với chính sách tiếp nhận lao động rõ ràng hơn. Tuy nhiên, cái chưa được giải quyết ở chương trình mới này là mức lương theo hợp đồng chưa thực sự hấp dẫn NLĐ trong khi điều kiện tuyển dụng lại quá khắt khe.

Vài nét về chương trình

KOTRA, tổ chức có vai trò giống như VCCI – Phòng Thương mại công nghiệp VN được giao làm đầu mối tiếp nhận nhu cầu của DN bản địa, cung cấp hồ sơ, hỗ trợ thủ tục visa nhập cảnh cho lao động nước ngoài.

Theo đó, KOTRA có nhiệm vụ tiếp nhận nhu cầu tuyển dụng của chủ sử dụng lao động Hàn Quốc và cụ thể hóa bằng đơn hàng cho các DN XKLĐ VN. Dựa trên đơn hàng do KOTRA cung cấp, DN XKLĐ sẽ tiến hành tuyển chọn lao động. Hồ sơ dự tuyển của NLĐ sau đó sẽ được KOTRA cung cấp lên mạng để chủ sử dụng lao động Hàn Quốc lựa chọn. Nếu trúng tuyển, KOTRA sẽ hỗ trợ lao động làm thủ tục visa.

NGUYỄN DUY (nld)