Lần đầu tiên Việt Nam có giáo sư chỉ mới 36 tuổi

Giáo sư 36 tuổi

Hôm nay, 2.5, tại Hà Nội, Viện toán học, Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam tổ chức lễ 

Giáo sư Phạm Hoàng Hiệp đã được tặng nhiều danh hiệu và giải thưởng như: Gương mặt trẻ Việt nam tiêu biểu năm 2011, Giải nhất giải thưởng khoa học của Trường đại học sư phạm Hà Nội năm 2013, Giải thưởng Viện Toán học năm 2013, Giải thưởng Tạ Quang Bửu dành cho nhà khoa học trẻ năm 2015, thành viên trẻ của Viện Hàn lâm khoa học Thế giới thứ ba (2016-2020). Mới đây, giáo sư Phạm Hoàng Hiệp được Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam bổ nhiệm vị trí Giám đốc Trung tâm quốc tế đào tạo và nghiên cứu toán học, còn gọi là Trung tâm toán học UNESCO.

công bố quyết định bổ nhiệm giáo sư, phó giáo sư cho 2 nhà khoa học của Viện vừa được công nhận đạt tiêu chuẩn các chức danh này trong đợt xét năm 2017.

Đáng chú ý, một trong hai nhà khoa học này có TSKH Phạm Hoàng Hiệp, được bổ nhiệm chức danh giáo sư khi vừa bước sang tuổi 36 được vài tháng.

Giáo sư Phạm Hoàng Hiệp từng là “nhân vật của công chúng” từ năm 2011, khi mới 29 tuổi. Năm đó, anh được công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh phó giáo sư, và không chỉ là phó giáo sư trẻ nhất trong đợt xét năm ấy, mà còn là phó giáo sư trẻ nhất của Việt Nam từ trước đến thời điểm nhà khoa học này được phong.

Phạm Hoàng Hiệp (sinh tại Hải Dương) tốt nghiệp đại học tại Trường đại học sư phạm Hà Nội năm 2004; bảo vệ luận án tiến sĩ tại Đại học Umea, Thụy Điển năm 2008, và luận án tiến sĩ khoa học tại Đại học Aix-Marseille, Pháp năm 2013.

Từ năm 2005 – 2014, anh Hiệp là cán bộ giảng dạy tại Trường đại học sư phạm Hà Nội. Từ năm 2015, anh là cán bộ Viện Toán học, Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam.

Trong quá trình công tác, anh Hiệp cùng các đồng nghiệp đã công bố 37 công trình khoa học trên các tạp chí khoa học chuyên ngành, một cuốn sách chuyên khảo, 2 cuốn sách giáo trình giảng dạy đại học và sau đại học, đã hướng dẫn 3 nghiên cứu sinh bảo vệ luận án tiến sĩ.

Phạm Hoàng Hiệp là nhà toán học Việt Nam trong nước đầu tiên có bài đăng trên Acta Mathematica, một trong những tạp chí toán học được xếp hạng cao nhất của cơ sở dữ liệu ISI. Hiện anh đang cùng với giáo sư Đinh Tiến Cường, Đại học Quốc gia Singapore, hướng dẫn nghiên cứu sinh Đỗ Thái Dương, người nhận được học bổng Breakout Graduate, một học bổng danh giá nhất của Hội Toán học thế giới.

Hiếm giáo sư tuổi 40

Trong lịch sử hơn 40 năm kể từ đợt phong giáo sư, phó giáo sư đầu tiên của nước ta cho đến nay, hầu hết những nhà khoa học khi được công nhận và bổ nhiệm chức danh giáo sư đều đã lớn tuổi, trong đó phần lớn ở độ tuổi trên dưới 60. Không hiếm trường hợp được công nhận và phong giáo sư khi đã ngoài 80 tuổi.

Theo thống kê của Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước, tuổi trung bình khi được phong/bổ nhiệm của giáo sư Việt Nam từ năm 1980 đến 2016 là 57,13. Năm 2017, tuổi đời bình quân của ứng viên đạt tiêu chuẩn giáo sư là 55. Từ năm 2011 đến nay bắt đầu xuất hiện những nhà khoa học được công công nhận đạt tiêu chuẩn giáo sư khi mà tuổi đời mới trên dưới 40.

Không tính 2 trường hợp giáo sư Ngô Bảo Châu và giáo sư Vũ Hà Văn được bổ nhiệm đặc cách từ trước đó (vì 2 ông đều làm việc ở nước ngoài) thì kỷ lục nhà khoa học được công nhận đạt tiêu chuẩn giáo sư khi còn ít tuổi nhất, trước giáo sư Hiệp, là trường hợp TS Nguyễn Quang Diệu. TS Nguyễn Quang Diệu là giảng viên khoa toán, Trường đại học sư phạm Hà Nội. Anh được công nhận đạt tiêu chuẩn giáo sư năm 2011, khi mới 37 tuổi.

 

Năm 2014 lại có thêm một nhà khoa học đạt chuẩn giáo sư khi mới 37 tuổi. Đó là TS Phan Thanh Sơn Nam, khoa kỹ thuật hóa học, Trường đại học Bách khoa, Đại học quốc gia TP.HCM. Tuy nhiên, do đầu năm 2015, Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước mới công bố kết quả xét của năm 2014 nên TS Phan Thanh Sơn Nam được bổ nhiệm giáo sư khi đã 38 tuổi.

Một số trường hợp được dư luận quan tâm trong các đợt xét giáo sư, phó giáo sư khác về yếu tố “trẻ” như TS Trần Đình Thắng, khoa hóa học, Trường đại học Vinh; TSKH Phùng Hồ Hải, Viện toán học, Viện Hàn lâm khoa học công nghệ Việt Nam. Tuy nhiên, thời điểm được công nhận đạt tiêu chuẩn giáo sư, TS Trần Đình Thắng 41 tuổi, còn TSKH Phùng Hồ Hải 42 tuổi. 

Quý Hiên/TNO