Từ những “ngôi nhà xanh”, các buổi dọn vệ sinh định kỳ đến những sáng kiến tái chế trong trường học, hành trình bảo vệ môi trường ở miền núi Quảng Trị đang lan tỏa mạnh mẽ từ những việc làm nhỏ. Khi phụ nữ và học sinh trở thành trung tâm của sự thay đổi, nếp sống xanh đang dần hình thành, tạo nên diện mạo mới cho các thôn bản Vân Kiều, Pa Kô.
Khi phụ nữ là “hạt nhân” cho thay đổi
Trước đây, tình trạng túi nilon, đồ nhựa dùng một lần hay việc xả rác sinh hoạt một cách bừa bãi còn khá phổ biến. Nguyên nhân vì điều kiện xử lý rác chưa thuận lợi, phần khác do thói quen lâu năm trong sinh hoạt của người dân. Song, những năm gần đây, nhận thức của đồng bào Vân Kiều, Pa Kô thực sự đang thay đổi. Họ hiểu rằng nếu không giữ gìn môi trường, không thu gom, tập kết rác thải đúng nơi quy định và xử lý rác thải thì sẽ để lại hậu quả nặng nề.
Hưởng ứng chủ trương của Nhà nước về phân loại và xử lý rác thải, chính quyền địa phương cùng nhiều tổ chức, dự án đã phối hợp để hỗ trợ người dân miền núi Quảng Trị trong việc bảo vệ môi trường, xây dựng đời sống miền núi ngày càng văn minh, sạch đẹp. Trong đó, Plan là một trong những đơn vị đã đồng hành tích cực với các hoạt động hết sức cụ thể tại các xã A Dơi, Lìa, La Lay, Tà Rụt và Đakrông…
Kể từ tháng 10-2024 đến tháng 9-2025, với sự tài trợ của Đại sứ quán Ireland, Plan đã phối hợp cùng người dân và chính quyền địa phương triển khai tại 11 thôn của 2 xã Lìa và Đakrông để cung cấp 6 thùng đựng rác loại 240 lít, 3 xe chở rác và 12 “ngôi nhà xanh” cùng với 3 mô hình thu gom vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật. Bên cạnh đó, Plan đã tổ chức 1 lớp tập huấn cho 36 cán bộ thôn, hội viên phụ nữ; 18 cuộc truyền thông tại 8 thôn bản và hỗ trợ xây dựng 8 hố rác tập trung. Kết quả, chỉ trong một năm, các thôn bản đã chủ động tổ chức hơn 40 đợt tổng dọn vệ sinh đường làng, ngõ xóm, nhà văn hóa cộng đồng, sân chơi cho trẻ em, thu hút hơn 2.000 lượt người dân tham gia.
Chị Hồ Thị Thương – Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Đakrông cho biết: “Phụ nữ Vân Kiều không chỉ đảm đang trong đời sống gia đình, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc vận động, hướng dẫn và thực hành giữ gìn môi trường trong cộng đồng. Năm 2026, chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với Plan để nhân rộng các mô hình thu gom và xử lý rác thải ở các thôn bản trên địa bàn. Mong muốn của phụ nữ chúng tôi cũng như mỗi người dân là góp phần làm cho nông thôn miền núi ngày càng xanh – sạch – đẹp”.
Từ lớp học ra cộng đồng
Hoạt động bảo vệ môi trường còn được Plan hỗ trợ để đưa vào trường học, nơi các em học sinh được khuyến khích tham gia từ sớm. Tại Trường PTDTBT THCS Tà Long, Plan đã phối hợp hỗ trợ xây dựng hệ thống thoát nước thải, khu tắm giặt và sơ chế thực phẩm, với kinh phí gần 52 triệu đồng. Công trình giúp giảm ô nhiễm, cải thiện môi trường học đường và điều kiện sinh hoạt của học sinh.
Còn tại Trường PTDTBT TH&THCS Ba Tầng, xã A Dơi, phong trào “Xanh hóa học đường” được khởi động bằng Hội thi sáng kiến thích ứng biến đổi khí hậu. Các thầy cô giáo và các em học sinh đã say mê sáng tạo, biến rác thải nhựa thành chậu hoa, tranh treo tường, mô hình Hệ mặt trời… Mỗi sản phẩm từ đôi tay của mỗi thầy cô, mỗi học sinh là sự gửi gắm thông điệp: “Mỗi hành động nhỏ vì môi trường đều góp phần vì một trái đất xanh”.
Nhận thức của học sinh dần thay đổi, nhiều em đã tự giác thu gom, phân loại rác và hướng dẫn các bậc cha mẹ bỏ rác đúng nơi quy định. Những thay đổi nhỏ ấy cứ lan tỏa dần từ mỗi gia đình ra với cộng đồng, tạo nên một sự chuyển biến bền vững. Thầy Hoàng Vũ Bằng Giao, Hiệu trưởng Trường PTDTBT TH&THCS Ba Tầng chia sẻ: “Các em học sinh rất hào hứng khi được tham gia các hoạt động sáng kiến về bảo vệ môi trường. Các em chính là những tuyên truyền viên tích cực, giúp lan tỏa ý thức sống xanh đến từng thôn bản”.
Trong một năm qua, Plan đã phối hợp tổ chức 10 lượt truyền thông và 5 sáng kiến thích ứng biến đổi khí hậu trong trường học như thu gom rác thải, xây dựng hệ thống thoát nước, hầm ủ rác hữu cơ, lắp đặt đèn năng lượng mặt trời trên các tuyến đường… thu hút 1.564 học sinh tham gia, trong đó có 776 em là học sinh nữ.
Năm 2026, chính quyền và các đoàn thể địa phương sẽ huy động các nguồn lực để mở rộng mô hình ra nhiều thôn bản khác. Dự kiến sẽ có khoảng 60 mô hình thu gom và phân loại rác thải được triển khai, hướng dẫn ủ rác hữu cơ làm phân bón, kết hợp trồng rau sạch phục vụ bữa ăn gia đình. Đồng thời tổ chức từ 3 đến 4 cuộc truyền thông cụm về thu gom, xử lý rác thải, và xây dựng thêm các “ngôi nhà xanh” tại trung tâm xã, trường học và thôn bản.
Hiền Lương
Bình luận (0)