Lạnh bất thường, mai tết ngủ đông

Càng về ngày cuối năm, thời tiết se lạnh đột ngột khiến cho kế hoạch o bế mai tết của nhà vườn bị đảo lộn. Dù lặt lá cả tuần nay, có nơi nhà vườn trưng ra bán, nhưng chậu mai thì vẫn còn ngủ đông mà không chịu hé nụ. Không những vậy, người trồng mai tết năm nay còn bị thất thu vì thời tiết các tỉnh phía bắc lạnh giá, thương lái không dám vào lấy hàng…

Dọc con đường Kha Vạn Cân, quận Thủ Đức, mai tết xếp thành dãy dài, chủ yếu là loại ghép kiểng bonsai với đủ loại kích cỡ trông khá hấp dẫn. Còn hơn mười ngày nữa mới đến tết nên không khí mua bán chưa sôi động, khách chủ yếu chỉ ghé vào xem, tham khảo giá chứ ít ai mua.

Thời tiết khác thường khiến nhà vườn khó chọn thời điểm tuốt lá mai. Ảnh: Đặng Hoàng

Khó có mai đẹp

Quan sát kỹ từng chậu mai kiểng bonsai, dù nhà vườn lặt lá cách nay khoảng một tuần, nhưng hầu hết các nụ bung ra trên cành chỉ vừa bằng… ngòi bút, có nhiều chậu thậm chí mới nhú lá non. Hiện tượng này, không chỉ xảy ra ở một vườn mà hầu hết khu vực trồng mai ở vùng ven ngoại thành TP.HCM như phường Linh Đông, Hiệp Bình Phước, Hiệp Bình Chánh (Thủ Đức), Gò Vấp, Bình Chánh, thậm chí là Dĩ An (Bình Dương) và các tỉnh miền Tây.

Ông Hai Cẩm, chủ vườn mai ở Dĩ An, người đang đứng bán 1.200 chậu bonsai ở gần cầu Gò Dưa đường Kha Vạn Cân, khẳng định: năm nay rất hiếm có mai đẹp ưng ý. Dẫn chúng tôi đi thăm từng chậu mai, ông Hai Cẩm nói thêm: “Số mai này tui lặt lá từ ngày 13 – 14 tháng chạp, đúng lịch là hôm nay (17 tháng chạp) phải bung nụ, đến khoảng 22, 23 ra vỏ trấu và một tuần sau nở hoa lai rai là vừa đúng dịp tết. Nhưng năm nay vì thời tiết quá lạnh, cây mai không chỉ ra nụ nhỏ mà còn không đều, có chậu đến bây giờ chỉ thấy lá”.

Là người có kinh nghiệm trồng mai kiểng lâu năm, ông Năm Đông, chủ vườn mai có tiếng ở phường Linh Đông, Thủ Đức cũng cho rằng, nhiệt độ thích hợp nhất để cây mai bung nụ đẹp sau khi lặt lá phải 32 – 34^oC vào ban ngày và 25 – 28^oC ban đêm. Tuy nhiên, khoảng hơn tuần nay, thời tiết ở các tỉnh miền Đông, miền Tây đột ngột trở lạnh, ban ngày có hôm còn 17 – 25^oC, ban đêm tụt xuống 18 – 20^oC khiến chậu mai lặt lá xong thì “nín” luôn, không chịu bung nụ.

Anh Hồ Văn Đức, chủ vườn mai ở xã Vĩnh Lộc A, Bình Chánh rầu rĩ: do thời tiết lạnh bất thường nên nhà vườn dù có kinh nghiệm lâu năm cũng khó tính đúng thời điểm lặt lá. “Lặt lá sớm thì sợ mai bung nụ trước, lặt trễ thì sợ mai ăn tết trễ. Tâm lý này khiến hầu hết nhà vườn chần chừ, đợi đến tận 15 – 17 tháng chạp mới lặt đồng loạt, nếu trời vẫn lạnh kéo dài đến cận tết thì năm nay thị trường vắng bóng mai đẹp”, anh Đức khẳng định.

Thất thu thị trường mai bán ra Bắc

Thị trường phía Bắc, nhất là Hà Nội thường hội tụ mai của các nhà vườn lớn từ các tỉnh miền Tây, miền Đông và miền Trung. Trong đó, nét độc đáo thương hiệu mai ghép bonsai Sài Gòn đưa ra tranh tài vài năm gần đây không còn dừng lại ở số lượng 22 – 30 cánh màu trắng, vàng, xanh, đỏ như trước đây mà là những chậu mai vàng “cổ”. Gốc mai càng lâu năm càng tốt, thân phải có nhiều nhánh, hoa có 10 – 12 cánh trở lên, nụ nở bung đều và phải có hương thơm, được uốn theo tứ diện, nhiều tầng, nhiều thế.

Ông Năm Nga, chủ vườn mai kiểng lâu năm ở Linh Đông, Thủ Đức nhận xét: “Với thời tiết bất lợi như hiện nay thì e rằng, năm nay người dân Hà Nội sẽ không còn được thưởng thức những chậu mai vàng rực từ trong Nam đưa ra nữa”.

Các năm trước, vườn mai trên 1.000 chậu của ông Nam Đông thường được thương lái Hà Nội vào đặt mua phân nửa. Nhưng năm nay, ông chỉ bán được hơn trăm chậu vì mai không bung nụ. “Đầu tháng chạp âm lịch họ vào đặt 500 chậu, giá 1 – 1,5 triệu đồng/chậu. Trời lạnh tui cứ chần chừ không lặt lá. Đến lúc họ đánh xe tải vào lấy thì mai bung nụ không kịp”, ông Năm Đông tiếc rẻ.

Hầu hết nhà vườn trồng mai ở TP.HCM đều thừa nhận năm nay họ thất thu thị trường mai phía Bắc. Chủ vườn mai Phú Cường ở Linh Xuân, Thủ Đức buồn thiu, nói: “Chưa năm nào làm mai tết khó như năm nay, gần đến ngày giao hàng cho lái mà chậu nào chậu nấy cứ trơ ra. Nụ bung lỗ chỗ, không đều”.

Theo giới nhà vườn, từ ngày 17 đến 22 tháng chạp là thời gian cánh lái từ phía Bắc đánh xe tải vào lấy mai. Do đó, mai đưa ra bán ở phía Bắc phải được lặt lá sớm hơn một tuần so với bán ở thành phố, nghĩa là chậu mai phải bung vỏ trấu, thậm chí lác đác nở hoa, vì khi ra Bắc, gặp thời tiết lạnh mai sẽ nở chậm. Năm nay, do thời tiết quá lạnh nên thương lái không dám vào lấy mai, số ít chấp nhận rủi ro vào lấy thì nhà vườn lại không làm ra mai để giao.

Ông B.S., người có tiếng trong giới nhà vườn chuyên xuất mai ra Bắc ở phường Linh Đông, Thủ Đức năm nay cũng phải chịu đầu hàng trước thời tiết quá khắc nghiệt. “Tui được đặt hàng ba xe tải, số lượng gần 600 chậu, nhưng đến hôm nay mới giao chưa đầy một xe, còn lại đành phải chịu thua vì không cách gì o bế để mai ra nụ đúng lịch”, ông B.S. buồn rầu nói.

Nguồn SGTT