Việc phát triển các trung tâm logistics, cảng cạn, kho ngoại quan và vận tải đa phương thức đang đóng vai trò hỗ trợ hiệu quả cho các ngành xuất khẩu chủ lực. Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu rộng, logistics cần được phát triển đồng bộ với chiến lược phát triển thị trường thông qua vận tải đa phương thức, hiện đại hóa hệ thống cảng và hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng chuỗi cung ứng hiệu quả, bền vững.
Điều chỉnh mô hình kinh doanh dịch vụ logistics
Tại TP.HCM vừa diễn ra Diễn đàn logistics 2025, bà Định Thị Bảo Linh – Phó Giám đốc Trung tâm thông tin công nghiệp và thương mại – cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, khối lượng vận chuyển hàng hóa của Việt Nam đạt 1.438,59 triệu tấn, tăng 14,28% so với cùng kỳ. Các phương thức vận tải đều tăng trưởng, trong đó đường bộ đạt 1.057,93 triệu tấn, chiếm 73,53%; đường thủy nội địa đạt 302,78 triệu tấn, chiếm 21,05%; đường biển đạt 74,98 triệu tấn, tăng 15,17%; đường sắt đạt 2.681,86 nghìn tấn, tăng 6,54%; đường hàng không đạt 224,39 nghìn tấn, tăng 6,61%. Trong các phương thức vận chuyển, vận tải đường bộ chiếm tỷ trọng chính, vận tải đường biển có tốc độ tăng nhanh nhất.
Trong 6 tháng cuối năm, việc sắp xếp lại các tỉnh, thành tạo không gian cho phát triển logistics quy mô lớn. Quy mô dân số và diện tích tăng lên, tạo điều kiện cho việc xây dựng chiến lược phát triển tổng thể, quy hoạch đồng bộ các ngành kinh tế, hạ tầng giao thông, logistics, đô thị, khu công nghiệp, khu nông nghiệp công nghệ cao.
Bà Linh cho rằng, trong tình hình mới cũng đặt ra các yêu cầu mới, đòi hỏi chiến lược mới và rõ ràng trong khai thác hạ tầng, phân bổ trung tâm kho vận và xây dựng khả năng tích hợp vận tải – lưu trữ – phân phối. Bên cạnh đó cần điều chỉnh mô hình kinh doanh dịch vụ logistics. Ví dụ, việc xây dựng các trung tâm phân phối vệ tinh tại những điểm trung chuyển chiến lược như Dĩ An, Nhơn Trạch, Phú Mỹ giúp rút ngắn thời gian giao hàng, giảm tải cho kho chính và tăng khả năng phục vụ đa điểm. Ngoài ra, chúng ta có thể dịch chuyển các cơ sở logistics lớn ra ngoài vùng lõi đô thị để giảm chi phí thuê mặt bằng phù hợp với chiến lược phát triển logistics xanh, hướng đến vận hành tiết kiệm năng lượng và giảm khí thải – phù hợp với định hướng của Hà Nội và TP.HCM trong việc hạn chế phương tiện sử dụng xăng dầu gây ô nhiễm trong nội đô.
Bà Nguyễn Thảo Hiền – Phó Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, Bộ Công thương – cho biết, chỉ số hiệu quả logistics của Việt Nam đã vươn lên đứng thứ 43/139 toàn cầu và thứ 5 trong ASEAN. Quy mô thị trường logistics hiện đạt khoảng 45-50 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng trung bình 12-14%/năm. Cùng với đó, việc phát triển các trung tâm logistics, cảng cạn, kho ngoại quan và vận tải đa phương thức đang đóng vai trò hỗ trợ hiệu quả cho các ngành xuất khẩu chủ lực như điện tử, dệt may, nông – thủy sản. Tuy nhiên, trước tình hình kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng trong thế giới đầy biến động, lĩnh vực logistics cũng đối mặt với nhiều khó khăn, từ chi phí, hạ tầng, quy chuẩn đến các ràng buộc thương mại mới.
“Logistics là trụ cột quan trọng giúp ổn định chuỗi cung ứng, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy xuất khẩu. Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu rộng, logistics cần được phát triển đồng bộ với chiến lược phát triển thị trường thông qua vận tải đa phương thức, hiện đại hóa hệ thống cảng và hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng chuỗi cung ứng hiệu quả, bền vững. Bên cạnh đó, chúng ta cần tăng cường đầu tư vào hạ tầng vận tải, logistics để nâng cao chất lượng dịch vụ, năng lực thích ứng trong bối cảnh biến động và thay đổi nhanh”, bà Hiền chia sẻ.
Đầu tư hạ tầng
Ông Nguyễn Duy Toàn – Giám đốc Công ty giải pháp vận tải Ratraco – cho hay, trong những phương thức vận chuyển thì phương thức vận chuyển bằng đường sắt ổn định và bền vững. Do đó, đây cũng là lựa chọn của doanh nghiệp trong vận chuyển hàng hóa. Dự kiến đến năm 2030 khi các tuyến đường sắt đang đầu tư được hoàn thiện, với chi phí ổn định, thời gian vận chuyển đúng lịch trình, doanh nghiệp sẽ có thêm phương thức vận chuyển tiềm năng bên cạnh phương thức vận chuyển bằng đường bộ và đường thủy. Để phương thức vận chuyển bằng đường sắt phát triển, chúng ta cần đầu tư nối dài ga, đầu tư thêm các phương tiện hỗ trợ cho vận tải đường sắt. Đồng thời phải gỡ khó cho các rào cản về kỹ thuật, thành lập cơ quan kiểm dịch… để hàng hóa đến các nước dễ dàng hơn, thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu tăng trưởng.
Theo ông Đinh Xuân Khánh – Giám đốc Trung tâm Logistics Tân Cảng Sài Gòn, để phát triển vận tải đa phương thức cần thông thoáng các thủ tục về thuế quan, các giấy phép con được tích hợp vào hệ thống một cửa của quốc gia tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp. Ngoài ra, cần thành lập ủy ban điều phối vùng và quốc gia để hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động logistics. Bên cạnh đó, cần liên tịch giữa các bộ, ngành để điều chỉnh chính sách, thông tư, nghị định tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.
“TP.HCM là siêu đô thị, hội tụ cảng biển, đa dạng trong vận hành logistics. Mong cơ quan Nhà nước, lãnh đạo TP lắng nghe, điều chỉnh hợp lý chi phí hạ tầng cảng biển và không phân biệt hàng hóa giúp hoạt động vận chuyển thuận lợi, không bị rào cản”, ông Khánh bày tỏ.
Ông Juergen Weber – Chủ tịch Tiểu ban Giao thông và logistics, Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam – cho rằng, muốn hoạt động logistics Việt Nam vươn tầm, cần đẩy mạnh đầu tư hạ tầng đường bộ, đường thủy. Thủ tục về hải quan cần tự động hóa để quy trình được rút ngắn, đơn giản hóa cho doanh nghiệp. Mục tiêu giảm chi phí phải được ưu tiên đầu vì 65% chỉ số GRDP của Việt Nam phụ thuộc vào logistics. Cùng với đó, Việt Nam phải nâng cao chất lượng kho bãi, tăng tốc phát triển hạ tầng, hoàn thành các dự án đầu tư công như: Cao tốc Bắc – Nam, hiện đại hóa hạ tầng logistics để kết nối tốt hơn, phát huy lợi thế vị trí địa lý. Tối giản quy trình thủ tục hành chính, chính sách trong quản ly mở đường cho doanh nghiệp hoạt động tốt hơn. Song song đó, Chính phủ Việt Nam cần có cơ chế ưu đãi cho nhà đầu tư, huấn luyện đội ngũ nhân viên logistics giỏi kỹ năng, trình độ cao – nguồn nhân lực đang bị thiếu hụt. Trong quá trình đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, Việt Nam cần nhắm đến đối tượng đầu tư logistics, nhất là nhà đầu tư FDI để tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Song Hậu
Bình luận (0)