Luật Đất đai 2024: Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất

Vừa qua, tại TP.HCM, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức hội nghị tập huấn chuyên môn nghiệp vụ về quản lý đất đai năm 2024. Hội nghị nhằm hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ về công tác đăng ký đất đai; cấp giấy chứng nhận; đo đạc, lập bản đồ địa chính; xây dựng cơ sở dữ liệu và hệ thống thông tin đất đai; thống kê, kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2024…

Triển khai Luật Đất đai 2024 giúp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất

Theo ông Lê Minh Ngân – Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Luật Đất đai năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 1-8-2024) đưa những nội dung mới mang tính đột phá của luật sớm đi vào cuộc sống, góp phần thực hiện mục tiêu đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Trong đó, đã bao quát toàn diện các mặt công tác quản lý đất đai; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính, phát huy vai trò, trách nhiệm, tính chủ động của chính quyền địa phương các cấp trong quản lý, sử dụng đất đai…

Thêm 2 trường hợp bị thu hồi giấy chứng nhận

Giới thiệu những nội dung mới, trọng tâm của Luật Đất đai năm 2024 liên quan đến đăng ký đất đai; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; ông Mai Văn Phấn – Cục trưởng Cục Đăng ký và Dữ liệu thông tin đất đai – cho biết, Luật Đất đai 2024 bổ sung thêm 2 trường hợp thu hồi giấy chứng nhận là đấu giá, giao quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất theo yêu cầu của tòa án, cơ quan thi hành án mà người phải thi hành án không nộp giấy chứng nhận; bản án hoặc quyết định của tòa án đã được thi hành hoặc văn bản kiến nghị của cơ quan thi hành án về việc thi hành bản án, quyết định theo quy định của pháp luật, trong đó có nội dung yêu cầu thu hồi giấy chứng nhận đã cấp (khoản 5 Điều 152).

Điều 246 Luật Đất đai đã sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 106 Luật Thi hành án, cụ thể: Trường hợp tài sản là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất mà đủ điều kiện nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận thì cơ quan thi hành án có trách nhiệm đề nghị cơ quan có thẩm quyền thực hiện cấp giấy chứng nhận cho người mua được tài sản thi hành án.

Trường hợp tài sản là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất đã được cấp giấy chứng nhận mà không thu hồi được giấy chứng nhận đã cấp thì cơ quan thi hành án có trách nhiệm đề nghị cơ quan có thẩm quyền thực hiện thu hồi hoặc hủy giấy chứng nhận đã cấp và cấp giấy chứng nhận cho người mua được tài sản thi hành án.

Đối với dự án bất động sản, giấy chứng nhận được cấp cho một hoặc nhiều căn hộ

Liên quan đến việc cấp giấy chứng nhận, ông Phấn lưu ý, đối với dự án bất động sản, giấy chứng nhận được cấp cho một hoặc nhiều căn hộ, văn phòng, cơ sở thương mại, dịch vụ thuộc sở hữu của chủ đầu tư; không cấp giấy chứng nhận đối với công trình công cộng theo quy hoạch chi tiết.

Đối với các dự án được áp dụng cơ chế thỏa thuận, chỉ cấp giấy chứng nhận khi chủ đầu tư đã hoàn thành thủ tục đất đai để thực hiện dự án. Đối với tổ chức tôn giáo/tôn giáo trực thuộc, diện tích sử dụng chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh thất, thánh đường, trụ sở thì thời hạn lâu dài, hình thức giao đất không thu tiền; phần diện tích còn lại theo chế độ và thời hạn của loại đất tương ứng.

Cấp giấy chứng nhận đối với đất đai có nguồn gốc từ nông, lâm trường quy định tại khoản 2 Điều 137; điểm c khoản 1 và các điểm a, b, c, d, đ khoản 2, Điều 181 Luật Đất đai.

Đất do hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng có nguồn gốc của tổ chức thì phải bàn giao cho UBND cấp huyện nơi có đất để thực hiện cấp giấy chứng nhận.

Thẩm quyền quyết định số tiền sử dụng đất được giảm thuộc cơ quan thuế

UBND TP.HCM vừa ban hành quyết định bãi bỏ Quyết định số 4705/QĐ-UBND ngày 14-10-2023 của UBND TP về ủy quyền quyết định miễn, giảm tiền sử dụng đất đối với người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ trên địa bàn TP.

Lý do bãi bỏ, căn cứ khoản 3 Điều 157 Luật Đất đai năm 2024 và khoản 8 Điều 19 Nghị định số 103/2024/NĐ-CP ngày 30-7-2024 của Chính phủ quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì thẩm quyền quyết định số tiền sử dụng đất được giảm thuộc cơ quan thuế, không còn thuộc UBND cấp tỉnh nên việc ủy quyền quyết định miễn, giảm tiền sử dụng đất theo Quyết định số 4705 đã hết hiệu lực, cần được bãi bỏ.

Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, Cục Thuế TP, UBND TP.Thủ Đức và các quận, huyện căn cứ quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về người có công để thực hiện việc miễn, giảm tiền sử dụng đất cho người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ trên địa bàn TP theo quy định.

B.T

Thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa nhưng hình thành trước thời điểm ban hành quy định diện tích tối thiểu tách thửa thì vẫn được cấp giấy chứng nhận. Trường hợp thửa đất đã được cấp giấy chứng nhận khi đo đạc lại mà diện tích đất ở tăng thêm vượt hạn mức công nhận nhưng ranh giới không thay đổi thì phải thực hiện nghĩa vụ tài chính tại thời điểm cấp giấy chứng nhận trước đây.

Không được cấp giấy chứng nhận đối với đất thuê

Cũng theo ông Phấn, Điều 151 Luật Đất đai 2024 quy định về các trường hợp không cấp giấy chứng nhận về đất từ 1-8-2024 gồm: Đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích; đất được giao để quản lý; đất thuê, thuê lại của người sử dụng đất, trừ trường hợp thuê, thuê lại đất của chủ đầu tư; đất nhận khoán; đất đã có quyết định thu hồi của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (trừ trường hợp đã quá 3 năm kể từ thời điểm có quyết định thu hồi mà không thực hiện); đất đang có tranh chấp, đang bị kê biên, áp dụng biện pháp khác để bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự; quyền sử dụng đất đang bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của pháp luật; tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất để sử dụng vào mục đích công cộng không nhằm mục đích kinh doanh.

Về tài sản, Luật Đất đai 2024 quy định các trường hợp không cấp giấy chứng nhận từ 1-8-2024 gồm: Tài sản gắn liền với đất mà thửa đất có tài sản đó thuộc trường hợp không cấp giấy chứng nhận hoặc không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận; nhà ở hoặc công trình xây dựng được xây dựng tạm thời hoặc xây dựng tạm thời bằng vật liệu tranh, tre, nứa, lá, đất; tài sản gắn liền với đất đã có thông báo hoặc quyết định giải tỏa hoặc đã có quyết định thu hồi đất (trừ trường hợp đã quá 3 năm kể từ thời điểm có các thông báo, quyết định mà không thực hiện); nhà ở, công trình được xây dựng sau thời điểm công bố cấm xây dựng; xây dựng lấn, chiếm mốc giới bảo vệ các công trình hạ tầng kỹ thuật, di tích lịch sử – văn hóa đã xếp hạng; tài sản gắn liền với đất được tạo lập từ sau thời điểm quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; tài sản thuộc sở hữu của Nhà nước.

Nhật Huy