Trong quá trình làm bài thi, một số học sinh hay bị căng thẳng, áp lực khiến các em tạm quên kiến thức dù trước đó đã học cẩn thận. Khi gặp phải tình trạng này, các em cần phân tán áp lực bằng cách thay đổi môi trường để lấy lại bình tĩnh, nhớ lại kiến thức làm bài.
Đó là chia sẻ của chuyên gia tâm lý Đào Lê Tâm An dành cho học sinh cuối cấp sắp bước vào kỳ thi tuyển sinh lớp 10 công lập và tốt nghiệp THPT năm 2025.
Thay đổi môi trường
Theo ông An, hai kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập và tốt nghiệp THPT rất quan trọng, tất cả học sinh cuối cấp đều đặt niềm tin và kỳ vọng vào hai kỳ thi này. Khi sự quan trọng được đặt lên hàng đầu thì các em không tránh khỏi những căng thẳng, áp lực trong học tập và thi cử. Có những em trước đó đã tập trung ôn tập kỹ lưỡng nhưng khi bước vào phòng thi thì gặp căng thẳng nên quên kiến thức. Căng thẳng có những biểu hiện như: chảy mồ hôi, tim đập mạnh, hồi hộp, có người bị đau bụng… Khi gặp các biểu hiện này, học sinh nên tìm cách phân tán áp lực, căng thẳng bằng cách thay đổi môi trường. Cụ thể, thay vì ngồi một chỗ, các em nên đứng lên uống vài ngụm nước hoặc xin ra nhà vệ sinh rửa mặt cho tỉnh táo, đồng thời hít thở sâu để tâm lý ổn định. Những em biết được điểm yếu của mình tốt nhất nên tự trang bị thuốc, kẹo… để khi gặp căng thẳng, áp lực lấy ra sử dụng. Ví dụ, những em hay bị đau bụng khi gặp căng thẳng thì trước ngày thi nên ra nhà thuốc mua viên thuốc giảm đau bụng khi lo lắng. Ngược lại, những em hay bị đổ mồ hôi nên chuẩn bị cho mình chiếc khăn tay để lau. Bên cạnh đó, các em có thể chuẩn bị cho mình viên kẹo socola (gỡ nhãn). Viên kẹo này có chất cà phê nên khi ngậm vào kích thích não bộ, giúp các em trở nên tỉnh táo, lấy lại năng lượng làm bài.
Áp dụng quy tắc “40 và 5”
Để việc ôn tập diễn ra hiệu quả, ông An giới thiệu quy tắc “40 và 5”. Quy tắc này cụ thể như sau: học sinh nên chú tâm ôn tập trong 40 phút và nghỉ 5 phút. Quy trình này cần lặp lại từ 2-3 lần trong một buổi học. Trong quá trình nghỉ ngơi, các em nên cài đồng hồ nhắc nhở, tránh nghỉ quá lâu sau đó mới quay trở lại học tập, vì như vậy sẽ làm chúng ta mất nhiều thời gian nhưng ôn tập lại không được bao nhiêu. “Trong thi cử, nhiều em học tập một cách dồn ép làm cho cơ thể quá mệt mỏi nhưng lại học đâu quên đó, không đạt hiệu quả. Tốt nhất các em nên cân bằng giữa việc học và nghỉ ngơi để việc học đạt hiệu quả cao”, ông An gợi ý.
Cũng theo ông An, trong quá trình ôn tập, học sinh cần có những hoạt động thư giãn, giúp máu lưu thông, ghi nhớ hiệu quả. Theo đó, các em có thể tập vài động tác thể dục, chơi cầu lông, nhảy… Lưu ý nên hoạt động giải trí nhẹ nhàng, tránh quá sức. “Nhiều em cho rằng nên giải trí bằng hình thức chơi game, xem ti vi. Tuy nhiên, khi các em giải trí bằng cách này không những không giúp đầu óc thư giãn mà còn khiến não bộ liên tục xử lý thông tin, dẫn đến việc càng thư giãn… càng bị mệt”, ông An lưu ý. Bên cạnh đó, học sinh có thể thư giãn bằng cách di chuyển ra khu vực có nhiều cây xanh, đi bộ… để vừa học tập vừa phát triển về mặt thể chất.
Khi cảm thấy căng thẳng, các em có thể trò chuyện với ba mẹ, anh chị trong gia đình và bạn bè. Theo một nghiên cứu trên Tạp chí Psychiatry, những người ít giao tiếp sẽ dễ có những phản ứng tiêu cực với căng thẳng. Khi được trò chuyện nhiều hơn, những vấn đề mình gặp sẽ được tháo gỡ, giúp bản thân phân tích và loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực, sự lo âu, căng thẳng sẽ dần mất đi. Ngồi thiền cũng giúp chúng ta giảm căng thẳng. Theo đó, chúng ta chỉ cần 10 phút ngồi thiền mỗi ngày là sẽ giúp bản thân giải phóng năng lượng tiêu cực và tăng cường sự tập trung hơn.
Ăn uống đủ chất dinh dưỡng
Theo ông An, việc ăn uống lành mạnh, đủ chất dinh dưỡng cần duy trì mọi lúc, mọi nơi, đặc biệt là trong mùa thi. Tuy nhiên, một số học sinh vì “tâm linh” nên ăn kiêng một số thực phẩm như: cá, chuối, óc heo, đậu hũ…, trong khi đây là những thực phẩm giàu dinh dưỡng. “Trong mùa thi cử, các em cần ăn uống đủ bữa, đủ chất dinh dưỡng. Ngoài việc áp dụng một chế độ dinh dưỡng đầy đủ các nhóm thực phẩm (tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất), học sinh nên tăng cường ăn các thực phẩm lành mạnh như: rau, trái cây, ngũ cốc, sữa, cá, thịt gia cầm… “Những thực phẩm này đặc biệt tốt vào mùa thi, giúp cung cấp dinh dưỡng để cơ thể có thể hoạt động ở mức tối ưu, đặc biệt là cung cấp năng lượng cho hoạt động của não và hỗ trợ duy trì trí nhớ. Ăn uống lành mạnh cũng giúp ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe có thể gây bất lợi trong học tập và thi cử”, ông An chia sẻ.
Ông An cho biết thêm, chỉ cần học sinh ăn uống đủ chất dinh dưỡng là đảm bảo sức khỏe, không nhất thiết phải ăn những thực phẩm quá đắt tiền (nếu không có điều kiện). Một chú ý nữa là các em không nên ăn những thực phẩm lạ, khác biệt so với mọi người. Bởi vì khi ăn những thực phẩm lạ, các em có thể bị ảnh hưởng đến đường tiêu hóa, làm ảnh hưởng đến việc ôn tập, thi cử. Các em nên ưu tiên ăn những thực phẩm quen thuộc thường ngày hay dùng. Trước ngày thi, các em không nên ăn uống bên ngoài vì chẳng may xui rủi có thể bị ngộ độc thực phẩm, không thể tham gia kỳ thi được. “Trong kỳ thi, các em cần cố gắng hết sức mình, nếu chẳng may không đậu thì các em vẫn còn nhiều hướng đi khác. Vì vậy, các em đừng lo lắng quá mức làm ảnh hưởng đến tinh thần và sức khỏe”, ông An khuyên.
Bài, ảnh: Kiều Khánh
Tin liên quan
Lựa chọn nào cũng đi đến thành công nếu bản thân nỗ lực học tập
Vào lớp 10: Môn thứ 3 không thi quá 3 năm liên tiếp
TP.HCM lấy ý kiến xây dựng Kế hoạch tuyển sinh đầu cấp năm học 2025-2026
Bình luận (0)