Sau ba tiếng trống báo giờ, tôi đã có mặt ở cửa lớp 6C. Đây là lớp tôi vừa chủ nhiệm vừa dạy văn. Tôi bước vào lớp trong không khí nghiêm trang đứng chào của các em. “Vâng! Xin mời các em ngồi!”. Phút kiểm tra bài cũ bắt đầu. Tôi mở sổ gọi: “Lê Thị Thêu lên bảng!”. Nhưng tôi nhắc đến lần thứ ba vẫn không thấy Thêu đâu. Thấy lạ, tôi đưa mắt nhìn, nhận ra ở góc lớp Thêu đang gục mặt xuống bàn khóc rấm rứt. Em không thuộc bài, sợ quê nên làm vậy để thầy thương mà bỏ qua ư? Không, rất có thể em đang gặp sự cố gì đó về gia đình, về bản thân?… Sốt ruột, tôi gọi lớp trưởng đứng lên báo cáo. Em dõng dạc: “Dạ, thưa thầy! Bạn ấy bị mất đôi dép Tiền Phong, chú ở Hải Phòng về, mới tặng trong tiết thể dục ở sân bãi, sợ bị mẹ mắng nên bạn ấy khóc đấy ạ!”. Vậy là đã rõ. Tôi định cho dừng tiết học để điều tra thủ phạm. Nhưng không được, mọi chuyện trong giáo dục cứ phải bình tĩnh. Nóng vội sẽ hỏng việc. Hơn nữa thời gian dành cho chuyên môn không thể cắt xén tùy tiện. Nghĩ vậy tôi bình tĩnh động viên Thêu và trấn an cả lớp: “Thôi được! Hôm nay thầy cho Thêu nợ. Hôm sau sẽ trả bài lại. Còn chuyện đôi dép của em ta sẽ giải quyết vào giờ sinh hoạt hôm nay. Giờ em cứ bình tĩnh cùng cả lớp học nhé!”.
Trong suốt tiết học, tôi để ý thấy Thêu vẫn gục mặt xuống bàn. Chắc là em vẫn còn tiếc khi nghĩ đến đôi dép. Ngày đó (những năm của thập kỷ 70 thế kỷ trước) có được đôi dép nhựa Tiền Phong để đi là một mơ ước lớn của học sinh, nhất là ở vùng nông thôn như trường tôi. Để mua được đôi dép ấy phải bán ít nhất 15kg thóc. Trong khi đó mỗi công lao động của xã viên hợp tác xã chỉ được 1,5kg. Hoàn cảnh của Thêu lại cực kỳ khó khăn. Bố bị bệnh hiểm nghèo mới qua đời không lâu. Mẹ lại ốm đau luôn. Em là chị cả của bốn đứa em.
Giờ sinh hoạt lớp bắt đầu. Tôi phải giúp Thêu tìm lại đôi dép quý bằng mọi giá. Nhưng bằng cách nào đây? Trước hết tôi quyết định tác động vào ý thức tự nguyện thành khẩn nhận lỗi của học sinh. Nhưng rồi tôi chỉ nhận được sự đáp trả bằng một không khí im lặng, nặng nề. Tôi sẽ cho khám túi cả lớp? Sẽ cho cả lớp bỏ phiếu kín tố cáo thủ phạm? Nhưng nếu tất cả đều nói không thì sao? Hay kêu gọi cả lớp ủng hộ tiền mua lại đôi dép mới cho Thêu?… Tuy nhiên, vấn đề không chỉ ở đôi dép mà cái quan trọng là ở việc giáo dục lòng trung thực, thật thà của học sinh. Nghĩ vậy, tôi đi đến một quyết định: Cho cả lớp ngồi im lặng suy nghĩ. Tôi yêu cầu em lớp phó đưa tôi đến “hiện trường” để tìm hiểu thực hư. Sau khi đã tường tận mọi chi tiết, tôi quay trở về lớp.
Với thái độ tự tin chân thành, tôi nói với lớp những lời ruột gan: “Các em ạ! Qua tìm hiểu chỗ lớp ta vừa học giờ thể dục, thầy cho rằng việc đôi dép của Thêu bị mất chắc không do ai lấy cắp. Rất có thể khi học xong, cả lớp vội vàng nên ai đó đã vô tình làm rơi dép của Thêu xuống hồ ngay kề đó. Hồ nước này khá cạn nên sẽ không gặp nguy hiểm khi lội xuống, vậy em nào xung phong xuống hồ mò đôi dép giúp Thêu? Hoàn cảnh của bạn khó khăn thế nào, thầy không nói chắc các em cũng biết. Đây là lúc hơn bao giờ hết thầy hy vọng lòng tốt của các em sẽ được thể hiện!”. Một phút im lặng. Bỗng một cánh tay ở ngay bàn đầu giơ lên giữa tràng pháo tay của cả lớp. Tôi mừng khi nhận ra đó là Phong, một học sinh nổi danh quậy phá nhất khối. Để thay đổi không khí, tôi bảo lớp phó cho cả lớp hát tập thể. Bài hát thứ hai vừa kết thúc, Phong hăm hở trở lại với đôi dép ướt nhèm trên tay. Cả lớp không ai bảo ai, ào đứng dậy vỗ tay reo hò không ngớt…
Tình huống trên giúp tôi nhận ra bài học: Trong ứng xử sư phạm, sự khéo léo tế nhị, bình tĩnh, sáng suốt, hiểu rõ hoàn cảnh, tâm lý học sinh; biết tôn trọng và đề cao lòng tự trọng của học sinh luôn là bí quyết thành công.
NGUYỄN NGỌC KÝ
Bình luận (0)