Mắt lé có thể gây mù

Sinh ra được một tháng, bé Thoại Miêu – con vợ chồng anh Tư Sáng ngụ ở P.1 TP.Cao Lãnh, Đồng Tháp được nhiều người xuýt xoa với cặp mắt to tròn và đen láy. Tuy nhiên, bé có tật lé kim vì hai mắt nhìn không đều. Theo anh Sáng, chuyện mắt lé là do… trời nên đành phải chịu.

BS. Bùi Thị Thu Hương, Bệnh viện Mắt TP.HCM cho biết, lé là tình trạng nhãn cầu mắt bị lệch ra ngoài hoặc vào trong và có thể xảy ra ở một mắt hay cả hai mắt. Xét về mặt khoa học, lé là do cơ chế chi phối bị rối loạn mà cụ thể là sự điều hòa giữa các cơ trực và cơ chéo không cân bằng làm cho nhãn cầu không tụ về một hướng. Nếu quan sát kỹ, trong thực tế khi nhìn về một hướng, cặp mắt của con người phải cân xứng sau khi đưa qua đưa lại. Ngay khi mới chào đời, nhiều đứa trẻ đã bị tật lé mắt như trường hợp bé Thoại Miêu mà nguyên nhân chính là do bẩm sinh chứ không phải do môi trường. Những trường hợp đó được xếp vào loại lé bẩm sinh. Nếu lé bẩm sinh xuất hiện từ 1 đến 2 tuổi thì lé muộn là những đứa trẻ khi đã ngoài 2 tuổi mới bị tật “hai mắt không chịu nhìn về một hướng”.

Từ trước tới nay, người ta vẫn quan niệm tật lé mắt là do “trời sinh ra sao thì chịu vậy”. Vì thế, rất nhiều đứa trẻ mặc cảm với tật mắt của mình nên ảnh hưởng nhiều đến sự thiếu tự tin trong giao tiếp và sinh hoạt. Trẻ thường bị người khác, đôi khi cả người thân trong gia đình chế giễu gây ảnh hưởng nhiều đến tâm lý. Nhiều trẻ lớn lên, biết mình có tật về mắt nhưng không có người tư vấn và giúp đỡ đành chấp nhận sự thiệt thòi cho đến hết cuộc đời. Theo đánh giá của khoa học, mắt lé có liên quan đến tật khúc xạ như cận thị, viễn thị và cả loạn thị. Khi hình ảnh thu nhận của 2 mắt không khớp thì dễ dẫn đến những khó khăn trong việc quan sát. Đây chính là nguy cơ gây cho người mắt lé “xích lại gần hơn” với tật khúc xạ. Mặc dù ba mẹ không bị cận thị, nhưng sau khi hoàn thành chương trình tiểu học, bé Thoại Miêu đã phải đeo kính 0,5 độ và sau đó tăng lên 1 độ.

Gần đây, khoa học cũng đã chứng minh, mắt lé nếu không chữa trị kịp thời và đúng cách cũng sẽ dẫn đến nguy cơ mù mắt cũng như các bệnh tật khác liên quan đến nhãn cầu. Đó là câu chuyện của cô giáo Lê Thị Thanh Trúc – Trường THPT Bố Trạch, Quảng Bình tuy hồi trẻ mắt bị lé kim nhưng khi về già bị tật khúc xạ và đến nay hai mắt hoàn toàn không nhìn thấy ánh sáng. Nỗi lo của cô Trúc bây giờ không phải là số phận của mình mà là tương lai phía trước của cậu con trai út, tuy chưa bị cận thị nhưng đôi mắt đang thừa hưởng gen di truyền của mẹ.

BS. Phan Thị Minh Nguyệt – Khoa Mắt (Bệnh viện TP.Vinh) nói, bệnh lé có thể chữa được nhưng trong thực tế các phụ huynh rất ít quan tâm vì cho rằng, đây là tật nhược thị chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ chứ không ảnh hưởng gì đến sức khỏe. Đó là một quan niệm cần phải nhìn nhận lại. Theo BS. Nguyệt, trẻ từ 2 đến 5 tuổi nếu bị lé cần được phát hiện và chữa trị kịp thời vì đây là giai đoạn đem lại nhiều thành công nhất. Ngoài phẫu thuật, tật mắt lé có thể được kéo giảm bằng vật lý trị liệu với máy chỉnh quang. Điều đó có nghĩa là càng lớn tuổi dị tật lé mắt càng chữa trị khó khăn hơn.

Quang Phan