Máy bay “Hai lúa” xuất ngoại

10 năm trước đây, tên tuổi ông Trần Quốc Hải (ngụ Suối Dây, Tân Châu, Tây Ninh) nổi như cồn với những chiếc máy bay trực thăng mang thương hiệu “Hai lúa”. Không bay được ở trong nước nhưng những chiếc trực thăng đó đã được xuất khẩu sang Mỹ, Hàn Quốc.

Ông Hải và chiếc máy đào củ mì do mình sáng chế – Ảnh: N.Hậu

Ước mơ chế tạo máy bay trực thăng để bay trên vùng rẫy bón phân như ngành nông nghiệp Mỹ đã thực hiện, ông Hải dành nhiều thời gian tìm tòi, học hỏi quy trình vận hành, nguyên tắc hoạt động của máy bay.
Sau một thời gian dài nghiên cứu, năm 2003 ông chế tạo chiếc máy bay trực thăng đầu tiên. Năm 2005 chiếc máy bay thứ hai ra đời, cải tiến, hiện đại hơn chiếc trước mà giá thành chỉ bằng… một chiếc ôtô. Ông đã cùng cộng sự đưa máy bay ra đồng bay thử. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng kết luận máy bay “không thể bay được”.
Xuất khẩu máy bay
Việc một nông dân chế tạo máy bay bằng phương pháp thủ công đã được một số tổ chức khoa học kỹ thuật trên thế giới ghi nhận. Họ đã liên hệ để đưa chiếc “trực thăng ông Hải” đi chu du, triển lãm ở nhiều nước, từ Mỹ, Đức, Nhật đến Hàn Quốc, Singapore, Úc… và công nhận ông là “kỹ sư – nhà nông”.

"Tôi đã chế tạo chiếc máy bay thứ ba vào năm 2007 nhưng nó được để đó chờ thời điểm thuận tiện cất cánh". Ông Trần Quốc Hải

Ông Hải cho biết đã bán chiếc trực thăng đầu tiên cho một bảo tàng ở New York (Mỹ), chiếc còn lại Bảo tàng Busan của Hàn Quốc đã mua khi đang triển lãm ở Singapore.
Chúng tôi hỏi: “Bán máy bay được bao nhiêu tiền?”. Ông Hải cười cười không muốn tiết lộ: “Vài trăm ngàn đôla một chiếc. Nhưng toàn bộ số tiền này chúng tôi dùng để chế tạo những máy móc khác”.
Trong một chuyến đi Mỹ, ông Hải đọc được quyển sách trong đó có câu “Hãy biến máy bay, xe tăng thành máy nông nghiệp”. Quyển sách đã làm thay đổi suy nghĩ của ông, từ đó ông quyết tâm chuyển đam mê khoa học sang việc chế tạo máy nông nghiệp.
Trong những chuyến đi và làm việc với các tổ chức khoa học nước ngoài, có nhiều cơ hội ở lại định cư để có điều kiện nghiên cứu khoa học, chế tạo máy bay nhưng ông Hải đã cương quyết trở lại VN để chế tạo máy nông nghiệp.
Ông nói rằng nông dân của mình vẫn chưa được cơ giới nhiều công đoạn, họ vẫn còn dùng sức người vừa chậm vừa tốn kém nên ông muốn giúp đỡ họ cơ giới hóa để tăng năng suất và giảm sức lao động.
“Người nông dân của mình rất chất phác, trong quá trình sản xuất gặp khó khăn gì họ lại kéo đến tôi để hỏi và đây là động lực để tôi tìm tòi sáng tạo ra những máy móc nông nghiệp phục vụ sản xuất. Cũng chính nông dân đã gợi ý cho tôi trong việc chế tạo máy móc với nhiều công dụng khác nhau”- ông Hải hồ hởi.
Từ đơn đặt hàng của nông dân
Theo ông Hải, nông dân hiện nay trồng mì vẫn dựa vào sức người là chính. Với tiền công khoảng 120.000 đồng/người, khoảng 17 người mới trồng hết 1 ha/ngày – tức tốn gần 2 triệu đồng/ha. Nhưng vấn đề ở chỗ tìm nhân công không dễ vì đến mùa vụ nhiều rẫy cần người cùng lúc nên xảy ra tình trạng “giành giật” nhân công. Nhiều người gợi ý ông chế tạo máy trồng mì.
Và chiếc máy đã ra đời đáp ứng nhu cầu của người nông dân. Với máy trồng mì, mỗi ngày cùng với năm nhân công, có thể trồng được 10 ha với chi phí nhân công và xăng dầu chỉ hết 1,5 triệu đồng. Giá mỗi chiếc máy như vậy khoảng 30 – 40 triệu đồng (chưa tính đầu máy kéo). Ngoài máy trồng mì, ông còn sản xuất hàng loạt máy như máy nhổ củ mì, máy làm cỏ, máy bón phân…, cơ giới hóa gần như toàn bộ quy trình trồng mì.
Nhiều nông dân gặp ông than rằng thanh niên không gắn bó với đồng ruộng, bỏ đi làm công nhân dẫn đến thiếu người bốc vác, vận chuyển nông sản. Ông lại mày mò chế tạo chiếc máy sáu bánh chở nông sản có thể chạy trên mọi địa hình, kể cả đồi núi.
Khi người trồng cao su lo lắng mùa khô lá rụng nhiều chỉ cần bất cẩn thì cả vườn cao su bạc tỉ sẽ có nguy cơ cháy. Vườn cao su 5ha phải cần đến 10 người quét gom lá trong một ngày. Với hàng ngàn hecta cao su như hiện nay thì không thể tìm đâu ra người để làm. Nhận được lời đặt hàng, ông suy nghĩ, bắt tay vào chế tạo. Và chiếc máy thổi lá cao su đã ra đời. Chỉ cần một người một máy có thể thổi lá cao su ra khỏi gốc cây và gom lại thành hàng thẳng tắp với công suất 25 ha/ngày.
Chưa hết, nhiều người đặt hàng chế tạo máy tận thu mủ cao su lẫn trong đất cát. Sau một thời gian ngắn, ông đã khiến nhiều nông dân vui mừng khôn xiết khi cho ra đời máy “giặt” mủ cao su. Mỗi giờ máy “giặt” được 800kg mủ. Lợi ích kinh tế ở chỗ: 1kg mủ bẩn giá khoảng 9.000 đồng, sau khi “giặt” sẽ cho ra 0,5kg mủ sạch với giá khoảng 22.000 đồng/kg, giúp nông dân thu lợi hàng tỉ đồng mỗi năm…
Cứ vậy, khi có người đặt hàng ông lại tìm tòi và cho ra đời một loại máy mới. Xưởng máy chỉ với sáu người, trong đó có ông và con trai, nhưng đã chế tạo hàng trăm loại máy phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Máy nông nghiệp của ông Hải không chỉ được tiêu thụ trong nước mà đã xuất sang Lào, Campuchia và Thái Lan. “Nhiều người ngoài Hà Nội đến đặt cọc để tôi chế tạo máy đưa sang Lào. Chính phủ Campuchia cũng đặt mua 10 bộ gồm ba máy trồng, làm cỏ và bón phân cho cây mì”- ông Hải cho biết.
Tuy thành công từ “đơn đặt hàng” của nông dân nhưng khi đụng đến “Nhà nước” thì ông Hải không khỏi chạnh lòng. Ông cho biết vừa qua tỉnh Tây Ninh đã đặt hàng ông chế tạo máy nhổ củ mì, thế nhưng hiện máy này đã hoàn tất song thủ tục hành chính lại rất nhiêu khê. Thậm chí, vẫn chưa thấy tỉnh thành lập hội đồng khoa học để nghiệm thu và do vậy tiền tài trợ cho dự án vẫn chưa có. Tương tự, Sở Khoa học và công nghệ tỉnh Tây Ninh yêu cầu ông chế tạo máy thu hoạch mía và chiếc máy này đang giai đoạn hoàn tất, nhưng vẫn chưa thấy sở này đả động gì đến việc thử nghiệm để hỗ trợ vốn nghiên cứu chế tạo.

Máy móc giúp ích cho nhà nông
Kỹ sư Lê Ngọc Tĩnh – nguyên giám đốc Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ, Sở Khoa học và công nghệ tỉnh Tây Ninh – cho biết ông Trần Quốc Hải là người đam mê chế tạo máy móc kỹ thuật.
“Bản thân tôi đeo đuổi ngành ứng dụng khoa học công nghệ nên theo dõi rất kỹ những sáng chế phục vụ sản xuất nông nghiệp của ông Hải. Sau những thăng trầm trong việc chế tạo máy bay, những năm gần đây máy móc ông Hải chế tạo đã rất thiết thực phục vụ sản xuất của người nông dân, nào là máy trồng mì, máy nâng hai cầu đi trên mọi địa hình, máy giặt mủ cao su tạp, máy phun thuốc cao su…
Vừa qua, ông Hải chế tạo máy thu hoạch mía chặt nguyên cây và róc lá gần hoàn tất. Đây là một sáng tạo rất thiết thực, loại máy này nếu nhập từ nước ngoài về phải mất không dưới 5 tỉ đồng, nhưng nếu ông Hải chế tạo với vật liệu trong nước thì giá thành chưa đến 1 tỉ đồng”.
Chế tạo bao nhiêu bán hết bấy nhiêu
Bà Nguyễn Thị Thay (nguyên chủ tịch Hội Nông dân huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh):
Hầu như ông Hải chế tạo bao nhiêu máy nông nghiệp thì bán hết bấy nhiêu vì người dân đã đặt hàng hết. Người nông dân đam mê sáng tạo kỹ thuật phục vụ sản xuất nông nghiệp mà tâm huyết như ông Hải rất khó kiếm. Tuy nhiên hiện nay địa phương chỉ hỗ trợ tinh thần là chính chứ chưa có hỗ trợ về tài chính để ông Hải phát huy hết khả năng của mình, sáng tạo máy móc kỹ thuật phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Lợi nhuận tăng lên nhờ cơ giới hóa
Bà Đặng Kim Yến (thị xã Tây Ninh, chủ vườn cao su):
Tôi đã mua máy trồng cao su, máy bón phân, xịt và phun thuốc, máy thổi lá cao su… của ông Hải. Hiện vườn cao su của tôi chỉ tốn nhân công cạo mủ còn lại, thay vì thuê rất nhiều nhân công như trước đây, với máy móc, tôi chỉ cần một người lái và hai người phụ thì có thể chăm sóc cả vườn cao su. Việc cơ giới hóa giúp cắt giảm chi phí đầu tư, rút ngắn thời gian chăm sóc cây cao su và tăng lợi nhuận.

Theo NGỌC HẬU (TTO)