Mô hình dạy 2 buổi/ ngày

Năm học 2008-2009, Trường TH Lê Quý Đôn (quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ) có 46 lớp, trong đó, có 27 lớp bán trú, 7 lớp 2 buổi/ ngày và 12 lớp 1 buổi. Mặc dù, cơ sở vật chất trường vừa được xây dựng mới, khang trang nhưng vẫn không đảm bảo tất cả các lớp đều thực hiện dạy 2 buổi/ ngày do áp lực HS ngày càng tăng. Để tất cả HS được học 2 buổi/ ngày, trường cần thêm 6 phòng học nữa. Thầy Trần Quang Khiêm, Hiệu trưởng Trường TH Lê Quý Đôn, nói: “Hầu như tất cả các lớp dạy 2 buổi/ ngày đều có chất lượng cao hơn các lớp 1 buổi cùng khối”. Do HS có đến 2 buổi học/ ngày nên thời khóa biểu của HS thoải mái hơn so với các lớp 1 buổi. Nếu HS lớp một buổi, các em phải học đủ 5 tiết/ buổi thì mới tải hết chương trình chính khóa và cả các môn tự chọn, năng khiếu… thì HS lớp 2 buổi/ ngày chỉ cần học buổi sáng 4 tiết tải hết chương trình bộ môn. 3 tiết buổi chiều dùng để ôn tập bài buổi sáng, làm bài tập và học các môn năng khiếu… Rõ ràng, so với HS một buổi, HS học 2 buổi/ ngày thuận lợi hơn về thời gian và được thầy cô ôn tập, hướng dẫn thêm ở buổi thứ hai.

Cô Trần Thị Lệ Thủy, giáo viên Trường TH Lê Quý Đôn, nói: “Dù chương trình hiện nay được Bộ GD-ĐT giảm tải nhiều lần nhưng vẫn khá nặng với học sinh. Thêm vào đó là những môn năng khiếu, Anh văn… Nhiều HS tiểu học, học hết 5 tiết mỗi buổi là các em bơ phờ, mệt mỏi”. Chính áp lực thời gian nên giáo viên phải dồn hết chương trình trong một buổi, không còn nhiều thời gian để ôn tập, hướng dẫn HS làm bài tập một cách kỹ càng. HS tiếp thu trên lớp được bao nhiêu hay bấy nhiêu, về nhà chủ yếu là tự học. Ngược lại, những bài tập khó, những môn năng khiếu… HS học 2 buổi/ ngày sẽ được học vào buổi chiều với rất nhiều thời gian rảnh rỗi.

Chất lượng các lớp 2 buổi/ ngày ngày càng được chứng minh nhất là sau khi thực hiện chương trình mới. Cô Đặng Thị Hằng, Hiệu trưởng Trường TH số 2 phường Châu Văn Liêm (quận Ô Môn, TP Cần Thơ) khẳng định: “Thời gian qua chất lượng giáo dục toàn diện của trường cũng như chất lượng các phong trào mũi nhọn luôn đứng đầu quận và suýt soát với các trường ở quận trung tâm là nhờ trường tổ chức được mô hình dạy 2 buổi/ ngày cho tất cả các học sinh”. Ngoài ra, đối với nhiều phụ huynh phải đi làm giờ hành chính, không thể quản lý con em buổi chiều thì chọn mô hình học 2 buổi/ ngày là rất cần thiết. Chính hiệu quả vừa nêu nên mô hình 2 buổi/ ngày ngày càng phát triển, hiện nay, toàn TP Cần Thơ có trên 50% trường tiểu học thực hiện mô hình này. Riêng tại quận Ninh Kiều, có đến 10/13 phường có trường tiểu học thực hiện mô hình 2 buổi/ ngày vẫn chưa đáp ứng được hết nhu cầu của phụ huynh. Dự kiến, năm học 2009-2010, sau khi Trường THCS Lương Thế Vinh nâng cấp xong dãy phòng học cũ sẽ thực hiện mô hình 2 buổi/ ngày.

Không thể phủ nhận mô hình dạy học 2 buổi/ ngày khi chương trình được cho là khá nặng đối với HS phổ thông hiện nay. Nhưng để thực hiện được mô hình này là điều không dễ dàng.

Khác với các quận trung tâm mô hình 2 buổi/ ngày ngày càng mở rộng thì ở các huyện vùng ven của TP Cần Thơ còn nhiều khó khăn mô hình này có dấu hiệu chựng lại. Điển hình như huyện Vĩnh Thạnh chỉ có khoảng 1/3 trường trên địa bàn huyện thực hiện được mô hình 2 buổi/ ngày vì không đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất. Huyện Phong Điền cũng rơi vào trường hợp tương tự. Ngoài ra, nguyên nhân tế nhị nhưng không kém phần quan trọng là từ khi UBND TP Cần Thơ quyết định bỏ hẳn tiền hỗ trợ 10.000 đồng/ buổi thứ hai cho giáo viên tiểu học thì các trường cũng không mặn mà với việc thực hiện mô hình này.

Năm 1997, Trường THPT Lưu Hữu Phước (quận Ô Môn) được ngành giáo dục chọn thực hiện thí điểm mô hình dạy học 2 buổi/ ngày đối với HS THPT. Sau 3 năm thực hiện, chất lượng đại trà, tỷ lệ tốt nghiệp THPT, đậu vào các trường đại học, cao đẳng đều cao hơn những năm học trước. Thầy Thạch Khên, Hiệu trưởng Trường THPT Lưu Hữu Phước chia sẻ: “Tình trạng HS học thêm giảm hẳn khi thực hiện mô hình 2 buổi/ ngày. Quan trọng hơn là thời gian buổi thứ hai giúp giáo viên gần gũi các em để giáo dục về mặt đạo đức, rèn luyện, định hướng nhân cách cho học sinh”. Thế nhưng vẫn có những khó khăn nhất định khi thực hiện mô hình này đối với HS trung học. Những HS ở xa trường, buổi trưa phải ở lại, HS có gia đình khá thì còn ăn uống đàng hoàng, nhiều em nhà nghèo ăn uống tạm bợ, thiếu chỗ nghỉ trưa… ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe. Thầy Khên cho biết thêm: “Nhiều em không ngủ trưa còn mang bài ra đánh, tụ tập vào hàng quán, internet… mà giáo viên thì không thể quản lý được nên rất dễ sinh ra tiêu cực”. Mặt khác, năm học 2000-2001, Trường THPT Lưu Hữu Phước lại bị “nở nồi” về số lượng nên không thể duy trì mô hình này. Hiện chỉ còn Trường THPT Châu Văn Liêm thực hiện mô hình 2 buổi/ ngày ở bậc THPT. Và chỉ thực hiện 3 ngày 2 buổi/ tuần, các chiều thứ ba, thứ năm và cả ngày thứ bảy HS được nghỉ. Tuy nhiên, một cán bộ quản lý của trường than rằng do không thu học phí buổi thứ hai nên trường cũng gặp nhiều khó khăn trong tổ chức thực hiện.

Có vẻ quá hấp tấp khi yêu cầu nhiều trường phải thực hiện dạy học 2 buổi/ ngày nhất là khi toàn thành phố vẫn còn nhiều phòng học xuống cấp cần được xây dựng mới. Tuy nhiên, chương trình sách giáo khoa mới hiện nay lại khá nặng thì việc dạy 2 buổi/ ngày lại cần thiết. Làm thế nào để nâng cao chất lượng trong một hoàn cảnh khó khăn là câu hỏi mà dường như ngành giáo dục thành phố rất khó trả lời?