Môn tiếng Anh: Ba năm liền, điểm thi trung bình đều dưới 5

Phân tích phổ điểm thi THPT quốc gia môn tiếng Anh từ 2017 đến 2019 cho thấy, điểm trung bình của học sinh trên cả nước đều dưới 5; mức điểm đạt nhiều nhất từ 3 đến 3,4.

Thí sinh chuẩn bị thi môn tiếng Anh trong kỳ thi THPT quốc gia 2019. Ảnh: T.Trân

Ông Sái Công Hồng (Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD-ĐT) thông tin điều này; đồng thời ông cho biết hằng năm Bộ GD-ĐT đều phân tích kết quả thi THPT quốc gia, trong đó có môn tiếng Anh để đánh giá chất lượng giáo dục và có những điều chỉnh việc dạy – học, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên…

Hệ 10 năm chất lượng hơn hệ 7 năm

Qua phân tích phổ điểm thi THPT quốc gia môn tiếng Anh từ 2017 đến 2019 cho thấy, kết quả thi này có sự phân hóa theo vùng miền. Trong khi những địa phương khó khăn thuộc vùng núi phía Bắc như Hà Giang, Sơn La; khu vực đồng bằng sông Cửu Long như Hậu Giang…, nhiều năm xếp cuối về điểm trung bình trên cả nước thì những thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng… lại đứng đầu. Điểm trung bình của TP.HCM, Hà Nội, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu đều từ 5 đến 6, cao hơn mức chung của cả nước. Tỷ lệ điểm dưới trung bình, điểm từ 8 trở lên cũng có sự phân hóa theo địa phương. Nhìn chung, kết quả thi THPT quốc gia môn tiếng Anh của học sinh trên cả nước năm 2019 đã có chuyển biến tích cực nhưng chủ yếu vẫn ở các tỉnh/thành phố lớn, khu vực khó khăn như miền núi phía Bắc, đồng bằng sông Cửu Long gần như không thay đổi. Ông Hồng cho hay, kết quả thi tiếng Anh sẽ tiếp tục được phân tích sâu hơn để từ đó Ban đề án Ngoại ngữ quốc gia xây dựng chiến lược bồi dưỡng giáo viên, nâng cao chất lượng giáo dục môn học này.

Ông Đặng Hiệp Giang (chuyên viên môn tiếng Anh, Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GD-ĐT) so sánh, hiện nay vẫn đang tồn tại hai hệ chương trình đào tạo ngoại ngữ ở bậc phổ thông là chương trình hệ 7 năm (từ lớp 6) và 10 năm (từ lớp 3). Hệ 10 năm chủ yếu được triển khai ở những tỉnh/thành phố có điều kiện kinh tế – xã hội phát triển. Qua thống kê và đánh giá, học sinh học hệ 10 năm có chất lượng tốt hơn hệ 7 năm.

Cho rằng khác biệt trong hệ đào tạo là một nguyên nhân dẫn tới chất lượng học sinh không đồng đều, kết quả thi cũng không đồng đều, ông Giang đặt vấn đề cần triển khai chương trình tiếng Anh hệ 10 năm rộng khắp hơn. Tuy nhiên, theo ông Giang, để triển khai được rộng khắp hệ 10 năm cần một đội ngũ giáo viên có chất lượng, trong khi thực tế chất lượng giáo viên hiện nay rất không đồng đều. Ở những tỉnh khó khăn, trình độ giáo viên còn hạn chế; có xu hướng là giáo viên dạy tiếng Anh giỏi ở các vùng khó khăn sau một thời gian công tác sẽ chuyển về những thành phố lớn, có điều kiện tốt hơn.

Cùng quan điểm với ông Giang về việc cần triển khai rộng rãi chương trình ngoại ngữ hệ 10 năm, bà Nguyễn Thị Mai Hữu (Giám đốc Đề án Ngoại ngữ quốc gia) thông tin thêm, theo khảo sát, điểm trung bình thi THPT quốc gia của học sinh học hệ 10 năm cao hơn học sinh học hệ 7 năm xấp xỉ 2 điểm. Bà Hữu cũng cho biết, ngoài việc xây dựng và chuẩn bị điều kiện triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ GD-ĐT đang xây dựng chương trình tiếng Anh cho trẻ mầm non. Bà Hữu cho rằng cần có vai trò xã hội hóa, cần sự hỗ trợ của các trung tâm ngoại ngữ trong đào tạo giáo viên, nhất là giáo viên ở vùng sâu, vùng xa.

Nâng chất lượng đội ngũ giáo viên

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ nhìn nhận, thời gian qua dù ngành giáo dục đã có nỗ lực để cải thiện chất lượng dạy và học ngoại ngữ song kết quả vẫn chưa như mong muốn. Nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ, đặc biệt tiếng Anh là việc vừa trước mắt, vừa lâu dài nhưng không thể chậm trễ hơn nữa.

Theo Bộ trưởng, học tiếng Anh là một quá trình, không thể nóng vội và còn tùy theo mục đích, điều kiện đầu tư, động lực của người học. Chúng ta chấp nhận sự đa dạng, không cào bằng về trình độ tiếng Anh, nhưng nếu ngay ở bậc phổ thông có thể đào tạo căn bản được tiếng Anh thì những cấp học cao hơn sẽ không mất nhiều công sức.

Đánh giá nội dung, phương pháp, học liệu tiếng Anh thời gian qua đã đổi mới nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, Bộ trưởng cho rằng cần có nguồn lực xã hội hóa từ các trung tâm đào tạo ngoại ngữ và khai thác tốt nguồn lực này vào các trường phổ thông, trong đó có hỗ trợ đào tạo nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Chất lượng dạy và học tiếng Anh phụ thuộc vào chất lượng đội ngũ giáo viên, lâu nay chuẩn hóa giáo viên vẫn theo nguyên tắc nặng bằng cấp, nhẹ thực hành, phải từng bước hoàn thiện quy trình chuẩn hóa.

Ngoài ra, Bộ trưởng cũng lưu ý đến nguồn học liệu mở, học liệu số hóa để mọi người có thể linh hoạt học mọi lúc mọi nơi, bên cạnh đó cần phát triển một hệ thống khảo thí chuẩn, có thể kiểm tra trình độ Anh ngữ chính xác, đồng đều, tránh tình trạng mỗi bên một kiểu như hiện nay.

Mê Tâm