Mùa hè của con đi đâu?

Mùa hè lại đến! Các em học sinh vui vẻ, phấn khởi khi được nghỉ ngơi sau thời gian dài phải dậy sớm đến trường, phải tập trung học hành ngày hai buổi. Thế nhưng, sau kỳ nghỉ hè, trở lại trường vào năm học mới, đa số học sinh đều than vãn: “Nghỉ hè chán lắm!”, “Suốt ngày ở nhà, không biết làm gì!”, “Hè chẳng vui chút nào, không có bạn bè để nói chuyện, chơi đùa”…

Theo tác giả, mùa hè của học sinh vui hay buồn tùy thuộc vào sự đồng hành của phụ huynh (ảnh minh họa). Ảnh: Hàn Giang

Thật vậy, hiện nay rất ít học sinh có được một mùa hè vui tươi, bổ ích như các em và cả ba mẹ, thầy cô mong muốn. Khi học sinh nghỉ hè thì ba mẹ vẫn phải đi làm. Một số ít học sinh có ông bà dưới quê còn khỏe mạnh, rảnh rỗi và ba mẹ có sự thu xếp trước đó đã đưa con về quê ở cùng ông bà trong mùa hè. Phần lớn phụ huynh chỉ đưa con về quê vài ngày hay tham quan, du lịch vài hôm rồi lại trở về nhà để tiếp tục đi làm. Chính vì thế, hầu hết học sinh đã có những ngày hè quanh quẩn trong nhà và làm bạn với chiếc điện thoại thông minh. Sau hè, khá nhiều học sinh bị cận, tăng độ cận, nghiện game, mê điện thoại… Mùa hè của các em đã trôi qua lặng lẽ, nhàm chán và đôi khi lại vô tình sinh ra “thói hư, tật xấu”. Chưa kể, nhiều tai nạn đáng tiếc đã xảy ra trong hè vì các em ở nhà một mình.

Để học sinh có được một mùa hè ý nghĩa, phụ huynh cần có một kế hoạch trước khi các em nghỉ hè. Theo đó, phụ huynh bắt buộc phải dành thời gian nhiều hơn cho con trong hè. Ngoài thời gian xin nghỉ phép ở cơ quan để đưa con thăm quê hay du lịch, phụ huynh cần dành thời gian cho con vào các buổi tối và các ngày cuối tuần. Gia đình có điều kiện kinh tế có thể đưa con đến các khu vui chơi, đi xem phim, kịch, xem xiếc, ca nhạc… ở những nơi gần nhà. Hoặc đăng ký cho con học các lớp kỹ năng sống, năng khiếu văn nghệ, thể dục thể thao vào các buổi tối hay ngày thứ bảy, chủ nhật. Với các gia đình có kinh tế khó khăn, phụ huynh vẫn có thể sắp xếp thời gian đưa con đến các nơi vui chơi không tốn tiền mua vé như công viên, đường sách, phố đi bộ… Phụ huynh cũng có thể tìm kiếm trên mạng xã hội các lớp học miễn phí như tự học tiếng Anh, khéo tay hay làm, đọc sách. Đương nhiên, khi con vào các trang mạng này, phụ huynh phải đồng hành cùng con. Phụ huynh cùng con học tiếng Anh, rồi cùng nhau luyện nghe nói, chắc chắn sẽ thu hút con vì sự gắn bó ba mẹ với con cái. Ba mẹ nói sai, nghe dở tiếng Anh hơn con sẽ tạo nên tiếng cười, kỷ niệm mà con sẽ nhớ mãi. Việc đọc sách cùng con không chỉ tạo điều kiện cho phụ huynh kiểm tra loại sách con đọc có phù hợp với lứa tuổi hay không mà còn giúp phụ huynh có lý do chính đáng để trao đổi, tìm hiểu tâm tư, tình cảm của con qua việc bàn luận về nội dung câu chuyện trong sách. Đọc sách còn giúp học sinh giảm lỗi chính tả, viết văn trôi chảy hơn và tăng thêm vốn từ ngữ. Từ nào con không hiểu, ba mẹ có thể hướng dẫn con tra từ điển hay tra trên mạng. Việc xem các chương trình khéo tay hay làm cùng ba mẹ và sau đó cùng ba mẹ thực hiện là niềm vui lớn cho trẻ. Không gì vui bằng khi các em tự tay làm hay làm cùng ba mẹ một món đồ chơi, một vật dụng cho bản thân hay cho gia đình. Món đồ ấy sẽ như một kỷ niệm đẹp mùa hè để các em có thể khoe với bạn bè, người quen về sự khéo tay của mình.

Hè cũng là dịp để phụ huynh rèn con làm việc nhà hay nấu ăn. Đó chính là những kỹ năng sống cần thiết cho mọi người. Không tập làm, không làm thì học sinh không thể làm được. Việc lau nhà cứ nghĩ là đơn giản nhưng nếu phụ huynh không dạy thì con không thể biết phải vắt nước cho khô khi lau, lau xong phải xả nước cho sạch giẻ lau. Không tập lặt rau, các em không thể biết đâu là rau già, rau non, không thể biết tên các loại rau. Nhiều học sinh lớp 5 tôi đã hỏi chỉ biết tên một loại rau duy nhất là rau muống và việc lặt rau chỉ để rau ngắn lại dễ ăn. Hay việc xếp quần áo tưởng chừng như nhìn là biết nhưng nếu không được hướng dẫn kỹ càng các em khó thể xếp gọn gàng, ngăn nắp, dễ lấy khi bỏ trong tủ hay bỏ trong va li khi đi về quê hay du lịch. Dạy học sinh làm việc nhà, nấu ăn không chỉ để các em biết phụ giúp gia đình, có thêm kỹ năng mà còn giúp các em thấy thời gian hè trôi qua không nhàm chán, vô vị.

Một điều hết sức quan trọng trong hè mà phụ huynh cần phải dạy các con là phòng tránh các tai nạn thường xảy ra trong cuộc sống, nhất là khi con ở nhà một mình. Cụ thể, phụ huynh cần hướng dẫn con phòng tránh cháy nổ, điện giật, đuối nước, té ngã… Những việc này các em đã được hướng dẫn ở trường. Tuy nhiên, ở mỗi gia đình, mỗi khu xóm có những địa hình, thiết kế riêng; khi có sự cố cháy nổ, sự cố điện cần làm gì, chạy ngả nào, báo ai là những điều các em cần phải nhớ để thực hiện. Ba mẹ có thể dàn dựng thành một kịch bản tập dượt để cả nhà đóng kịch cùng nhau, vừa tạo tiếng cười trong nhà vừa làm các con ghi nhớ sâu sắc.

Hiện nay, các vụ lừa đảo và xâm hại trẻ em rất nhiều. Học sinh ở nhà một mình trong hè là “miếng mồi ngon” cho kẻ xấu. Chính vì thế, phụ huynh cần nói rõ cho con biết các nguy cơ có thể bị lừa đảo để con đề phòng. Ba mẹ và con cái có thể đặt ra những “mật mã”, những quy ước riêng khi có người lạ nói quen biết ba mẹ, ba mẹ bảo vào nhà chờ hay đưa vật gì hoặc đi theo người ấy. Nếu người lạ không nói những quy ước, những “mật mã” thì không làm theo. Việc trẻ nhỏ bị xâm hại tình dục đa số là người quen biết. Thế nên, phụ huynh đừng ngần ngại mà hãy mạnh dạn trò chuyện với con về vấn đề này. Ba mẹ hãy giúp trẻ nhận diện hành vi không an toàn trong giao tiếp, đâu là vùng riêng tư, vùng cấm kỵ của cơ thể bản thân khi tiếp xúc với người khác. Phụ huynh hãy cho con biết rằng trẻ có thể bị xâm hại tình dục ở cả người quen. Một số vụ xâm hại tình dục học sinh trong hè đã để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng từ thể xác đến tinh thần của trẻ.

Ở những khu phố, chung cư có nhiều trẻ em, các bậc phụ huynh cũng có thể giao tiếp, kết bạn để hẹn giờ cùng cho con ra ngoài chơi với nhau, vừa giúp con có bạn chơi, vừa có cơ hội để theo dõi, giáo dục con trong giao tiếp với bạn bè, thấy được lời nói, cử chỉ, hành động tốt để học hỏi và tránh những điều xấu. Dĩ nhiên trong thời gian các em chơi với nhau, phụ huynh phải theo dõi để ngăn chặn những việc làm sai hay kịp thời xử lý các bất đồng, tránh những tác hại xấu.

Mùa hè của học sinh có thật sự tươi như màu hoa phượng hay rộn rã như tiếng ve kêu hay không? Tất cả là do sự yêu thương, quan tâm và có kế hoạch hè cụ thể cho con của các bậc phụ huynh! Mùa hè của con thế nào? Mùa hè của con tùy thuộc vào sự sắp xếp thời gian và chấp nhận đồng hành cùng con “trên từng cây số” dù gian nan, vất vả của ba mẹ.

Lê Phương Trí