Muốn sử dụng AI, bắt đầu từ đâu?: Thiếu kỹ năng sử dụng AI sẽ tụt hậu

Thưa tiến sĩ Ngô Di Lân, có phải ai cũng cần trang bị kỹ năng sử dụng AI hay không, nhất là khi làm một công việc không hề liên quan đến AI?

Theo tôi, không phải tất cả mọi người đều cần phải trở thành chuyên gia về AI, nhưng nếu có một sự hiểu biết cơ bản về các ứng dụng AI, cũng như biết cách sử dụng chúng một cách hiệu quả thì đấy sẽ là một lợi thế lớn.

Ngay cả khi công việc không trực tiếp liên quan đến AI, nhưng việc biết cách tận dụng các công cụ AI có thể giúp làm việc hiệu quả hơn, đưa ra quyết định sáng suốt hơn. Cũng như thích ứng tốt hơn với một thế giới ngày càng được định hình bởi công nghệ này.

Đâu là sự khác biệt giữa một người có kỹ năng sử dụng AI và một người không có kỹ năng AI, thưa tiến sĩ?

Tôi tin rằng sự chênh lệch về kỹ năng sử dụng AI sẽ tạo ra sự khác biệt đáng kể về cơ hội và sự thành công trong tương lai. Những người có kỹ năng tốt về AI sẽ có lợi thế trong thị trường việc làm đầy cạnh tranh như hiện nay; cũng như dễ dàng thích nghi tốt hơn với sự gián đoạn do AI gây ra.

Người trẻ cần chủ động tìm hiểu về AI. THANH NAM

Ngoài ra, người được trang bị kỹ năng sử dụng AI sẽ định hình tương lai. Trong khi những người thiếu kỹ năng AI có thể gặp nguy cơ tụt hậu.

Khi không có kỹ năng AI, con người sẽ ngày càng cảm thấy bị tách biệt và bất lực trước một thế giới mà AI ngày càng hiện diện trong đó. Họ có thể gặp khó khăn trong việc hiểu và tương tác với các hệ thống AI, đưa ra quyết định kém hiệu quả hơn và bỏ lỡ các cơ hội mà công nghệ này mang lại. Họ sẽ phải phụ thuộc vào người khác để giải thích và điều hướng thế giới mới được định hình bởi AI.

AI chắc chắn đang tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới với mức lương cao như các kỹ sư AI, nhà khoa học dữ liệu, chuyên gia đạo đức AI… Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là AI cũng có khả năng gây xáo trộn cho nhiều lĩnh vực và thay thế một số công việc. Do đó, tiềm năng thu nhập cao phụ thuộc vào việc có các kỹ năng phù hợp để hòa nhập và thích ứng trong thế giới do AI định hình.

Đừng chờ đợi ai đó sẽ dạy bạn về AI mà hãy tự tìm hiểu

Lời khuyên của tiến sĩ dành cho người trẻ trong thời đại AI đang ngày càng "phủ sóng" như hiện nay?

Theo tôi là hãy chủ động. Đừng chờ đợi ai đó sẽ dạy bạn về AI mà hãy tự tìm hiểu nó. Tận dụng các nguồn lực trực tuyến, tham gia các khóa học, hội thảo, sự kiện lập trình (hackathon), triển lãm công nghệ. Cần thử nghiệm các dự án AI để giải quyết các vấn đề trong thế giới thực. Xây dựng một mạng lưới các chuyên gia AI và tìm kiếm cơ hội để cộng tác.

Trên hết, hãy tò mò, ham học hỏi, sẵn sàng thích nghi. Cách tiếp cận chủ động này sẽ đảm bảo bạn luôn bắt kịp với nhu cầu của thị trường và sẽ là một ứng viên hàng đầu trong lĩnh vực AI.

Ngoài ra, cũng cần "nắm vững AI". Nghĩa là có một sự hiểu biết sâu sắc về các nguyên tắc cơ bản của AI, cách áp dụng nó một cách hiệu quả và có đạo đức, cũng như các tác động rộng lớn của nó đối với xã hội.

Điều đó bao gồm khả năng sử dụng thành thạo các công cụ và kỹ thuật AI, nhưng cũng đòi hỏi tư duy phản biện về giới hạn và rủi ro của nó. Quan trọng không kém, nó bao gồm khả năng truyền đạt các khái niệm AI phức tạp cho đồng nghiệp và công chúng nói chung.

Có ý kiến cho rằng AI giống con dao hai lưỡi. Nếu sử dụng không đúng cách, không đúng mục đích sẽ vi phạm về luật An ninh mạng, quyền riêng tư, gian lận học thuật, quyền tác giả, sở hữu trí tuệ… Vậy làm thế nào để "sử dụng AI một cách khôn ngoan"?

"Sử dụng AI một cách khôn ngoan" là đảm bảo rằng việc sử dụng AI tuân thủ các nguyên tắc đạo đức, pháp luật và tôn trọng quyền của người khác. Điều này bao gồm: Bảo vệ quyền riêng tư và an ninh dữ liệu; tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ và ghi nhận đóng góp của người khác; sử dụng AI để hỗ trợ, chứ không phải thay thế phán đoán của con người; nhận thức được sự thiên vị tiềm ẩn trong AI và tích cực làm việc để giảm thiểu nó; sử dụng AI một cách minh bạch và có thể giải thích.

Điều quan trọng là phải coi đạo đức AI như một thành phần không thể thiếu chứ không phải một suy nghĩ sau. Liên tục đánh giá tác động của công việc AI của bạn và sẵn sàng điều chỉnh khi cần thiết.

Nhiều thắc mắc là nếu phụ thuộc vào AI sẽ gặp hệ lụy gì?

Phụ thuộc hoàn toàn vào AI sẽ không tốt vì nó có thể dẫn đến tình trạng tự mãn và mất kỹ năng tư duy quan trọng. Tuy nhiên, kết hợp sức mạnh của AI với sự sáng tạo và phán đoán độc lập của con người mang lại tiềm năng to lớn.

Tôi nghĩ rằng nên coi AI như một công cụ để tăng cường khả năng của mình, như một người đồng hành để mở rộng quan điểm của chúng ta và là nguồn cảm hứng để thúc đẩy sự sáng tạo. Với cách tiếp cận như vậy, có thể khai thác sức mạnh của AI, đồng thời vẫn duy trì được những phẩm chất làm nên sự độc đáo của con người.

Xin cảm ơn tiến sĩ!