Mưu sinh trên đất khách

Phần lớn du học sinh (DHS) đều tự tìm cho mình những công việc part time (làm bán thời gian) ngoài việc có thu nhập để tự lo chi phí sinh hoạt còn là cách học tập trải nghiệm thú vị của DHS. Trịnh Quang Dũng (DHS năm thứ 3 ĐH Ngee Ann Polytechnic, Singapore) cho biết nếu học ở trường tư, học phí 8.000-10.000 SGD/năm (100-120 triệu đồng Việt Nam), trường công 20.000 SGD/năm (tương đương 240 triệu đồng), tiền ở khoảng 300 SGD/tháng/người; điện, nước, internet 50 SGD, ăn uống hết 200 SGD. Nếu chi tiêu tiết kiệm hết cỡ, tiền ăn ở sinh hoạt cũng khoảng 7 triệu đồng/tháng.

Để có tiền trang trải, các DHS thường chọn những công việc đơn giản như phát tờ rơi, làm bồi bàn, phát báo, phát kẹo và quà tặng tại siêu thị, giao đồ ăn… Cao cấp hơn thì bán hàng qua điện thoại, nhân viên dịch vụ khách hàng, lập trình, thiết kế. Nếu chịu khó, mỗi tuần cũng kiếm được khoảng 100 SGD. “Mỗi tháng, em chỉ được nhận hơn một nửa các khoản chi tiêu từ gia đình. Bố mẹ đều là viên chức nên em không dám xin thêm. Với lại, thu nhập từ công việc làm thêm cũng tạm ổn để em dùng vào các khoản chi tiêu”, Quang Dũng tâm sự.

Tương tự, Trịnh Văn Vinh, DHS ngành công nghệ thông tin tại Tokyo (Nhật Bản), cho biết chi phí ở Nhật Bản đắt nhất nhì thế giới, nhưng DHS ở đây có thể làm thêm rất nhiều nghề như phụ bếp, rót rượu, bưng bê trong các nhà hàng, làm thuê cho các xí nghiệp chế biến thực phẩm, làm cơm hộp… Nhà hàng, quán ăn, siêu thị gia đình là những địa chỉ sinh viên Việt Nam thường tìm tới. Có người làm 3 buổi/tuần (mỗi buổi 5 giờ), có người làm 6 buổi/tuần… “Thù lao làm thêm mỗi tiếng 900-1.000 yên (160.000-180.000 đồng Việt Nam), cũng đủ cho sinh hoạt phí và những chi tiêu thường nhật”, Văn Vinh nói.

Hầu hết các quốc gia đều có “cánh cửa mở” cho các DHS trong vấn đề đi làm thêm để mưu sinh. Ở Mỹ, DHS có thể làm thêm 20 giờ/tuần với mức lương 8 USD/giờ; ở Anh là 10 giờ – 20 giờ/tuần – lương 9 USD/giờ; ở Úc 20 giờ/tuần – lương 9 USD/giờ; ở Canada 20 giờ/tuần – lương 9 USD/giờ. Nhưng nhiều nhất phải kể đến Nhật Bản vì đây là quốc gia duy nhất cho phép DHS được đi làm thêm 28 giờ/tuần (lương 10,5 USD/giờ) trong thời gian học tập và toàn thời gian 56 giờ/tuần trong các kỳ nghỉ (2 tháng/năm). Có thể nói, Nhật Bản là điểm đến lý tưởng cho DHS “con nhà nghèo”. 

Tuy nhiên, giữa thời buổi kinh tế khó khăn, đầu việc part time cũng bắt đầu suy giảm, các DHS cũng phải linh hoạt trong chuyện “đầu cơ” kiếm việc làm. Nguyễn Hải, DHS năm thứ ba ĐH La Trobe – Melbourne (Úc), cho hay muốn kiếm việc làm thêm, DHS thường đi gõ cửa từng nơi, hoặc làm một bản resume (giống như bản lý lịch tóm tắt về kinh nghiệm, khả năng làm việc…) rồi photo làm nhiều bản và đi phát tại các cửa hàng cửa hiệu, khi nào họ cần sẽ gọi lại cho mình. “Những người tìm được việc nhờ resume thường phải kiên trì, và nhiệt tình lui tới các địa chỉ đã để lại resume”, Nguyễn Hải chia sẻ. Mới đầu sang Úc, Nguyễn Hải phục vụ trong quán phở được 8 USD/giờ. Hiện tại, hai ngày cuối tuần, Nguyễn Hải làm trong siêu thị, thứ bảy được trả 21 USD/giờ, chủ nhật 30 USD/giờ. Thứ ba làm IT help desk (từ 5giờ – 10giờ tối) với 25 USD/giờ .

Theo Nguyễn Hải, học phí ở các trường ĐH tại Úc trung bình từ 16.000-25.000 USD/năm. Nếu DHS thường xuyên làm part time cũng kiếm được 15.000-20.000 USD/năm.

Làm thêm, ngoài việc tự lo được tiền ăn, tiền sinh hoạt, mỗi năm một DHS cũng tiết kiệm được 5.000-6.000 USD, bù đắp được một phần số tiền học phí phải đóng. Chủ yếu DHS Việt Nam tại Úc làm cho chủ người Việt hoặc chủ người châu Á (Trung Quốc, Nhật). Nam sinh khỏe có thể hái nấm, hái dưa (10 USD/giờ) hoặc có thể đi làm phụ bếp cho các nhà hàng, quán phở (8-12 USD/giờ).

Lê Quốc, DHS tại Connecticut (Mỹ) cho biết: Ở Mỹ, các trường ĐH cấm sinh viên đi làm thêm khi đi học. Sinh viên chỉ được làm ở trong trường như trực tại các văn phòng trả lời khách hay nghe điện thoại, dọn dẹp ở nhà ăn sinh viên, trợ giảng cho giáo sư… Nhưng công việc ít trong khi nhu cầu của sinh viên thì nhiều nên thường DHS phải làm chui hoặc chọn các kỳ nghỉ hè để nâng thu nhập. Lê Quốc kể bạn đang làm order ở một số cửa hàng quần áo tại Mỹ và một tháng lương ở đây cũng đủ cho bạn “co kéo” được gần ba tháng nếu rơi vào thời điểm đi học. “Nhưng nếu về Việt Nam làm thêm, không những thu nhập ít, mà còn phải chi trả nhiều chi phí sinh hoạt khác. Số tiền ấy không đủ để mua vé máy bay đi và về. Vì thế, tôi quyết định ở lại, vừa tiết kiệm tiền, lại vừa có cơ hội học hỏi, hòa nhập hơn cuộc sống nơi này” Lê Quốc chia sẻ. Và đó cũng là lý do vì sao nhiều DHS không chọn về nước để được gần gia đình mà quyết định ở lại làm thêm. Trần Quang Anh, DHS tại Pháp, cũng “bật mí”: Nếu DHS Việt Nam đi làm toàn thời gian trong ba tháng hè tại đây cũng đạt thu nhập tới 4.000-5.000 Euro (tương đương 5.500-7000 USD) và có thể tự chi trả sinh hoạt phí và học phí trong vòng 7-9 tháng.

Bài, ảnh: Tường Linh