Mỹ: Sách giáo trình đắt đỏ

Giá sách giáo trình đại học liên tục gia tăng trong những năm gần đây khiến Quốc hội Mỹ lo ngại. Quốc hội cùng 36 bang ở Mỹ đang nỗ lực điều chỉnh giá sách giáo trình. Năm học mới đang đến gần, nhưng xem ra vẫn chưa có gì tiến triển.

Giáo trình – thị trường béo bở

Mỗi năm thị trường sách giáo trình đại học ở Mỹ thu được lợi nhuận gần 3,6 tỉ USD. Từ 1986 đến 2004, giá sách đã tăng gấp ba lần. Trong khi tỉ lệ phần trăm lạm phát của Mỹ chỉ khoảng 3% mỗi năm, giá sách giáo khoa lại tăng đến 6%. Trung bình một sinh viên Mỹ dành từ 700 đến 1.000 USD để mua giáo trình đại học.

Tháng 7 vừa qua, Quốc hội Mỹ vừa ban hành đạo luật buộc các nhà xuất bản công bố thông tin về giá sách và phát hành giáo trình không kèm CD hay bài tập. Những bộ trọn gói như vậy đội giá sách lên cao hơn nhiều so với giá thực của quyển sách. Tuy vậy, đến tận năm 2010, điều khoản này mới có hiệu lực.

Thị trường sách cũ tăng trưởng vượt bậc cùng với sự phát triển của internet. Ngày nay, internet trở thành nơi cho sinh viên mua bán trao đổi sách với nhau. Điều này đang cắt giảm thị phần của sách mới do các nhà xuất bản bán ra. Trong nỗ lực chống lại sự tăng trưởng của thị trường sách đã qua sử dụng, các nhà xuất bản cố gắng tăng sức hấp dẫn cho sách mới bán ra bằng CD và sách bài tập, dĩ nhiên kèm theo đó là một cái giá cao hơn nhiều. Thêm vào đó, mỗi quyển sách có một mã riêng. Người sử dụng cần có mật mã này mới tiếp cận được với những tài liệu khác được cung cấp trên mạng. Với mỗi giáo sư hay mỗi trường đại học nào đó, nhà xuất bản lại phát hành một ấn bản riêng không thể tìm được ở thị trường sách cũ.

John Verde, người thành lập website Bookholders.com, cựu sinh viên Đại học Maryland phát biểu “Người ta không mua một quyển giáo trình để sử dụng cả đời, vì thế nên sách mới và sách cũ cơ bản không có gì khác nhau”.

Thị trường giáo trình cũ trong năm qua đã tăng 15% lên đến 2 tỉ USD. Đến 2011, mức tăng trưởng này sẽ lên đến 2 con số. Trong khi đó, thị trường sách mới mỗi tăng 4-5%, đạt đến 3,6 triệu USD trong năm nay. Thị trường sách mới vẫn giữ mức tăng trưởng đều đặn trong nhiều năm vì mỗi năm các nhà xuất bản đều tung ra giáo trình mới, thay thế những giáo trình sử dụng trong năm học trước.

Trong khi đó, các nhà xuất bản lại luôn phủ nhận ý kiến cho rằng giáo trình của họ có giá quá cao. Để có được một quyển giáo trình mới, nhà xuất bản phải bỏ rất nhiều công sức cũng như tiền bạc mà chưa chắc thu lại được gì. Chi phí cho quá trình đó được tính luôn vào giá sách và khiến giá trở nên cao hơn.

Bên cạnh đó, các nhà xuất bản luôn phải thỏa mãn những nhu cầu ngày càng cao từ phía sinh viên và giảng viên. Sinh viên ngày nay không chỉ biết đến trường mà còn phải dành rất nhiều thời gian để tự học, tự nghiên cứu. Thậm chí những sinh viên cao học còn phải đứng lớp. Vì thế, những sản phẩm kèm theo sách là không thể thiếu được.

Giải pháp cho vấn đề giá sách

Nhiều sinh viên không chịu thua, họ tìm mọi cách để có thể sử dụng giáo trình với giá rẻ hơn như mượn sách thư viện hay phô tô lại sách của bạn bè. Lại có những sinh viên quyết định hùn tiền mua một quyển sách dùng chung. Dù làm theo cách nào đi nữa, mọi sinh viên đều phải bỏ thêm một khoản tiền không nhỏ cho giáo trình, dù đôi khi họ chỉ dùng nó trong vòng vài ba tháng.

Một cách khác được sinh viên ưa chuộng là download sách giáo trình trên mạng. Trang web Textbook Torrents là một trong những trang web cho phép sinh viên download sách, cho đến thời điểm bị buộc phải đóng cửa vì quá nhiều lời than phiền từ các nhà xuất bản, nó đã có đến 80.000 thành viên và hơn 25.000 giáo trình đủ các loại.

Sinh viên cũng tìm cách liên hệ với những giáo sư đại học để cùng nhau giải quyết vấn đề giá sách. Nhiều nhóm sinh viên phối hợp cùng hội đồng sinh viên để đưa kiến nghị đòi hỏi một mức giá sách hợp lý hơn, cũng như ủng hộ cho những giáo trình miễn phí online. Kiến nghị này được hơn 1.400 giáo sư tại 300 trường đại học kí tên ủng hộ.

Nhiều giáo sư tỏ ra rất thông cảm với những vấn đề mà sinh viên đang phải đối mặt với khoản phí không nhỏ họ phải dành cho giáo trình. Pavel Zemliansky, giáo sư Đại học James Madison đưa giáo trình mình viết và tất cả chương trình học lên mạng để mọi sinh viên đều có thể tiếp cận miễn phí. Giáo sư Michael Fowler của Đại học Virginia cho biết giá sách giáo trình nhập môn lên đến 100 USD, vì vậy ông luôn dạy theo quyển giáo trình mà giáo sư dạy trước của ông sử dụng để sinh viên không phải mua thêm một quyển sách mới khi chưa hoàn thành xong quyển cũ.

Chính các nhà xuất bản đang nỗ lực giảm giá sách. Năm nhà xuất bản giáo dục hàng đầu của Mỹ như Pearson hay McGraw Hill đã cùng chung tay lập CourseSmart, một nơi chuyên bán sách online. Sinh viên tiết kiệm được đến 54,30 USD khi mua ebook tại địa chỉ này.

Thanh Hằng