Kết thúc năm 2012, giáo dục Việt Nam đã có những tín hiệu “khởi sắc”. Thông tư 57 về siết chặt liên thông tuy chưa được thí sinh ủng hộ nhưng lại được dư luận đồng tình, thông tư về dạy thêm học thêm đã bắt đầu đi vào thực tế. Những đợt thanh tra đã hé mở dần những bí mật đằng sau các bức tường bê tông của các trường ĐH, CĐ.
Những tín hiệu này cho thấy năm 2013, hứa hẹn sẽ có nhiều những thay đổi để ngành giáo dục từng bước nâng cao chất lượng đào tạo của mình.
Tăng cường sự giám sát của xã hội
Mùa thi năm 2013, Bộ GD-ĐT vẫn giữ nguyên quan điểm cho phép thí sinh được mang thiết bị ghi âm, ghi hình, không có chức năng truyền thông tin ra ngoài vào phòng thi dù các trường ầm ầm phản đối. Theo lập luận của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận thì đó là giải pháp để tạo “sức ép” lên những người làm công tác thi. Không chỉ tăng cường giám sát mà bộ cũng sẽ xử lý nghiêm những vụ việc liên quan đến tiêu cực. Công tác thanh kiểm tra sẽ tập trung vào các vấn đề “nóng” đang được xã hội quan tâm hiện nay như liên thông, liên kết, chất lượng đào tạo… Năm nay, bộ tiếp tục cho phép các trường tự xác định chỉ tiêu tuyển sinh đào tạo ĐH, CĐ nhưng phải đảm bảo theo hai tiêu chí cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên. Với tuyên bố sẽ kỷ luật hiệu trưởng nếu xác định chỉ tiêu không đúng thực tế hoặc tuyển vượt quá chỉ tiêu quy định… năm nay, nhiều trường đã tự mình rút chỉ tiêu. Đây là tín hiệu đáng mừng để các trường tập trung nâng cao chất lượng giáo dục ĐH, CĐ.
Thay đổi phương pháp học, phương pháp tư duy
Trong một lần trả lời phỏng vấn báo chí, TS. Vũ Ngọc Hoàng (Phó trưởng ban thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương) cho biết ngày nay, chỉ cần dịch chuyển con trỏ, nhấp vào vị trí đã định là nhận được biết bao nhiêu kiến thức. Không việc gì bắt các em phải nhớ nhiều, biết nhớ bao nhiêu là đủ. Học toán, lý hiện nay phải nhớ công thức quá nhiều, học sử phải nhớ sự kiện, đến mức nặng nề, nhưng sau khi ra trường hầu hết mọi người thậm chí cả đời không hề sử dụng các công thức ấy. Những công thức ấy cần học để góp phần hình thành tư duy logic, cái quan trọng là phải hiểu, biết cách vận dụng. Học chỉ không quên khi biến thành năng lực của chính mình. Học sử (không chuyên) chủ yếu là nhằm hình thành nhân cách, không phải bắt thuộc lòng, nhớ sự kiện, đừng làm các em chán sử. Môn sử phải là một trong những môn học vô cùng hấp dẫn, khi đã hấp dẫn rồi thì tự nó sẽ “vào” và “ở lại” trong người học. Dấu hiệu và biểu hiện đầu tiên của chất lượng là sự thích học. Đã chán học, hoàn toàn không thích học, học như là một khổ dịch thì làm gì có chất lượng – năng lực. Không cần bắt HS phải nhớ nhiều, phải thuộc lòng, mà cái cần là năng lực, sự sáng tạo. Chính vì vậy, theo TS. Hoàng, điều quan trọng là phải tạo cho người học có năng lực. Người học phải được “bình đẳng”, được tham gia trao đổi, thảo luận, tranh luận, có chính kiến riêng của mình. Thực hiện giảng ít mà học nhiều. Không phải giáo viên chỉ truyền dạy những điều gì mình có, mà phải giảng dạy cái HS cần. Theo TS. Vũ Ngọc Hoàng thì có hai việc cần làm ngay đó là chuyển từ giáo dục chủ yếu là truyền thụ kiến thức sang giáo dục phát triển nhân cách, năng lực; Thứ hai, xây dựng một nền giáo dục mở, học tập suốt đời gắn với xây dựng xã hội học tập, phát triển giao dục “điện tử”. Bệnh thành tích luôn trái với yêu cầu chất lượng. Bằng cấp không thay thế cho chất lượng. Học với mục đích để thi, để có bằng cấp là phổ biến trước đây và hiện nay, và điều đó cũng là biểu hiện của bệnh hình thức, chưa phải thực học. Không phải học để thi mà phải là thi để học. Cần kết hợp việc thi với kiểm tra, đánh giá thường xuyên trong suốt quá trình đào tạo, để thúc đẩy việc học, điều chỉnh việc dạy…
Thực tế, Bộ GD-ĐT cũng đang từng bước thay đổi cách học, cách dạy trong giáo viên và HS.
Nghiêm Huê
Bình luận (0)