Nấm nhập lậu đe dọa sức khỏe con người

Là nguồn thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng, các loại nấm đã trở thành món ăn hàng ngày của người tiêu dùng. Ngoài số lượng được trồng trong nước, hiện nay nhiều loại nấm nhập lậu đã có mặt khắp nơi trên thị trường. Không chỉ làm ảnh hưởng đến các hộ sản xuất nấm, nấm nhập lậu còn mang nhiều nguy cơ về an toàn thực phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Nhiều loại nấm không rõ nguồn gốc được bày bán ở chợ Tân Mỹ, Q.7

Các loại nấm vô danh

Nếu ở các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, các loại nấm có gắn tên, dán nhãn mác cụ thể, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng thì hầu hết nấm được bán ở các chợ truyền thống, lề đường, các đại lý đều “vô danh” mà chỉ có người bán mới biết.

Chị Thùy Hương, ngụ ở P.24, Q.Bình Thạnh hầu như tuần nào đi chợ cũng không quên ghé vào quầy rau củ mua vài lạng nấm kim châm, nấm rơm vì loại thực phẩm này là món khoái khẩu của 2 cậu con trai. Nơi chị mua nấm là sạp bà bán rau chợ cóc trong hẻm đường Đinh Bộ Lĩnh. Chị Hương cho biết: “Có nhiều loại nấm tôi cũng không biết tên gì chỉ hỏi người bán họ mới rành nhưng thấy rẻ là mua. Nếu trước đây chỉ có vài loại thì nay có đến gần chục loại nấm ngay cái tên cũng rất là lạ”.

Nếu trước đây, nấm là món ngon cao cấp thì hiện nay nó đang trở thành món ăn bình dân mà không ít thực khách đã bắt đầu cảm thấy bị bão hòa, nguyên nhân chính là nguồn nấm nhập lậu từ nước ngoài vào. Không chỉ phá giá thị trường, đây còn là “đội quân” khó quản lý về khâu an toàn thực phẩm và chắc chắn gây nhiều nguy cơ về sức khỏe con người. Nhiều người ban đầu cứ nghĩ rằng hầu hết các loại nấm trên thị trường đều được trồng tại chỗ, thế nhưng thực tế sau này mới biết ngoài nguồn gốc nội địa còn có thêm nguồn nhập lậu từ nước ngoài nhất là sau khi công an vào cuộc phanh phui nhiều vụ nhập lậu nấm tại các tỉnh phía Bắc. Mới đây, Công an TP.Hà Nội đã thu giữ và sau đó đã tiêu hủy 5 tấn các loại nấm không rõ nguồn gốc được nhập lậu từ Trung Quốc. Hầu hết các loại nấm đùi gà, nấm kim châm, nấm đông cô… đều từng có mặt trên thị trường trong nước. Trước đó đội quản lý thị trường Sa Pa (Lào Cai) cũng đã bắt giữ và tiêu hủy 105kg nấm nhập lén lút từ bên kia biên giới chở về.

Đe dọa sức khỏe con người

Ông Lê Việt Phương – Phó đội trưởng Đội quản lý thị trường số 17 (Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội) chia sẻ: “Nếu không bị phát hiện thì lô hàng nhập lậu không rõ nguồn gốc ẩn chứa nhiều nguy cơ an toàn vệ sinh thực phẩm này sẽ được phân phối đến các chợ đầu mối để đi vào bữa ăn hàng ngày của người tiêu dùng”.

Chị H. một tiểu thương ở chợ An Nhơn, Q.Gò Vấp cho biết: “Mỗi ngày chồng tôi ra chợ nông sản lấy 20kg nấm đủ các loại về bán trong ngày chủ yếu là nấm rơm, nấm bào ngư, nấm kim châm… hầu hết đều có bao bì nhưng không có nhãn mác”. Theo chị H. nếu vào Big C mua sỉ thì có thương hiệu nhãn mác nhưng giá cao hơn bán không có lời nhiều. Đó cũng là nguồn nhập chủ yếu của bà L. một tiểu thương ở chợ Tân Mỹ, Q.7. Bà L. cho biết hầu hết người mua chỉ quan tâm đến giá cả chứ ít người “vặn vẹo” về nguồn gốc xuất xứ và nếu có ai thắc mắc thì chỉ bán các loại có nhãn mác của nơi trồng. Cũng theo bà L. rất ít khi có người đến kiểm tra nguồn gốc các loại rau củ và nhất là các loại nấm. Vì thế các loại nấm nhập lậu vẫn được bày bán trong các chợ truyền thống một cách công khai. Các chuyên gia dinh dưỡng khẳng định, nhiều loại nấm dễ bị phân hủy khi gặp môi trường thuận lợi hoặc để quá lâu ngày sẽ mất chất dinh dưỡng. Thực tế đã cho thấy nấm nhập lậu vừa đem lại nguy cơ về an toàn thực phẩm vừa có nguy cơ đến tính mạng con người nếu bị ngộ độc nặng do ăn nấm.

Không chỉ có mặt ở chợ truyền thống, một số nấm quý cũng được bán trong các quầy thuốc đông y để chữa bệnh và bồi dưỡng sức khỏe. Do khó khăn trong khâu quản lý và người bán chạy theo lợi nhuận nên các loại nấm nhập lậu này vẫn có đường đi vào các đại lý bán thuốc đông y rất khó kiểm soát. Tại chợ đầu mối nông sản thực phẩm ở Thủ Đức, bên cạnh các loại nấm có thương hiệu được trồng trong nước, một số kiện hàng nấm nhập lậu vẫn dễ dàng lọt vào trong đó để tung ra thị trường. Theo ông P. một đại lý rau củ ở đây cho biết: “Nhiều loại nấm được trồng theo mùa nên không phải lúc nào lấy hàng cũng có trong lúc nhu cầu người mua không giảm vì thế ngoài nguồn sản xuất trong nước thế nào cũng có nguồn nhập từ Trung Quốc về giá cả rẻ mà có sẵn quanh năm”. Vì thế không chỉ nhập số lượng ít theo kiểu “cò con” mà có nhiều kiện hàng nấm được nhập nguyên cả container mà điển hình là vụ nhập lậu, sâm, nấm linh chi tiền tỷ tại cảng Hải Phòng nhiều năm trước. Tuy nhiên, còn nhiều trường hợp nấm không rõ nguồn gốc từ bên kia biên giới vẫn đang tìm cách luồn lách vào nhiều ngõ ngách khác nhau để có mặt trên thị trường trong nước gây rối loạn thị trường và nguy hại hơn là những hậu quả về an toàn vệ sinh thực phẩm mà người tiêu dùng phải gánh chịu.

Bài, ảnh: Nguyễn Hoàng Anh