Văn nghệ sĩ là những người chiến sĩ xây dựng và phát triển nền văn nghệ tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Việc chăm lo và đào tạo đội ngũ này là nhiệm vụ vô cùng quan trọng và cần nhiều giải pháp. Nếu làm tốt, đội ngũ văn nghệ sĩ sẽ phát huy được tài năng và đóng góp vào sự nghiệp phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
Công tác đào tạo đội ngũ vô cùng quan trọng
Bà Dương Cẩm Thúy – Chủ tịch Hội Điện ảnh TP.HCM – cho rằng, văn học, nghệ thuật là một trong những con đường ngắn nhất đi vào lòng người, đi đến bè bạn năm châu. Tuy nhiên những năm qua, văn học, nghệ thuật vẫn chưa đáp ứng nhu cầu, người nước ngoài chưa biết nhiều về văn học, nghệ thuật của TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung. Muốn lĩnh vực này phát triển hơn nữa công tác đào tạo đội ngũ vô cùng quan trọng. “Chúng ta cần bồi dưỡng, chăm sóc cho những tài năng, những thế hệ tiếp nối. Đào tạo có nhiều cách không phải chỉ qua trường lớp mà còn có thể truyền kinh nghiệm, lòng đam mê, yêu nghề, điều kiện tạo cảm xúc, cảm hứng sáng tạo, sáng tác để văn nghệ sĩ được cháy hết mình, sáng tác nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật để phục vụ cho TP”, bà Thúy chia sẻ.
GS.TS Nguyễn Xuân Tiên – Chủ tịch Hội Mỹ thuật TP.HCM – cho rằng, để hỗ trợ sự phát triển, hoạt động của trí thức văn nghệ sĩ nói chung và trí thức trong lĩnh vực mỹ thuật nói riêng, cần có sự phối hợp sâu hơn nữa giữa lãnh đạo TP với các trường đào tạo văn hóa, nghệ thuật trong việc tìm ra những giải pháp đào tạo đáp ứng được yêu cầu phát triển văn hóa, kinh tế, xã hội của TP. Mặt khác TP cần phối hợp với các cơ sở đào tạo để đưa ra chính sách hợp lý nhằm thu hút đội ngũ nhà giáo, nhà khoa học tâm huyết, có tinh thần trách nhiệm và sự nghiêm túc trong công việc. Bên cạnh đó, cần quy hoạch đội ngũ nhà giáo, nhà khoa học một cách hệ thống, lâu dài, đảm bảo cho các lĩnh vực nghiên cứu. Khi nghiên cứu các đề tài khoa học đều phải có cán bộ khoa học chủ chốt, đầu ngành (có học hàm, học vị) am hiểu sâu về chuyên môn và chuyên ngành nghiên cứu, có sáng tạo trong công tác đào tạo đại học, sau đại học, trong hoạt động sáng tạo nghệ thuật… Điều này góp phần vào việc xây dựng, phát triển văn hóa, kinh tế, xã hội TP.HCM bền vững “là ngọn cờ đầu, thực hiện thành công các mục tiêu phát triển” trong thời kỳ đất nước, dân tộc vươn mình bước vào kỷ nguyên mới”.
Giải pháp trọng tâm đến năm 2035
TS.Phạm Ngọc Hiền (Trưởng ban Lý luận phê bình, Hội Nghệ sĩ múa TP.HCM) cho rằng, phát triển đội ngũ trí thức trong văn học nghệ thuật không chỉ là nuôi dưỡng một thế hệ sáng tạo mà còn là vun đắp chiều sâu văn hóa cho TP. Trước hết, cần kiến nghị thành lập “Hội đồng trí thức TP” với sự tham gia của các nhà văn, nhà nghiên cứu, nghệ sĩ, nhà phê bình, nhà khoa học xã hội nhân văn tiêu biểu để làm nhiệm vụ tư vấn chiến lược phát triển dài hạn cho lĩnh vực văn học nghệ thuật. Hội đồng này sẽ không chỉ là nơi tập hợp trí tuệ và kinh nghiệm mà còn đóng vai trò định hướng chính sách, kết nối các tầng lớp sáng tạo, giúp TP có những bước đi bài bản, dựa trên khoa học và thực tiễn. Đây cũng là cách để tri thức được lắng nghe và có vai trò thiết thực trong đời sống xã hội, thay vì chỉ đóng vai trò bình luận hoặc nghiên cứu đơn lẻ. Một điểm quan trọng khác là cần bồi dưỡng kỹ năng phát triển lâu dài cho đội ngũ trí thức trẻ vì phần lớn nghệ sĩ hiện nay chưa được đào tạo bài bản về quản trị nghề nghiệp, phát triển dự án, hay xây dựng thương hiệu cá nhân. Điều này khiến họ dễ bị động trước thị trường, khó tiếp cận nguồn lực công và thiếu định hướng chiến lược. Ngoài ra, TP.HCM có thể kết hợp với các trường đại học, viện nghiên cứu và trung tâm sáng tạo để triển khai các chương trình “khởi nghiệp văn hóa”, “bồi dưỡng lãnh đạo sáng tạo trẻ”, giúp trang bị kỹ năng mềm, quản trị và tư duy phát triển cho thế hệ nghệ sĩ mới. Những chương trình thí điểm như “TP sáng tạo” hay các dự án phim cộng đồng từng được thực hiện đã cho thấy tiềm năng nhưng vẫn cần mở rộng và quy mô hóa. Song song đó, việc xây dựng các “vườn ươm nhân tài” trong trường học và môi trường nghiên cứu là rất cần thiết. Các trường trung học, đại học, các trung tâm văn hóa – nghệ thuật cần có chương trình phát hiện, bồi dưỡng học sinh, sinh viên có năng khiếu và tư duy nghệ thuật đặc biệt. Những mô hình như lớp chuyên văn nghệ thuật, câu lạc bộ sáng tác trẻ, trại sáng tác thường niên cần được tổ chức bài bản, gắn kết với đội ngũ nghệ sĩ – giảng viên giàu kinh nghiệm. Các cơ sở nghiên cứu chuyên sâu về lý luận – phê bình văn học nghệ thuật cũng cần được đầu tư để tạo môi trường học thuật chuyên nghiệp, góp phần đào tạo thế hệ trí thức kế thừa.
| Các chuyên gia cho rằng, cần đổi mới cơ chế, chính sách đãi ngộ và môi trường hoạt động cho văn nghệ sĩ. Đây là yếu tố then chốt để văn nghệ sĩ phát huy tài năng. |
Các chuyên gia cũng cho rằng, cần đổi mới cơ chế, chính sách đãi ngộ và môi trường hoạt động cho văn nghệ sĩ. Đây là yếu tố then chốt để văn nghệ sĩ phát huy tài năng. Bên cạnh đó, TP.HCM cần cụ thể hóa tinh thần “tôn vinh tài năng và cống hiến” của văn nghệ sĩ bằng các chính sách thiết thực: mở rộng các hình thức khen thưởng, trao tặng danh hiệu, giải thưởng định kỳ cho tác giả, tác phẩm xuất sắc; có chính sách ưu đãi về thuế, bảo hiểm, điều kiện làm việc cho văn nghệ sĩ và trí thức hoạt động trong lĩnh vực sáng tạo. TP nên xem xét thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển tài năng trẻ trong văn học, nghệ thuật, tài trợ cho các dự án, tác phẩm có giá trị cao. Bên cạnh đó, cải thiện chế độ thù lao, nhuận bút để tương xứng hơn với công sức lao động nghệ thuật. Một môi trường sáng tạo tự do và lành mạnh cũng cần được bảo đảm khuyến khích văn nghệ sĩ tìm tòi, thể nghiệm những cái mới trong khuôn khổ pháp luật, sẵn sàng chấp nhận và tôn trọng các ý tưởng sáng tạo đa dạng. Các hội văn học nghệ thuật TP cần đổi mới phương thức hoạt động theo hướng chuyên nghiệp, minh bạch, thật sự trở thành mái nhà chung tập hợp, hỗ trợ hội viên sáng tác.
Kiều Khánh
Bình luận (0)