Tháng 10 có một ngày trọng đại đã đi vào ký ức của dân tộc ta, đó là Ngày Giải phóng Thủ đô Hà Nội (10-10-1954/ 10-10-2024). Đã 70 năm trôi qua nhưng âm vang của ngày ấy vẫn vọng về sống mãi càng tô thắm thêm, rạng rỡ thêm trang sử vàng thủ đô, trang sử vàng dân tộc. Nhà thơ quân đội, Đại tá Tạ Hữu Yên là người có nhiều bài thơ hay được phổ nhạc như “Đôi dép Bác Hồ” (nhạc Văn An) hay “Đất nước” (nhạc Phạm Minh Tuấn)… trong đó “Cảm xúc tháng Mười” viết về không khí náo nức hào hùng của Ngày Giải phóng thủ đô đã được nhạc sĩ Nguyễn Thành chắp cánh bay lên, bay xa với giai điệu da diết ngân vọng thiết tha ân tình đã vẽ nên bức tranh thật sống động, thật đồng vọng trong những phút giây đáng ghi nhớ ấy.
Mở đầu bài thơ là ngân vọng thiết tha của tâm hồn thi sĩ từ không gian mênh mang trời thu Hà Nội với niềm kiêu hãnh: “Không thể nói trời không xanh hơn – Và mắt em xanh khác ngày thường”. “Mắt em xanh” là một lung linh, một thắm thiết, một lan tỏa nhuộm thắm cả sắc trời trong, trời thu: “Khi đoàn quân kéo về mùa thu ấy – Nhịp trống rung ba mươi sáu phố phường”. Tứ thơ được triển khai tuyến tính như một cuốn phim quay chậm mở ra bao tưng bừng bao hồ hởi hân hoan để rồi đằm lại bao thổn thức khi ống kính tâm hồn thi sĩ bắt được cận cảnh một hình ảnh rất xúc động: “Mẹ đứng hàng đầu rưng rưng nước mắt – Xốn xang mẹ thầm gọi các con”.
Trong số những bài thơ viết về Ngày Giải phóng thủ đô thì “Cảm xúc tháng Mười” đã dựng dậy được thần thái không chỉ là không gian, không khí mà còn đằm sâu bát ngát tình người với bao khát vọng. Đó là: “Một sớm thu trong đất thắm sao vàng” của đất trời vũ trụ; đó là: “Năm cửa ô xòa năm cánh rộng” của kiến trúc lâu đời huy hoàng và đặc biệt: “Đoàn quân về nhấp nhô như sóng – Những ngôi nhà dường muốn cao thêm”. Đây là một trong những câu thơ hay nhất, hào hứng nhất, giàu hình tượng nhất và thăng hoa nhất. Một phát hiện tinh tế của sự lớn dậy trào dâng bao ước vọng trong ngày vui chiến thắng lên một chiều kích mới: Hướng vọng của tâm hồn cao cả với niềm vinh quang lớn lao. Hà Nội mùa thu những sóng nhà ngói đỏ nhấp nhô. Hà Nội và đoàn quân nhấp nhô mũ nan bọc vải, áo quân phục bạc màu trong sóng đỏ cờ hoa thật đẹp thật hùng tráng.
Khổ thơ cuối như một khúc vĩ thanh là cao trào khi nhớ về truyền thống lịch sử với thiết tha bao cái tên: “Ôi, Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội” đó cũng chính là tiếng reo vang trong lòng người với bao điệp khúc: “Nghìn năm vẫn một trái tim này” của Thủ đô Hà Nội, thành phố hòa bình, trái tim yêu thương của cả nước.
Nguyễn Ngọc Phú (Hà Tĩnh)
Bình luận (0)