Nét đẹp Khôsa Răngsây

Chùa có diện tích khá hẹp, chỉ khoảng 150m². Bên trái là dãy Đông lang Sala (trai đường), một trệt một lầu, có diện tích sử dụng 200m², phía sau là nhà khói 100m2. Bên phải là dãy Tây lang, cũng một trệt một lầu, còn phía trước là thất trụ trì, phía sau dùng làm nơi ở trọ của học sinh, sinh viên người Khmer ở các tỉnh lên trọ học.

Ngôi tháp trong khuôn viên chùa

Thần Keynor

Năm 2007, ngôi chánh điện được trùng tu, tôn lên thành một trệt, ba lầu và một tầng chóp tháp, diện tích sử dụng tăng lên đến 800m². Bên ngoài chùa có trang trí nhiều hoa văn như rồng Angkor cách điệu uốn lượn ở các bao lam mặt trước chánh điện, đầu rồng Ăngkor – tiên nữ Keynor – chim Thần Krud nâng đỡ các đà và mái, phù điêu thần Chằn Ha-nu-man, nữ thần Tép-pa- nom, Phanhi lửa (lửa tam muội).

Hoa lá cách điệu được trang trí đắp nổi hợp lý ở các cột, bao lam, vách tường chung quanh chùa… Nhìn chung, cách trang trí vừa giữ được nét kiến trúc độc đáo đặc thù của bản sắc văn hóa Phật giáo Khmer, vừa hiện đại nhờ sự hòa điệu giữa những nét đặc thù của Ăngkor và Khmer Nam bộ.

Bên trong ngôi chánh điện, tầng trệt được sử dụng làm phòng hội họp, tiếp khách, để xe… Trên tầng một, từ cổng qua sân lên bậc tam cấp đi vào là hậu điện, nơi tổ chức các nghi lễ truyền thống Chol Chnam Thmay, Đonta…

Tượng Phật Thích Ca trong chính điện ở tầng hai

Nơi đây, điện thờ tôn trí tượng Đức Phật Thích Ca Mâu Ni cao 1,7 mét, ngồi trên bục cao 2 mét, bên dưới an trí một tượng Đức Phật nhập niết bàn dài 1,6 mét và bảy pho tượng Đức Phật khác (một tượng nằm, bốn tượng đi bát, có hai tượng bằng đá cẩm thạch) và hai tượng ngồi.

Tầng hai, cũng ở hậu điện, là nơi tổ chức các nghi lễ Phật giáo Nam tông Khmer như lễ Phật đản, lễ Phật định… Điện thờ được tôn trí một tượng Đức Phật Thích Ca Mâu Ni bằng đồng cao 1,6 mét, ngồi trên bục cao 2 mét được rước từ Thái Lan về. Bên dưới an trí thêm tám pho tượng Phật nhỏ, trong đó có một tượng ngồi và hai tượng đi bát bằng đá cẩm thạch (cả năm pho tượng bằng đá cẩm thạch và một tượng Phật nhập diệt đều được rước từ Campuchia về).

Đức Bổn sư trong chính điện ở tầng ba

Tầng ba là chánh điện, nơi hành lễ thọ giới xuất gia, Sa di, Tỳ khưu, lễ Dâng y Kthina, dâng bông và các nghi lễ tăng sự…, đồng thời là nơi ngồi thiền của các vị chư tăng, phật tử. Điện thờ chính được tôn trí bằng ba bậc tam cấp. Bậc cao tôn tượng Đức Bổn Sư bằng đồng cao 2,5 mét, cũng được rước từ Thái Lan về. Hai bậc dưới an trí thêm nhiều tượng Phật nhập niết bàn, đi bát…

Cả ba tầng chùa Khôsa Răngsây có 12 bộ cửa sổ bằng gỗ, được các nghệ nhân chạm khắc thành 12 bức phù điêu tuyệt đẹp, mỗi bức mang một nội dung truyền thuyết dân gian, chẳng hạn sự tích Phật giáo, tích truyện Riêmkê, nữ thần Têpanom…

Các cột trụ trong chánh điện tầng một và tầng hai, phần chân và phần đầu đỡ sàng đều được đắp hoa văn Phanhi lửa, cột trụ tầng ba đắp nổi hoa văn Ăngkor toàn thân. Riêng ở tầng hai và tầng ba, chân tường hai bên đều gắn phù điêu nữ thần Têpanom – Phanhi tes cộng với Phanhi Phlơn.

Vách tường hai bên của tầng ba, trang trí bằng 16 bức tranh vẽ, minh họa cuộc đời của Đức Phật từ đản sanh đến nhập niết bàn. Vách ngoài tầng hai và tầng ba đều đắp nổi hoa văn Đos-chanh Ăngkor, trên đầu cửa đi và cửa sổ (còn gọi là Sum cửa) có hoa văn Ăngkor kết hợp với hoa văn Hiêl (tên người sáng tạo ra hoa văn này).

Chùa Khôsa Răngsây kể từ ngày khởi lập đến nay vừa tròn 62 năm, là nơi bảo tồn nét đẹp văn hóa Khmer truyền thống Nam bộ và cũng là nơi để khách thập phương đến đây viếng thăm, cúng bái.

Theo TRẦN QUANG DIỆU
Doanh nhân Sài Gòn Cuối tuần